ဖူ႔က်ိဳင္ဥတၱမ စ၀္အဲဆုိဒ္ (ဗုံးကု္တိက္) ၏ ေထရုပၸတၱိကထာ (အက်ဥ္း) (နေမာ အာစရိယႆ) နိဒါန္း ။ ။ တကမၻာလွွ်င္၊ မဟာျဗေဟၼ၊ လွ်ာကုေဋျဖင့္၊ ဆန္းေနဂုိဏ္းညီ၊ ဂါထာစီ၍၊ ၾကဴးခ်ီျမြက္ေဖၚ ၊ ဆုိလွည့္ေသာ္လည္း ၊ဘုန္းေတာ္ကဲလြန္ ၊အေနကန္ကုိ ၊ေ၀ဖန္ခ်ီးေျမွာက္ ၊ ၿပီးမေရာက္လိမ့္--ဟူဘိသုိ႔ ---။
ေက်းဇူးရွင္ ဖူ႔က်ိဳင္စ၀္အဲဆုိဒ္ ေခၚ ဖူ႔က်ိဳင္ ဥတၱမ၏ တပည့္ရဟန္းမ်ားသည္ ဆရာရွင္ျဖစ္သူအား သူ၏ ႀကီးမားေသာ ဂုဏ္ ၊ လြန္ကဲေသာ ေက်းဇူးေတာ္မ်ားကို ဆင္ျခင္ေအာက္ေမ့ကာ အထက္ပါအတိုင္း ခ်ီးျမွင့္ဂုဏ္ျပဳသင့္သည္သာျဖစ္ပါသည္။ ထုိသုိ႔ခ်ီးၾကဴးလ်က္ သူ၏ဂုဏ္အထူးကို ေအာက္ေမ့ဆင္ျခင္ျမြက္ဆုိလုိက္ေသာ္လည္း လြန္ကဲေသာ စကားကို ဆိုရာေရာက္အံ့မထင္ေပ။ ဆရာအရွင္--- ဥတၱမေထရ္ေက်ာ္သည္ ထူးျခား၍ ရွားပါးေသာ ပုဂၢဳိလ္မ်ားတြင္ တစ္ပါးအပါအ၀င္ ျဖစ္သည္။ ဆရာအရွင္ဥတၱမသည္ ထုိသို႔ ျမြက္ေဖၚ၍ သူ၏ဂုဏ္ေက်းဇူးကို ခ်ီးၾကဴးသင့္ ခ်ီးၾကဳးထိုက္ေလာက္ေအာင္ တပည့္ဒါယကာတို႔အဖုိ႔ ထူးျခားလြန္ကဲသည့္ ပုဂၢဳိလ္တစ္ပါးပင္ျဖစ္ပါေပ၏။ သူသည္ စာေပအရာတြင္ ၀ိရိယႀကီးမားစြာ ရွာေဖြလုိက္စားမွတ္သားစုေဆာင္းတတ္သူျဖစ္၏။ မွတ္ဥာဏ္ထက္ျမက္လွသူသည္။ သာသနာ့၀န္ထမ္းပီပီ ၾကည္လင္ထက္ျမက္ေသာ သဒၶါတရားျဖင့္ သာသနာကို ယုံၾကည္သူ ျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ သာသနာကုိခ်စ္ျမတ္ႏုိးလွသူတည္း။ သာသနာစိတ္ရွိ၍ သာသနာေတာ္ကို ခ်စ္ျမတ္ႏုိးသည္ႏွင့္အတူ မိမိ၏ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ားကိုလည္း ျမတ္ႏုိးခ်စ္ခင္ သံေယာဇဥ္အထားႀကီးသူလည္း ျဖစ္ခဲ့သူပါေပ။ ဗုဒၶျမတ္စြာသာသနာေတာ္ကုိ သက္၀င္ယုံၾကည္ၾကသည့္ မိမိ၏ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ားအတြက္ ဗုဒၶဘုရားရွင္ ေဟာၾကားေတာ္မူသည့္တရား ဓမၼမ်ားကို မိမိနားလည္တတ္ကၽြမ္းသေလာက္ ျဖန္႔ျဖဴးေပးရန္ဆိုသည့္ သာသနာျပဳစိတ္ဓါတ္ အျပည့္အ၀ရွိခဲ့သူလည္းျဖစ္ပါေပသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သူသည္ ေရွးေရွးကရင္စာဆိုေတာ္မ်ား၏ ထုံးနည္းမီွကာ ဓမၼက်မ္းစာ ေျမာက္မ်ားစြာကို ကရင္ဘာသာသုိ႔ျပန္ဆုိကာ ေရးသားခဲ့သည္ ကိုယ္တုိင္လည္း ေဟာေျပာဆုံးမခဲ့သည္ ၊ သူ႔နည္းတူ ေရးသားေဟာေျပာဆုံးမ နိဳင္ေအာင္ တပည့္မ်ားကို မပ်င္းမရိပဲ လြန္ကဲေသာ ေစတနာျဖင့္ သင္ၾကားျပသဆုံးမခဲ့ေသးသည္။ ကရင္အမ်ိဳးသား ဗုဒၶဘာသာတုိ႔အတြက္နားလည္လြယ္ေအာင္ ကဗ်ာလကၤာျဖင့္ တစ္နည္း ၊ စကားေျပျဖင့္တစ္ဖုံ ၊ စကားပုံျဖင့္တစ္မ်ိဳး---တုိ႔ျဖင့္ဗုဒၶက်မ္းဂန္ပါ ဓမၼတရားစာမ်ားကို ျပဳစုေရးသား ေဟာေျပာခဲ့သူ ဓမၼကထိက စိတ္ဓါတ္လည္း ရွိပါေပသည္။ သူ၏ကဗ်ာ-လကၤာ- စကားေျပ-စကားပုံ-မွတ္သားဖြယ္ရာ ဆုိဆုံးမခ်က္မ်ားမွာ လူႀကိဳက္မ်ားလွ၏။ လူႀကီးလူငယ္မေရြး သူ၏ ေဟာေျပာဆုံးမခ်က္မ်ားကုိ ႏွစ္သက္ၾက၏။ နားရွင္းၾက၏၊ သေဘာေပါက္လြယ္ေပသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္ ထုိဆရာအရွင္ကို ၾကည္ညိဳၾကသည္၊ေလးစားသမႈျပဳၾကသည္၊ ေက်းဇူးႀကီးလွသည္ ဆရာအရွင္အျဖစ္လည္း သတ္မွတ္ထားၾကေပသည္။ လက္ရင္းတပည့္တပန္း ဒါယကာ ဒါယကာမအေပါင္းတုိ႔ကို ေက်ာ္လြန္၍ စာေပျမတ္ႏုိးသူ ဘာသာတရားၾကည္ညိဳသူ မိမိ၏ ကရင္အမ်ိဳးသားသည္ပင္ သူအား အားကိုးလာၾကသည္ ၊ ခ်ီးၾကဴးဂုဏ္ျပဳၾကသည္ ၊ ၾကည္ညိဳရင္းစဲြ ျဖစ္လာၾကသည္။ သူ႔ကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ေနမင္းတစ္ဆူျဖစ္ခဲ့သည္ဟု ဆုိလွ်င္ အားလုံးပင္ သေဘာႀကိဳက္ညီၾကသည္။ မွန္ေပသည္ သူကား အသိဥာဏ္ ေမွာင္မုိက္ေနသူ ကရင္အမ်ိဳးသားတုိ႔အား စာေပအလင္းေရာင္ျဖင့္ ထြန္းညိွျဖန္႔ျဖဳးေပးခဲ့သည့္ စာေပရွင္ ကရင့္ေနမင္းတစ္ဆူပင္ျဖစ္ေပသည္ မဟုတ္ပါေလာ။ ကရင္စာဆိုရွင္၊ ကရင္အလင္းေရာင္ ျဖန္႔ျဖဳးရွင္ ကရင့္စာဆို ဆရာအရွင္ကို တပည့္တပန္းမ်ားက ထာ၀ရ အလင္းေရာင္ ေပးနိဳင္သူအျဖစ္ တည္ေနေစခ်င္ၾက၏။ သူ၏ မဟာသမုဒၵရာႏွင့္ ႏွိဳင္းစာရေလာက္ေအာင္ က်ယ္ေျပာေသာ ေက်းဇူးဂုဏ္ကို မနားတမ္းခ်ီးၾကဴးလုိၾက၏။ သူ၏ ျမင့္မုိရ္ေတာင္မက ႀကီးမားေသာဂုဏ္ကို ေဖၚထုတ္လုိၾကေပသည္။ သူ၏ စာေပကုိ ျဖန္႔ျဖဴးေပးသည့္ အလင္းေရာင္ေအာက္တြင္ စာေပ၏အျမဳေတ ရတနာမ်ားကုိ ရွာေဖြစုေဆာင္းကာ တုိးပြားေအာင္ႀကိဳးစားလုိၾက၏။ သုိ႔သည့္တိုင္ ကရင့္စာဆို ကရင္စာေပရွင္ဆရာေတာ္ ဖူ႔က်ိဳင္ဥတၱမကား သူ၏ သံေယာဇဥ္ထားလွသည့္ သူ၏ ကရင္အမ်ိဳးအႏြယ္ကို မ်က္ကြယ္ျပဳကာ ၊တစ္ဖန္ မထေတာ့ေသာ အိပ္စက္ျခင္းျဖင့္ အနားယူလုိက္ေပၿပီတကား။စာေပျဖင့္ ေရးသားေဟာေျပာခဲ့ရုံမွ်မက ဗုဒၶဘုရားရွင္ ျမြက္ၾကားခဲ့ေသာ သခၤါရ၏ ျဖစ္ပ်က္အစဥ္ကို ကိုယ္ေတာ္တိုင္ပင္သရုပ္ေဖၚကာ က်န္ရစ္သူတုိ႔အတြက္ သံေ၀ဂစိတ္စဲြ မျမဲသည့္သေဘာကုိ ေဟာေျပာဆုံးမဘိအသြင္ ျမင္လြယ္ေအာင္ မွာတမ္းျပဳသကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ေနေပေတာ့သည္။ ဆရာေတာ္အရွင္ ဖူ႔က်ိဳင္ ဥတၱမကား က်န္ရစ္သူအေပါင္းကို ဆုိဆုံးမၿပီးသည့္ေနာက္ မသိအပ္ေသာ ဂတိသုိ႔ ၾကြျမန္းခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ စင္စစ္ က်န္ရစ္သူတို႔သည္ သူ႔အား မမွိတ္မသုန္ေသာသေဘာျဖင့္ ဘ၀နတ္ထံသုိ႔ အမွန္ပင္ ျပန္ၾကြသြားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း ယုံၾကည္ၾကေလသည္။ အက်င့္သီလ ျမင့္ျမတ္စင္ၾကယ္သူတုိ႔အဖုိ႔ ေကာင္းရာသုဂတိသုိ႔ ၾကြျမန္းေလမည္ဆုိတာကို ယုံၾကည္ထုိက္လွေတာ့သည္သာ။ ဆရာအရွင္ ကရင့္စာဆို ၊ကရင့္စာေပရွင္ ၊ ဖူ႔က်ိဳင္အဲဆုိဒ္ ေခၚ ဖူ႔က်ိဳင္ဥတၱမကို ကရင့္စာေပၾကယ္ပြင့္ႀကီးတစ္ပြင့္အလား အားထားၾကည္ညိဳေနၾကသူတုိ႔အဖုိ႔ ယေန႔ ထုိၾကယ္ပြင့္ႀကီး ေၾကြလင့္ခဲ့ေလၿပီျဖစ္၏။ ၾကြင္းက်န္ရစ္သူ ကၽြႏု္တုိ႔သည္ သူ၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးကုိ ေအာက္ေမ့ခ်ီးၾကဴးေနၾကရုံမွ်ျဖင့္ အၿပီးမသတ္သင့္ေပ။ သူကဲ့သုိ႔ ထူးျခားေသာ ပုဂၢိဳလ္၏ ေထရုပၸတၱိစာတမ္းတစ္ေစာင္ကုိျပဳစုကာ ေနာင္လာေနာက္သားတုိ႔ အတုယူစံမွီးနိဳင္စိမ့္ေသာငွါ စာတစ္ေစာင္ ေပတစ္ဖဲြ႔ျဖင့္ သမုိင္းမွတ္တုိင္စုိက္ထူနိဳင္ေအာင္ ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ရမည့္ တာ၀န္မွာ က်န္ရစ္သူ မိတ္ေကာင္းေဆြမြန္ တပည့္တပန္းမ်ား၏ အေပၚက်ေရာက္လာၿပီးျဖစ္ေပသည္။ အုိ ဆရာအရွင္---အရွင္၏ဂုဏ္ေက်းဇူးကုိ ဒီစာတမ္းငယ္ျဖင့္ ေဖၚၾကဴးလုိက္ေသာ္လည္း အကယ္၍ကား ---ထုိက္ထုိက္တန္တန္ ေဖၚၾကဴးရာမေရာက္ေသး ဟူျငားအံ့။ပညာဥာဏ္မရင့္သန္ေသးသူ အရွင္တပည့္မ်ားအား
အနူးအညြတ္ခြင့္လြတ္ေစေၾကာင္းခြင့္ပန္ေတာင္းလုိက္ပါသည္။ အုိ ဘယ့္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ ဆရာအရွင္--- ။
ဆရာေတာ္ေလာင္းလ်ာ-----။ ။ ဆရာေတာ္ေလာင္းလ်ာကုိ ေကာဇာသက္ကရာဇ္ ၁၂၈၂ ခုႏွစ္ မုကၠဒိရြာ ေအာက္ပုိင္း ဦးမန္းထြန္းေသာင္း ေဒၚနန္းမယ္ခ်ိန္တုိ႔မွ မီးရွဴးသန္႔စင္ ဖြားျမင္ခဲ့ေပသည္။ မိသားစုအတြင္း ညီအကုိေမာင္ႏွမမ်ားတြင္ ဒုတိယေျမာက္သားျဖစ္ေလ၏။ ငယ္မည္မွာ ေစာအာစီ ေခၚ ေစာအဲဆုိဒ္ျဖစ္သည္။ တနဂၤေႏြသားတည္း။ ငယ္စဥ္ကပင္ ပညာဥာဏ္ထက္ျမက္လွသူျဖစ္သည္။ ငယ္ဆရာေတာ္ျဖစ္သူ ဆရာေတာ္ ဦးအာဒိစက ေစာအာစီကေလး၏ အစြမ္းအစ ထက္ျမက္လွပုံကုိ အကဲခတ္ၿပီး ေစာအာစီ၏ ပညာေရးကုိ ေရွ႕ရႈလ်က္ ဒီမည္ေသာ ေတာရြာတြင္ မထားေစဘဲ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕သုိ႔ ပညာသင္ၾကားရန္ အစအဦးကပင္ ရည္ရြယ္ထားၿပီးျဖစ္ေလသည္။ စင္စစ္ ဆရာေတာ္ ဖူ႔က်ိဳင္ဥတၱမျဖစ္လာသည့္ ပုဂ္ဂုိလ္ေက်ာ္သည္ ငယ္စဥ္ကပင္လွ်င္ ပညာဥာဏ္ထက္ျမက္သည့္အေလွ်ာက္ အရြယ္ႏွင့္မလုိက္ေအာင္ ပညာသင္ၾကားေရးအတြက္ ရည္ရြယ္ခ်က္ ျမင့္မားလွသူ ျဖစ္ေလသည္။ သက်ရႈပံ၊ ႀကံႀကံသမွ်၊ ေတာင္းတရာရာ၊ တတ္ေကာင္းစြာသား၊ ၀ိဇၨာသိပ္ပလူကိစ္စကုိ၊တစ္စမက်န္ သင္ၾကားယူလုိသည့္ဆန္ဒမွာ သူ၏ ငယ္ရြယ္စဥ္ကာလကပင္ အစပ်ိဳးလာခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ သူ၏ ဦးရီးေတာ္ျဖစ္သူ မုကၠဒိေအာက္ေက်ာင္းကို စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ ဆရာေတာ္ ဦးအာဒိစၥလူအမည္ (နဲအုန္းပြင့္)က သူငယ္ကေလး ေစာအာစီအား တတ္ေကာင္းတတ္ရာ ၀ိဇၨာသိပ္ပပညာရပ္မ်ားကုိ သင္ၾကားတတ္ေျမာက္မွသာလွ်င္ ေလာကတြင္ တင့္တယ္နိဳင္မည္ဆုိတဲ့အေၾကာင္း တဖြဖြေျပာျပဆုံးမခဲ့သည္ကို ငယ္စဥ္ကပင္ ၾကားဖူးၿပီးျဖစ္၍ နားရည္၀ကာ မိမိ ပညာသင္ၾကားလုိေသာ စိတ္ဓါတ္ကုိ အားေပးသကဲ့သုိ႔ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ သုိ႔ေၾကာင့္လည္း သူငယ္ေစာအာစီသည္ ဦးရီးေတာ္ ဦးအာဒိစၥ၏ သြန္သင္ခ်က္ ၊ ညြန္ၾကားပုိ႔ေဆာင္ေပးခ်က္ကုိ နာခံယူကာ အသက္ (၁၁)ႏွစ္သားအရြယ္ကပင္လွ်င္ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ ဇဲြကနာေခၚ ဇဲြကလာေက်ာင္းသုိ႔သြားေရာက္ ပညာစတင္သင္ၾကားခဲ့ေလသည္။ ဦးရီးဆရာေတာ္ ဦးအာဒိစၥက ဇြဲကလာေက်ာင္းဆရာေတာ္ ဦးေကသရထံ အပ္ႏွံၿပီးေနာက္ ထုိဇဲြကလာေက်ာင္း၌ပင္ သာမေဏေဘာင္သုိ႔ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။
ရဟန္းေဘာင္၀င္ျခင္း
ဇြဲကလာေက်ာင္း၌ ရွင္သာမေဏဘ၀ႏွင့္ပင္ ပညာဆက္လက္သင္ၾကားခဲ့ၿပီး ေကာဇာသကၠရာဇ္ ၁၃၀၂-ႏွစ္သုိ႔ ေရာက္ေသာအခါ အသက္ (၂၀) ျပည့္၍ ရဟန္းေဘာင္သုိ႔ တက္ေရာက္ရန္ အခ်ိန္တုိင္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ေပသည္။ ယခု ျမင္ေတြ႔ရေသာ မုကၠဒိေအာက္ေက်ာင္းကုိ ဆရာေတာ္ ဦးအာဒိစၥမွ ၁၂၈၀-ျပည့္ႏွစ္တြင္ စတင္တည္ေထာင္ျခင္းျဖစ္၍ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ မေမႊးမွီ (၂)ႏွစ္ခန္႔က ျဖစ္သည္ဟု ဆုိနိဳင္ေလသည္။ ရဟန္းေလာင္း အရွင္ဥတၱမေခၚ ကုိရင္ အာစီ ရဟန္းေဘာင္သုိ႔ ၀င္မည့္ႏွစ္တြင္ ထုိေခတ္က ေအာင္စိန္ေက်ာင္းေခၚ ယခု မုကၠဒိေအာက္ေက်ာင္း၌ သိမ္ေတာ္သမုတ္ျခင္းႏွင့္ တုိက္ဆုိင္ခဲ့ေလသည္။ သိမ္ေတာ္ကုိ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ ရတနာဘုံပ်ံေက်ာင္း ဆရာေတာ္ ပထမဆုံး ပထမေက်ာ္ အဂၢမဟာပ႑ိတ ဦးေကတုမာလာက ဦးေဆာင္ၿပီး သမုတ္ခဲ့သည္ႏွင့္ ႀကဳံႀကိဳက္လ်က္ ရွိေန၏။ အရွင္ဥတၱမသည္ ထုိသိမ္ေတာ္ကုိ သမုတ္၍ အၿပီး ပထမဦးဆုံး ဘုံပ်ံဆရာေတာ္ကုိ ဥပဇၥ်ာယ္ျပဳ၍ က်ဳံပကုိေက်ာင္းဆရာေတာ္က အနဳသာသန ဆရာေဆာင္ရြက္ၿပီး ျမင့္ျမတ္ေသာရဟန္းေဘာင္သုိ႔ တက္ေရာက္ခဲ့ေလသည္။ ထုိစဥ္က သိမ္ေတာ္ကုိ သမုတ္ရာ၌ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ ဘုံပ်ံဆရာေတာ္ ဦးေကတုမာလာ၊ ဇြဲကလာေက်ာင္း ဆရာေတာ္ ဦးေကသရတုိ႔ ၾကြေရာက္လာၿပီး မိဇံတုိက္ေက်ာင္း ဆရာေတာ္ႀကီး ဦးနႏၵ၀ံသ၊ ၀င္းဒရယ္ေက်ာင္း ဆရာေတာ္ ဦးဥာဏ၊က်ဳံပုိက္ေက်ာင္း ဆရာေတာ္ႏွင့္ ဆရာေတာ္ ဦးအာဒိစၥ၏ ေက်ာင္းကုိ ျပန္လည္ဆက္ခံေသာ ဦးအဂၢသာမိ စေသာ သံဃာေတာ္ (၅၀)ေက်ာ္တုိ႔ ပါ၀င္ၾကသျဖင့္ အလြန္ပင္ သုိက္ၿမိဳက္ျပည့္စုံလွသည္ဟု ဆုိနိဳင္ေလသည္။ ဦးဥတၱမ ရဟန္းေဘာင္သုိ႔ တက္ေရာက္ခဲ့စဥ္က နဲတာပုိလိႏွင့္ နဲဗုိင္းေခၚ ရဟန္ႏွစ္ပါးႏွင့္အတူ ျဖစ္ေပသည္။ သုိ႔ေသာ္ ၎တုိ႔ ႏွစ္ပါးမွာ ရဟန္းေဘာင္မွာ မၿမဲၾကေပ။ မၾကာမွီ လူ၀တ္လဲလုိက္ၾကသျဖင့္ ဦးဥတၱမ တစ္ပါးသာ ရဟန္းဘ၀တြင္ ေမႊ႔ေလ်ာ္ေပသည္။
အင္းစိန္တြင္
ဦးဥတၱမ ရဟန္းေဘာင္သုိ႔ တက္ေရာက္ၿပီးသည့္ေနာက္ အျခားေသာ အေဖၚရဟန္းေတာ္ ႏွစ္ပါးကဲ့သုိ႔လူ၀တ္လဲရန္ စိတ္မကူးပဲ ဆက္လက္ၿပီး ပညာသင္ၾကားရန္ အာရုံစိတ္ေစာလ်က္သာရွိေပ၏။ သုိ႔ေၾကာင့္ပင္ တစ္ရြာမေျပာင္း သူေကာင္းမျဖစ္ ဆုိသကဲ့သုိ႔ မိမိေနခဲ့သည့္ ေမာ္လၿမိဳင္ဇြဲကလာေက်ာင္းတြင္ ဆက္မေနေတာ့ပဲ အင္းစိန္ၿမိဳ႕ မဂၢင္ေက်ာင္း ဆရာေတာ္ ဦးဓမၼိကထံ ပညာရင္ႏို႔ေသာက္စုိ႔ရန္အတြက္ သြားေရာက္ေနထုိင္ကာ ပညာကုိ ဆက္လက္ၿပီး သင္ၾကားခဲ့ေလသည္။ အင္းစိန္ၿမိဳ႕မဂၢင္ေက်ာင္းတြင္ သြားေရာက္ေနထုိင္ၿပီး မၾကာမီ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ႀကီးျဖစ္ပြားလာခဲ့ေတာ့သည္။ ဂ်ပန္တုိ႔ျမန္မာျပည္တျပည္လုံးကို သိမ္းႀကဳံး အုပ္စုိးသည့္ (၃)ႏွစ္တာကာလအတြင္း အင္းစိန္ၿမိဳ႕မဂၢင္ေက်ာင္းတြင္ပင္ ေသာင္တင္ကာေနရပ္႒ာနသုိ႔ မျပန္လာနိဳင္ပဲျဖစ္ခဲ့သည္။ သူသည္ အထက္ကဆုိသကဲ့သုိ႔ ပညာရွာမွီးရန္ စိတ္ဆႏၵအျပည့္အ၀ထားသူျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ ဂ်ပန္ေခတ္ တုိင္းျပည္ကေမာက္ကမ ျဖစ္ေနခ်ိန္ တြင္ပင္ လက္လွမ္းမွီရာ ဂ်ပန္စာကို သင္ၾကားခဲ့ေပေသးသည္။ ဂ်ပန္စာကို ဟိတခဏ အဆင့္မွ်ပင္မက အဆင့္ျမင့္စာေပကုိ ဖတ္ၾကားနိဳင္သည္အထိ သင္ၾကားယူခဲ့းေသသည္၊အခ်ိန္ကိုအက်ိဳးရွိစြာ ထုိစဥ္ကပင္အသုံးျပဳလာခဲ့သည္ဟု ဆုိလိုျခင္းျဖစ္ေပ၏။ အင္းစိန္တြင္ေနထုိင္ခဲ့စဥ္က သူတစ္ဦးတည္း မဟုတ္ေပ။ ယခုမုကၠဒိ အထက္ေက်ာင္းတြင္ သီတင္းသုံးေနထုိင္ေတာ္မူေသာ ဆရာေတာ္ဦးဥာဏႏွင့္အတူ ျဖစ္ေလသည္။ ထုိအရွင္ႏွစ္ပါးတုိ႔ ဂ်ပန္ေခတ္တေခတ္လုံး အင္းစိန္တြင္ ေနထုိင္ၾကၿပီးေနာက္ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ႀကီးၿပီးဆုံးသျဖင့္ မိမိတုိ႔ ေနရပ္႒ာနသုိ႔ ျပန္ၾကြလာရန္ တုိင္ပင္စီစဥ္ၾကေတာ့သည္။
ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕သုိ႔ ထုိေခတ္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕သုိ႔ျပန္လာရန္မွာ ခရီးအလြန္ိခက္ခဲလွသည္ မီးရထား၊ေမာ္ေတာ္ကားမ်ားကို အဆင့္ဆင့္ေျပာင္းၿပီး ပင္ပန္းဆင္းရဲစြာ ျပန္လာခဲ့ရ၏။ ထမ္းပိုးနိဳင္သမွ် အထုတ္အပိုးမ်ားကုိ ပုခံုးတြင္ထမ္းေဆာင္ကာ ေျခလ်င္ခရီး ေလွ်ာက္လာခဲ့ရသည့္ အခါလည္း ေလွ်ာက္ခဲ့ရေလသည္။ ေနရပ္မုကၠဒိေက်ာင္းတြင္ ၾကာၾကာမေနခဲ့ေပ။ ဂ်ပန္တုိ႔ လက္နက္ခ်ၿပီး ၿဗိတိသွ်တုိ႔ ျပန္၀င္လာေသာ အခ်ိန္တြင္ သူသည္ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ ေတာင္ေလးလုံးေက်ာင္းတုိက္ ဆရာေတာ္ အဂၢမဟာပ႑ိတ ဦးနာဂေသနာဘိ၀ံသထံေတာ္တြင္ သြားေရာက္ေနထုိင္ ပညာဆက္လက္သင္ၾကားျပန္ေလသည္။ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ေတာင္ေလးလုံးေက်ာင္းတြင္ ပညာဆက္လက္သင္ၾကားရင္း-----သကၠရာဇ္ ၁၃၀၉-ခုႏွစ္ ၀ါေတာ္(၆)၀ါ အရတြင္ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပေသာ ပရိယတၱိ သဒၶမၼပါလစာေမးပြဲ ပထမအဆင့္ကုိ ေအာင္ျမင္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ထုိသကၠရာဇ္ ၁၃၀၉ -ခုႏွစ္မွာပင္ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕သုသမာစာရ အငယ္တန္းကို ေအာင္ျမင္ခဲ့ျပန္သည္။ တဖန္ သကၠရာဇ္ ၁၃၁၀-ခုႏွစ္တြင္ အစုိးရ ပထမျပန္စာေမးပြဲ ပထမငယ္တန္းကို ေအာင္ျမင္ခဲ့ၿပီး ၁၃၁၁-ခုႏွစ္တြင္ ပထမလတ္တန္းကို ေအာင္ျမင္ခဲ့ျပန္ေလသည္။ ထုိေနာက္တြင္မူ ဦးဥတၱမသည္ တတ္ေကာင္းတတ္ရာ ပညာရပ္မ်ားကို ဆက္လက္သင္ၾကားလ်က္ရွိေသာ္လည္း စာေမးပြဲေျဖဆုိမႈကို မျပဳေတာ့ေခ်။ ဆရာေတာ္ ဦးအာဒိစၥ (ဦးဥတၱမ၏ ဦးရီးေတာ္) တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ ေအာင္စိန္ေက်ာင္းေခၚ မုကၠဒိေအာက္ေက်ာင္းကုိ ဦးအာဒိစၥ ျပန္လြန္ေတာ္မူၿပီးသည့္ေနာက္ ေက်ာင္းထုိင္ႀကီးအဆက္ဆက္ ေက်ာင္းထုိင္ၾကေသးသည္။ သုိ႔ေသာ္ ထုိေက်ာင္းထုိင္ဘုန္းႀကီးမ်ားက သာသနာေဘာင္တြင္ မျမဲၾကေပ။ ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္းမွာပင္ တစ္ပါးၿပီးတစ္ပါး လူ၀တ္လဲလုိက္ၾကသည္၊ ေနာက္ဆုံးမုကၠဒိရြာသားနဲတာတူးေခၚဦးအဂၢသာမိကိုပင့္ေဆာင္ကာေက်ာင္းအပ္ေက်ာင္းထုိင္ေစေလေတာ့သည္။ ဦးအဂၢသာမိသည္ ထုိစဥ္က ဖါးအံၿမိဳ႕အနီး
ေထာင္၀ိေက်ာင္းတြင္ေက်ာင္းထုိင္အျဖစ္ေနထုိင္ဆဲျဖစ္ေနေလသည္။ သုိ႔ေသာ္ မိမိဇာတိရြာျဖစ္သည့္ မုကၠဒိေက်ာင္းတြင္ ေက်ာင္းထုိင္ဘုန္းႀကီး ျပတ္လပ္လ်က္ရွိေနသည္ကို ငဲ့ညွာေတာ္မူေသာအားျဖင့္ ဒကာတုိ႔၏ ပင့္ေဆာင္ခ်က္ကုိ လက္ခံလုိက္ေပသည္ ၊ ၿပီးေနာက္ မုကၠဒိေအာက္ေက်ာင္းတြင္ပင္ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည္အထိ ဆက္လက္ေနထုိင္ သီတင္းသုံးေတာ္မူသည္။ ဆရာေတာ္ ဦးအဂၢသာမိသည္ မည္သည့္အေဆာက္အအုံမွ်မရွိေသးသည့္ မူလသိမ္ေတာ္ေနရာတြင္ သိမ္ေတာ္အေဆာက္အအုံကို တည္ေထာင္လုိက္ေလသည္။ တဆက္တည္းပင္ ယခုလက္ရွိ ေတြ႕ျမင္ရေသာ တိုက္ေက်ာင္းအေဆာက္အအုံကိုလည္း စတင္တည္ေထာင္လုိက္ေသးသည္။ ယင္းေက်ာင္းေတာ္ႀကီးကို တည္ေထာင္၍ မၿပီးေျမာက္မီ သကၠရာဇ္ ၁၃၁၉-ခုႏွစ္၌ ဆရာေတာ္ ဦးအဂၢသာမိသည္ လူႀကီးေရာဂါျဖင့္ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသြားခဲ့ေပ၏။ ဆရာေတာ္ ဦးအဂၢသာမိ ပ်ံလြန္ေတာ္မမူမီ ႏွစ္အနည္းငယ္ေလာက္ကပင္ ေက်ာင္းကို အထက္ေက်ာင္း ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဦးဥာဏအား ပုဂၢလိကအျဖစ္ အပ္ႏွံလုိက္ၿပီး ျဖစ္ေပသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဆရာေတာ္ ဦးဥာဏမွာ လက္ရွိမုကၠဒိ အထက္ေက်ာင္းကုိ ဦးစီးနာယကျပဳကာ တာ၀န္ယူေစာင့္ေရွာက္ေက်ာင္းထုိင္ေနၿပီး ျဖစ္သျဖင့္ တာ၀န္ကုိ မနိဳင္မနင္း ထမ္းေဆာင္ေနရသည္ကုိ ေတြးမိဟန္တူေပသည္၊ သုိ႔ေၾကာင့္ပင္ ဆရာေတာ္ပ်ံလြန္ေတာ္မမူမီ ႏွစ္မွာပင္ဆရာေတာ္ ဦးဥာဏကုိ ပင့္ေခၚလုိက္ၿပီး တဖန္ မုကၠဒိေအာက္ေက်ာင္းကုိ ဦးဇင္းအာစီ (ဦးဥတၱမ) အားပုဂၢလိကအျဖစ္ အပ္ႏွံရန္ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးလိုက္သည္။ ဆရာေတာ္ ဦးဥာဏအဖုိ႔ ဦးဥတၱမအေပၚ ၾကည္ညိဳစြဲရွိၿပီး ညီငယ္အရင္းသဖြယ္ ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏုိးေနသည္သာျဖစ္၍ အကယ္၍သာ မုကၠဒိေအာက္ေက်ာင္းကုိ ဦးဥတၱမအား အပ္ႏွံတာ၀န္ေပးလိုက္လွ်င္ သာသနာႀကီးပြားတုိးတက္စရာ အေၾကာင္းရွိသည္ကုိ ႀကိဳတင္ျမင္ထားသျဖင့္၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာပင္ သေဘာတူညီလိုက္ေလသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဦးဥတၱမအား ထုိအခ်ိန္က ေက်ာင္းကုိလက္ခံယူရန္အတြက္ ျငင္းဆန္လိုေလေသးသည္။ ဆရာေတာ္ ဦးဥာဏ၏ ပုဂၢလိကေက်ာင္းကုိ ဤကဲ့သုိ႔ ထပ္ဆင့္လက္ခံယူလုိက္ျခင္းသည္ မသင့္ေလ်ာ္ဟုျမင္၍ လက္မခံလုိ ျဖစ္ေပသည္။ ထုိသုိ႔ပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ဆရာေတာ္ ဦးဥာဏက ဆရာေတာ္ ဦးအဂၢသာမိ စိတ္ခ်မ္းသာလုိ၍၎၊ အစီအစဥ္မွာ သင့္ေတာ္ေလ်ာက္ပတ္ေသာ အစီအစဥ္ျဖစ္သည္ဟု ျမင္ေနသျဖင့္၎ ၊ တိုးတိုးတိတ္တိတ္ေျဖာင္းျဖေျပာဆုိၿပီး ေက်ာင္းကုိ လက္ခံယူလုိက္ရန္ တုိက္တြန္းလုိက္၏။ မိမိရုိေသေလးစားမႈ ရွိေနသူ ဆရာေတာ္ ဦးဥာဏ၏ အႀကံေပးခ်က္ကို မေရွာင္မလဲြသာပဲ လက္ခံယူလုိက္ရေတာ့၏။ မည္သုိ႔ပင္ဆုိေစ မုကၠဒိေအာက္ေက်ာင္းဆရာေတာ္သည္ မိမိ လက္ရွိေနထုိင္ေသာေက်ာင္းမွာ အထက္ေက်ာင္း ဆရာေတာ္၏ အာ၀ါသေအာက္ ၾသ၀ါဒခံေက်ာင္းသာ ျဖစ္ေၾကာင္း စကားစပ္မိသူတုိင္းအား ေျပာဆုိလ်က္သာ ရွိေနေပသည္။ စင္စစ္ သူသည္ ‘‘ဂါရေ၀ါစ’’ မဂၤလာတရားကို အစဥ္ႏွလုံးသြင္းလုိက္နာသူျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသထူလိုက္ျခင္းျဖစ္ပါေပသည္။ ဆရာေတာ္ ဖူ႔က်ိဳင္ဥတၱမသည္ သကၠရာဇ္ ၁၃၁၈ -ခုႏွစ္ဆရာေတာ္ ဦးအဂၢသာမိ သက္ေတာ္ထင္ရွား ရွိစဥ္ကပင္ ေက်ာင္းကို လက္ခံလုိက္ေသာ္လည္း ေနာက္ႏွစ္ သကၠရာဇ္ ၁၃၁၉-ခုႏွစ္၊ ဦးအဂၢသာမိ ပ်ံလြန္ေတာ္မူၿပီးေနာက္မွ ေက်ာင္းထုိင္ဘုန္းႀကီးအျဖစ္ ေရတြက္ယူရေတာ့မည္။ သုိ႔ေၾကာင့္ပင္ ဆရာေတာ္ ဖူ႔က်ိဳင္ဥတၱမေက်ာင္းထုိင္သက္မွာ ၁၃၄၆ -ခုႏွစ္ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည့္ႏွစ္တြင္ ေရတြက္လွ်င္ ၂၇-ႏွစ္ျဖစ္ေပသည္။ ခုႏွစ္ျဖစ္ သကၠရာဇ္မ်ား၏ ေဖၚျပခ်က္အရ ဆရာေတာ္သည္ သက္ေတာ္ ၆၄-ႏွစ္၊ ၀ါေတာ္အားျဖင့္ ၄၅-၀ါ ေက်ာင္းထုိင္သက္ ၂၇-ႏွစ္ျဖစ္ေၾကာင္း တြက္ယူ၍ ရေပသည္။
‘‘ ကရင္စာေပႏွင့္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ’’
နေမာတႆ ဘဂ၀ေတာ အရဟေတာ သမၼာသမၸဳဒၶႆ
လိက္အင္းသံင္း ( ကရင္စာလုံးရုိက္ဖုိ႔ ဗ်ည္း-သရ မျပည့္စုံတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ျပင္ဖတ္နိဳင္ရန္ေတာင္းပန္ပါတယ္)
တုာပညာ့ကၷင့္
၁။ ယု္၀ါထင္း က်ာ္ဓ၀္.သင့္ဟွံင္ ယု္မု္လ၀္လင္ လိက္အင္းသံင္းမၷီဟ္ လု္ဖုဳံခ၀့္ ထံင္အု္အိင္းလွ္။
၂။ လိက္အင္းသံင္းသီးလု္ဖး ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ မြာဲဟု္ေမာ၀္.ဟု္ဖါ.ခ၀့္ ဟု္လ၀္ေသွ္ေဆ၀္. ၊ မြာဲဟု္စံင္အၥာခ၀့္ဟု္လ
၀္ေသွ္ေဆ၀္.၊ မြာဲဟု္ထီဟု္သုိ၀္ခ၀့္ ဟု္လ၀္ေသွ္ေဆ၀္.လွ္။ စင္၀ုိ၀္ ဟု္ေအေသွ္ယာ့ လိက္အင္းသံင္းလု္ဟွာဟွာဏွ္ ကဲထင္းေ၀့ တုာပညာ့လု္အု္ဍး၀းဆု္အး- လု္အု္ဟွိဳင့္၀းဆု္အးထုက္ လု္ဟွာဟု္လ၀္ေသွ္ေ၀့လွ္။
၃။ ဆု္က်ဳင္းကု္ထူ႔လု္ဟွာဏွ္ ဆု္ေသွ္ဆု္၀း ထံင္ခ၀့္လယ့္မု္ေသွ္။ ဆု္ေသွ္ဆု္၀းလု္အွ္၀း ဟု္လု္ဟွာဏွ္ အု္ေသာဟ္အု္သင့္ ထံင္ခ၀့္လယ့္မု္အွ္။ ဆု္၀ွ္ဆု္ယ၀့္ လု္အွ္၀းဟု္လု္ဟွာဏွ္ မု္မာ၀ုံးမာ၀ါ ထံင္ခ၀့္လယ့္မု္ေဏ၀္.။ မာ၀ုံးမာ၀ါ လု္ေဏ၀္.၀း ဟု္လု္ဟွာဏွ္ ထံင္ခ၀့္လယ့္ မု္ေဏ၀္.နိဗၸာန္။
၄။ ဆု္၀းဍံင္ေဍ ဆု္ေသွ္ဆု္၀းယုိ၀္ အွ္ေ၀့ဏင္မိင္ေအးလွ္။ ဆု္ေသွ္ဆု္၀းသီးလု္ဖး ကု္မုဳိ၀္ဟွယ့္အင္းဟွဴးေ၀့ ေဏ၀္.ေအးလွ္။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ ဆု္ေသွ္ဆု္၀းသီးဏွ္ မြာဲေ၀့ ဟု္ေသာဟ္ဟု္သင့္လွ္။ ဏင္က်းဍ၀္ခ၀့္ မု္ယွဴးမုက္၀ွ္ယ
၀့္ေဏ၀္.ဟု္ ကဲေ၀့ေဟွ၀္ေဟွ၀္၀း၀းလွ္။
၅။ ပု္ေအဍးေလာဟ္ဍးဍံင္ ပညာ့လု္မိင္မိင္လာ.ဏွ္ ၊ ယ၀့္ခုိ၀္းလ၀့္ ၊ ယွာ.ခုိ၀္းလ၀့္ ၊ ေ၀့ဏွ္သုိ၀္ဏွ္ ဟု္အွ္ေကွ္ေ၀့ဟု္သာ ဏင္ေဆာ၀္ေအးလွ္။ ပု္၀းထံင္ဏာင္းေဏ၀္.ထ၀ယ္ လု္ဟု္သာဖုိင္ဏွ္ ေ၀သုိ၀္ပု္အံင္ေထာ၀္ထင္းဖုဳ.ံသုိ၀္ ေ၀့သုိ၀္ထီ့လင္ဆင္သုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။ ယိက္ထင္းခုိ၀္း အးထင္းေ၀့ဍးလွ္။
၆။ ဟု္နိဳ၀္ ဆု္လ၀္ဆု္ခုါင္ ပညာ့မြာဲအု္ေဟွ၀္ ၊ ဟု္စူးေသွ္ခင္းမာပညာ့မြာဲအု္ေဟွ၀္၊ ေပ၀့္ခုိ၀္းလ၀့္ ယွာ.ခုိ၀္းလ၀့္ဏွ္ အွ္၀းသာလု္ေဃွ၀္ ။ ပု္ေအေသွ္ ထံင္အု္လုက္ဆိင့္စၚ၀ုိ၀္ ပညာ့လု္မိင္လ၀့္ လာ.ဏင့္သီး အင္း၀ူးလင္သာကဲေ၀့ထု္မာ.လွ္။
၇။ လု္လာင့္ (ေခါဟ္လံင္) ကုိ၀္ဖုဳံးေဍဏွ္ လုံ.ေဟွ၀္ မၷိက္ေဟွ၀္အွ္ေ၀့ေအးလွ္၊ ကု္ဆင့္ကုိ၀္ဍဴေဍဏွ္ အသာင္း (အျမဳေတ) မု္အွ္မြာဲေအးလွ္။ စုန့္ (ဆံင္လံင့္)ပု္ေက၀္ဏွ္ မု္အွ္ေ၀့ ကုိ၀္မိင္လးေဍမြာဲေအးလွ္။ အၥာတုာပညာ့
ဍ၀္သီးလု္ဖး မု္အွ္ေ၀့ကုိ၀္တြာန္႔ေဍ မြာဲေအးေဆ၀္.လွ္။
၈။ ဆု္လု္တြာန္႔လု္ဖုဳံးဖုိင္ဏွ္ တုာပညာ့အွ္ ပု္ေအဟွိဳင့္၀းစၚ၀ုိ၀္ လံင္အင္းဃွဴ႕ပညာ့ဆာ.သီးလု္ဖး လု္အၥာတုာပညာ့အွ္တြာန္႔အုိ၀္ လု္ထံင္၀းေ၀့မု္ထံင္သုိ၀္ ပု္၀းေကုစုိဒ္ေလ၀္ေ၀့လွ္။
၉။ ဆု္ေသွ္၀းသီးယုိ၀္ ပု္၀းမာေလာဟ္ေ၀့အုဲခုိ၀္းလွ္ ဆု္ဖၚဆု္မာသီးဏွ္ဍ၀္ ပု္၀းအင္းဃွဴ႕ေ၀့က်၀္က်၀္လွ္။ လာင့္ေခါဟ္လံင္သီးဏွ္ ဟု္၀းထင္းေ၀့ဃွယ္ဃွယ္လွ္။ ဆု္လု္ကာမဂုဏ္ေဖါဟ္သီးအု္ဆု္မာဏွ္ ဟု္၀းသာေ၀့ဆာဆာလွ္။ ဆု္သာဟွယ့္ထင္းဆု္ဏွ္သီး ဟု္၀းဍဳဂ္ထင္းေ၀့၀းဍာလွ္။
၁၀။ ဟွိဳင့္၀းဍး၀းဆု္ေသွ္ ၊ တာင္ခြင္.ဆု္ေသွ္ ၊ အင္းဒြါခၷံင္.ဆု္ေသွ္၊ တါင္ဆု္ဏါင့္ဆု္ေသွ္၊ အင္းသံင္းလ၀္ထာင္ဆု္ ေသွ္၊ ဆု္ဍီးဆု္ထင္.လင္ဆု္ေသွ္၊ ဏါဍိင္ ဆု္ေဖါတ္ဆု္အူးဆု္ေသွ္ ၊ အင္းဒြါဆု္၀ီ.ဆု္ဏးဆု္ေသွ္ ၊ ခုီးခုါဆု္ေသ္ွ ၊ ဆု္ခုါင္မူ႔လာဟု္ယွာ.ဆု္လ၀္ေဆာ၀္ဆု္ေသွ္။
၁၁။ သီးဖါ.စာသ၀့္ဆု္ေသွ္ ၊ လ၀္ထာင္ဆု္လ၀္ေဆာ၀္ဃႊာဆုိဒ္၀ံင္ ဆု္ပါမုက္ပါလာဆု္ေသွ္ ၊ ဗိင္ဒုိဟ္အင္းခါဆု္ေသွ္ ၊၀ုၚ၀ါမာကၬာဆု္ေသွ္ ၊ ဆံင့္ထင္းလု္၀ၚ လကၤာ ထာေခါဟ္ဆု္ေသွ္ ၊ လ၀္ထါင္လ၀္ေခ၀္ဆု္ခုါင္ကဲဆု္ေသွ္ ၊ ဆု္အူးဆု္ပ၀္ဆု္ေသွ္ ၊ လိက္အု္လူ.အု္ထာ့ လိက္သဒၵါဆု္ေသွ္၊ ေ၀့ဏွ္သုိ၀္ ဆု္ေသွ္သီးလု္ဖး အွ္
ေ၀့လု္ဆီ့ဃွိဳတ္(၁၈)မိင္ဏွ္ေဆ၀္.လွ္။
၁၂။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ ဟု္မၷီဟ္တုာပညာ့သီးလု္ဖး ဆု္လု္အင္းစာ၀း ၀းဍံင္ေ၀့ ေ၀့တု္ဗုင္.ပုံတံင့္သုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။ ဆု္အင္းစာေအအွ္ဏွ္ ၀းဍံင္ေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ဆု္ဆုိင္သုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။ ဟု္မၷီဟ္တုာပညာ့ လု္မြာဲ၀းသီးလု္ဖး ဆု္အင္းစာမြာဲအု္ေဟွ၀္ လု္အင္းစာ၀းမြာဲအု္ေဟွ၀္ လ၀္ေ၀့ကဲကုဳ္လွ္။`
၁၃။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ အွ္ေ၀့လု္လိက္ဖုိင္ဆု္ေသွ္ဆု္၀းဏွ္ မြာဲအု္ေဟွ၀္ ၊ ပု္ဆု္ေအအွ္ လု္ဖုဳံးစူးဖုိင္ဏွ္ မြာဲအု္ေဟွ၀္ မြာဲပု္ဆု္လ၀့္ ဟု္စၚေသွ္ေအး ။ ကၚက်ာေအအွ္ ဆု္ဖၚဆု္မာေအအွ္ ဟု္လံင္အင္းဃွဴ႕၀းေအးလွ္။
၁၄။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ မြာဲထီ့ေယာတ္ဟွး မြာဲထီ့ဆူ.ဟွးဏွ္ ပု္ေယာ၀္.တု္က၀္၀ံင္ သြာ့၀ံင္ေအဟွံင္ ပု္ေသွ္ယာ့၀းလွ္။ ဟု္မၷီဟ္ယုိ၀္ မြာဲအု္ဆုိဒ္ေဟွ၀္ဟွး မြာဲအု္ဆုိဒ္အုိင္ဟွးဏွ္ ပု္ဍး၀းအု္ဏင့္ဆာ.စာင္းထင္းစာင္းလင္ေအဟွံင္ ပု္ေသွ္ယာ့ေ၀့လွ္။ ဟု္လု္ဟွာအု္ပညာ့အွ္လု္အွ္ဏွ္ ပု္ဆံင့္ဏးေယာ၀္. အု္ဆု္ခုါင္ေအဟွံင္ ပု္ေသွ္ယာ့ေ၀့လွ္။ဆု္လု္ဟွင္းေခါဟ္သီး ေဟွ၀္လု္ေဟွ၀္ဏွ္ ပု္ဍး၀းဏင္းလင္ယီးလု္လင္ယီး ဏင္းလင္ယၚလု္လင္ယၚေအဟွံင္ ပု္ေသွ္ယာ့ေ၀့လွ္။
၁၅။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ အု္ပညာ့လု္အွ္၀း ဟု္လု္ဟွာဏွ္ ေအေသွ္ပညာ့ လု္ေပ၀့္လု္ေခ၀္.လ၀့္ လာ.ဏင့္သီး ပါလင္အု္သာေသွ္ပညာ့ေဍာဟ္မာ.လွ္။ အု္သုဲးေဍာဟ္ထင္းေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ ေဍဟ္ခၼိက္ လု္ဍး၀းမာ့ဆၼၚဏင္.ေဆာ၀္
၀းသုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။ ဍး၀းေ၀့ထီ့လု္ပၷာ.ခင္းလင္.ဖုိင္ဟွံင္ အွ္၀းအု္သာထီ့အွ္အးယုဂ္လွ္။
၁၆။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ လု္ဟွင္ေပ၀့္ခါ့ ေအလု္ေသွ္ပညာ့၀း ၊ လု္သာ၀င္းဍာ္ခါ့ ပု္လု္ေဏ၀္.ဆု္ဖၚဆု္မာ(ဥစၥ)ဍာ္၀း ၊ လု္စာင္းထင္းစာင္းလင္ကဲဍာ္ခါ ့ပု္လု္ေဏ၀္.ဓ၀္.ဍာ္၀း ၊ ထံင္သာ့လု္ပု္သာယွာ.ပု္ေမံခၚပု္ဏာ.အုုိင္ခါ့ခုိ၀္း ပု္မာဆု္ေသွ္၀းဏင္.မိင္လုိင္ေအးလွ္။
၁၇။ ေဖါဟ္သီးေဟွး မာေလာဟ္ေဏ၀္.ပညာ့ဏွ္ ၀းလယ့္၀းက်ဳင္းကု္ထူ႔ဏွ္ ၊ ေဖါဟ္သီးေဟွး ကုိ၀္ဏီကုိ၀္ဏာေဍ မာေလာဟ္ေဏ၀္.လာ.ပညာ့ဏွ္ ပညာ့လု္အွ္၀းဟု္လု္ဟွာဏွ္ ဖုဳံဂမုဳိင္.သီးလု္ဖး ၀းပူဇ၀္.၀း၀ါလွ္။
၁၈။ ေမာ၀္.ေဍဖါ.သီးယုိ၀္ ဍဳဂ္မာေလာဟ္ေဖွ္ဟု္ ပညာ့ေအး လု္ဍဳဂ္မာေလာဟ္ေဖွ္ပညာ့၀း ေမာ၀္.ဖါဏွ္အုိ၀္ မြာဲေ၀့ ဟု္ေဖါဟ္သီး အု္ယင္.သူ႔သၷာေ၀့လွ္။ ပညာ့လု္အွ္စး ဟု္လု္ဟွ္ဏွ္ ၊ ေလ၀္ေ၀့ေအထံင္လု္ဂမုိဳင္.ကုာခုိ၀္း အု္ေမံဃွီ႔ေအးလွ္။မြာဲေ၀့ေစ့သုိ၀္ ကုာထိက္စါေလ၀္ဆံင္.လင္ လု္ဟသၤာကုာသုိ၀္လွ္။
၁၉။ သိင္းလု္မိင္လးကုာသီး အု္ဆူးဏွ္ ဆု္လု္သြဲစူေဖွ္အွ္ဏင္ဟွာေအး။ စူဍးအု္ေ၀့လွ္။ ထု္ရာဲအု္ေမံသးခုီ႔ဏွ္ ဆု္ေလ၀္ဆင္လင္ေဖွ္အွ္ဏင္.ဟွာေအး ၊ ဖါန္ဍးအု္ေ၀့လွ္။ တု္က၀္ဖ၀့္ဟွယ့္မဲထင္းလု္ဖိက္ပါပုိင္ကုာဏွ္သီးလု္ဖး ဆု္ေလ၀္ဆူ႔လင္ေဖွ္ အု္ရ၀္.အွ္ဏင္ဟွာေအး နိဳင့္မုိင့္ဍးအု္ေ၀့လွ္။ ေစ့ဏွ္သုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။ ဟု္မၷီဟ္ဂကူေဟွ၀္အြာသီးလု္ဖး ဆု္မာေလာဟ္မာဍံင္ေဖွ္ အွ္ဏင္.ဟွာေအး လာ.ဏင့္သီးဆု္သီးဆု္စး ဆု္ေသွ္ယာ့ဏွ္ ဟွယ့္ဖုဟ္ထင္းေ၀့ လု္အု္သာဖုိင္ဏွ္လွ္။
၂၀။ ပု္အင္းဖူလးဏွ္ ၀ုိင္ေအလု္ပါ၀း အု္ရ၀္.သာ့ အွ္ေသွ္ေအးလွ္၊ ဟု္ယွင္းေဖါဟ္ မာဃွီ႔အု္သာဏွ္ ဟု္ေယာ၀္.ဃွီ႔ေအးလွ္။ အင္းဖံင့္အင္းသုိင့္ ထီ့လးေအလု္ပါ၀းဏွ္ဍ၀္ ၀ုါေဆံေ၀့လွ္။ ေ၀့ဏွ္သုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။ လု္ေသွ္လိက္၀း ဟု္လု္ဟွာဏွ္္ ေအကဲထင္းအၥာလု္၀ၚဍ၀္ ကု္လုဂ္ပု္၀ါေ၀့ေအးလွ္။
၂၁။ ဆု္ထံင္ဏာင္းဖါ၀း ပညာ့သီးယုိ၀္ မြာဲေ၀့ဆု္ဍဳဂ္ပါင္ေဍသုတပညာ့ ဟု္စၚကဲေ၀့လွ္။ ဆု္မု္ေဍာဟ္ယွာ.ထင္းထ၀့္ေဏ၀္.ဟု္ဏွ္ မြာဲေ၀့ဆု္ဍဳဂ္ပါင္ေဍသုတပညာ့ဏွ္လွ္။ ဆု္ဍဳဂ္ပါင္ေဍသုတပညာ့ လု္ဟွာဏွ္ မု္ေသွ္ယာ့ေ၀့ ဆု္ေဟွ၀္ဆု္၀းကဲလွ္။ ေအေသွ္ယာ့ေ၀့ ဆု္ေဟွ၀္ဆု္အြာဏွ္ ၀ွ္ယ၀့္ယွဴးမုက္ေဏ၀္.အု္ေ၀့ဍး မု္ကဲေ၀့ ေဟွ၀္ေဟွ၀္၀း၀းလွ္။
၂၂။ ဆု္မီ့ ဆု္အင္း ဆု္မာေမထုံသီးလု္ဖး ဆု္နိဳင့္မြာဲအု္ေဟွ၀္ ဟု္မၷီဟ္မြာဲအု္ေဟွ၀္ အွ္ေသွ္ထု္မာ.လွ္။ ဟု္မၷီဟ္ယုိ၀္ ဆု္ေသွ္ယာ့ဥာဏ္ပညာ့ အွ္ေ၀့ဏွ္လွ္။ ဆု္ေသွ္ယာ့ဥာဏ္ပညာ့ေအလု္အွ္၀း ဟု္မၷီဟ္လု္ဟွာဏွ္ ၀းဍံင္ေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ ဆု္နိဳင့္သုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။
၂၃။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ ဆု္၀းဍံင္ ဟု္ေသာဟ္ဟု္သင့္ဏွ္ မြာဲေ၀့ဆု္ေသွ္ဆု္၀းပညာ့ဏွ္လွ္။ ဆု္၀းဍံင္ယင္သူ႔သၷာဏွ္မြာဲေ၀့ ဆု္စုဂ္ဆု္ဆာ့ဏွ္လွ္။ ဆု္ဟု္၀းအဲကုဲထုက္ဏွ္ မြာဲေ၀့ဟု္ဏင့္ဆာ.ယုိ၀္လွ္။ ဆု္ကဲထင္းဟု္ဟွာင္.ဟု္၀်ာ ဟု္၀းပု္ထာဲသာဏွ္ မြာဲေ၀့ဆု္၀ုံးဆု္၀ါဏွ္လွ္။
၂၄။ လု္ေထာဟ္ဟသၤာကုာဏွ္ ကုာေအေလ၀္ဆံင္လင္ ဟုိေယာ၀္.ဃွီ႔ေအးလွ္။ လု္ဇာဒီသုိင့္ကုာဏွ္ ဆု္နိဳင့္ေအေလ၀္အွ္ ဟု္ေယာ၀္.ဃွီ႔ေအးလွ္။ ဟု္မၷီဟ္အုိင္ခၚကုာဏွ္ တုာပညာ့ေအေလ၀္အွ္ ဟု္ေယာ၀္.ဃွီ႔ေအးလွ္။
၂၅။ ဟု္မၷီဟ္ခၚစီ့စးသီးယုိ၀္ ေလ၀္အွ္လာ.ဏင့္လု္တုာပညာ့ကုာ ထံင္အု္ယုက္အုဂ္ လာ.ဏင့္သီး မု္ေသွ္ယာ့ဆု္ေသွ္ဓ၀္.ဏွ္မြာဲေအး။ မြာဲေ၀့ေ၀့သုိ၀္ ေနာတ္၀ွး လု္ေသွ္၀းအု္ရ၀္.သာ့သုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။
၂၆။ ဟု္မၷီဟ္ဖါန္ဆိင့္ျပင္သီးယုိ၀္ ေလ၀္အွ္ေ၀့ လု္တုာပညာ့ကုာ လု္ထု္ရိက္လ၀့္ လာ.ဏင့္သီး ေသွ္ယာ့ဏးေသွ္ဍးေ၀့ ဆု္ေဟွ၀္ေဟွ၀္၀း၀းလွ္။ မြာဲေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ နိဳ၀္ေဖု၀္ ေသွ္ယာ့သုိင့္ အု္ရ၀္.သာ့သုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။
၂ရ။ ဟု္မၷီဟ္ဍဴ စၚလင္အု္သာသီ့၀ုင္းယုဂ္။ကဲထင္းေ၀့ လု္သုဂ္ေခါဟ္လု္ဟွာ လာ.ဏင့္သီး အု္စူးဖုိင္ဆု္လု္အွ္ဏင္.မိင္၀း ဟု္ေလ၀္ေ၀့ လု္ဆု္ဍဳဂ္အု္ကုာဏွ္ေအးလွ္။ စၚလု္အု္သာ မြာဲတုာပညာ့လု္ဟွာယုဂ္ လာ.ဏင့္သီး ေအလု္
၀းေဍလိက္လာဲအု္ဖုံင္၀း ဟု္လ၀္ထင္းလ၀္လင္ေ၀့ ဆု္ေအးလွ္။ ဟု္မၷီဟ္ကူ ဗၷိက္ခါန္.ခါသီးလု္ဖး မု္ေလ၀္မု္ထာင္ ဆု္လု္အု္ယာင္ဏွ္ ဟု္ထီဟု္သုိ၀္ေအလု္ပါ၀း ဟု္ေလ၀္ေ၀့ေအးလွ္။
၂၈။ ဟု္ဆု္အွ္ဆု္ဆံင့္ ဟွာဟွံင္ခါ့ မြာဲအု္ေဟွ၀္ သုင္းသာလု္မုက္၀းခါ့မြာဲအု္ေဟွ၀္ မာဆု္ဍယ္၀ါထံင္ဟွိဳင္းဖုိင္ခါ့ မြာဲအု္ေဟွ၀္ လ၀္၀ုၚ၀ုါဆု္ခုါင္မြာဲအု္ေဟွ၀္ လု္ပါကာဆု္၀းမြာဲအု္ေဟွ၀္ တုာပညာ့သီးလု္ဖး ဆု္ ယာဲမိင္ဏွ္ ဍဳဂ္ဏဲဖုဟ္ေ၀့ဏင္.ေဆာ၀္ေအးလွ္။
၂၉။ ဟု္လု္ဟွာဏွ္ ဆု္ခုါင္ကု္လုဂ္လ၀္ လု္ကု္လုဂ္ဏွ္ ေသွ္ယာ့ေ၀့လွ္။ ကု္လုဂ္အဲ လု္ကု္လုဂ္အဲဏွ္ ေသွ္ယာ့ေ၀့လွ္။ ကု္လုဂ္သာဟွယ့္ထင္း လု္ကု္လုဂ္သာဟွယ့္ထင္းဏွ္သီး ေသွ္ယာ့ေ၀့ေဆ၀္.လွ္။ ခိင့္ဖါအင္းဏင္ေယာ၀္.လင္အု္သာသီး ေ၀့ဏွ္သုိ၀္ ဟု္လု္ဟွာဏွ္ မြာဲတုာပညာ့ ဟု္စၚေသွ္ေ၀့လွ္။
၃၀။ အု္ဆု္အွ္ဆု္ဆံင့္ အွ္ဏင္.မိင္ေအး မု္အင္း၀းသာလု္အု္ေဟွ၀္ ၊ အု္ဟွာင္.ခ၀့္အွ္ေအး မု္ဏံင့္၀းသာ ေဍဖုဳံဟွာင္.ဆံင္း ၊ အု္ပညာ့ခ၀့္အွ္ေအး မု္မာေလာဟ္ေဖွ္၀းသာ ေဍဟု္ဖုဳံဟွဴ႕ဟွာေဆ၀္.၊ ဟု္မၷီဟ္သိုင့္မိင္ဏွ္ ၀းဍံင္ေ၀့ ေ၀့
သုိ၀္ ဆု္ဖုဴသုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။
၃၁။ ဟု္လု္ဟွာဏွ္ ဖုဳံလု္ကုိ၀္စာင္း၀း လာ.ဏင့္သီး ေလ၀္စာင္းကဲု ိေ၀့ကုဳ္လွ္၊ ဟု္ဖုဳံလု္အင္းစာ၀း လာ.ဏင့္သီး
လ၀္ဆု္ထုက္ေသွ္လုိင္ေအး။ ဟု္ဖုဳံလု္အင္းအုဂ္၀း လာ.ဏင့္သီး အု္ဏင့္ဆာ.ခ၀့္ အုဂ္ဃွီ႔လင္အု္သာ ထုက္ေသွ္ဏင္.ေဆာ၀္လုိင္ေအး။ ဆု္သုိင့္မိင္ဏွ္ မြာဲေ၀့ ဟု္မၷီဟ္အုိင္ခၚသီး အု္ဏါင္း (လကၡဏာ)လွ္။
၃၂။ ဟု္မၷီဟ္လးအုိင္သီးလု္ဖး မာဃွီ႔အု္သာဆံင္းေ၀့လွ္။ ဟု္မၷီဟ္အု္ပညာ့လု္အွ္၀းသီးလု္ဖး လ၀္ေဟွ၀္အု္သာ ထုက္ေသွ္လုိင္ေအး။ ဍာ္နဳံ.ထီ့လု္ဃွဲဳ ိ၀းသီးလု္ဖး ပယ္ပ၀္သာေဍာဟ္မာ.လွ္။ ဆု္နိဳင့္ ဟု္၀ၚအု္နဴ.ထီ့ လု္ေဏ၀္.
၀းသီးလု္ဖး ထယ္ဆု္စြးမာ.လွ္။
၃၃။ ဆု္လု္ေဍဟ္သီးယုိ၀္ ဆီ့ဏင္အွ္ေ၀့လု္ပၷာ.ေအွ္ပုံေခါဟ္ဍာဟွံင္ ၀းဍံင္ေ၀့ေဍ ဇာဒီသုိင့္ လာ.ဏင့္သီး ကုာေအ ၀ုဳိဟ္လု္ဖုိင့္ခုိ၀္း မာဆု္၀းဏင္.မိင္ေအးလွ္။ ဟွင္းကုိ၀္သာ့ေ၀့ေပ်၀္ေပ်၀္လွ္။ ဟု္မၷီဟ္ တုာပညာ့လု္မြာဲ၀းသီးဍ၀္ ေ၀့ဏွ္သုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။ လ၀္ဍံင္ခုါင္ဍံင္ လာ.ဏင့္တုာပညာ့သီး တုာပညာ့သီး ေအဟွယ့္အင္းစာလု္ဖုိင့္ လ၀္ဆု္၀းဏင္.မိင္လုိင္ေအးလွ္။ အု္လူ.သ၀့္ထင္းသာ့ေ၀့ အု္-အု္-အု္လွ္။
၃၄။ ဆု္လု္ေဍဟ္သီးယုိ၀္ ဆီ့ဏင္ဆံင္ဆ၀္.ေသွ္ယုဂ္ လာ.ဏင့္သီး ၀းဍံင္ေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ ဇာဒီသုိင့္သုိ၀္ေသွ္ေအးလွ္။ ဆု္လု္ေထာ၀္သီးယုိ၀္ ဟွင္းကုိ၀္ ေအာ၀္ ေအာ၀္ေသွ္လာ.ဏင့္ ၀းဍံင္ေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ ဖူထင့္သုိ၀္ ေသွ္ေအးလွ္။ ေ၀့ဏွ္သုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။ ဆု္လု္တုာပညာ့သီးလု္ဖး လု္ဟွာေဍ လု္ဟွာဏွ္ ၀းဍံင္လုိ၀္းသာေ၀့ေအးလွ္။ ဟု္မၷီဟ္ေသွ္ပညာ့ လု္ေပ၀့္လု္ေခ၀္.သီးလု္ဖး ၀းဍံင္ေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ တုာပညာ့ဖါေဍာဟ္သုိ၀္ေသွ္ေအးလွ္။
၃၅။ ဟု္၀ုံးဟု္ဃႊာသီးယုိ၀္ ေစ၀္ဓံင့္အွ္အးယုဂ္ လာ.ဏင့္သီး ယုိင္ေသွ္ဏင္.ေဆာ၀္ေအးလွ္။ တုာပညာ့သီးယုိ၀္ ၀း လ၀္၀းခုါင္ ဆု္ေအအး လာ.ဏင့္သီး လ၀္လင္ေ၀့ဆု္ လုက္ေသွ္ဏင္.ေဆာ၀္ေအးလွ္။ ဆု္လု္ေမံသးသီးယုိ၀္ ဆု္ေဟွ၀္ဆု္၀း (ရူပါရုံ) ဏွ္ ေယာ၀္.ဖုိင္ေ၀့ ၀ုယ္ေသွ္ဏင္ေဆာ၀္ေအး။ ၀းဍံင္ေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ ထီ့မာ့ဆၼၚဖုိင္ ဃွဲဳ ိထင္း လု္ေသွ္၀း ဏင္.ေဆာ၀္ေအးလွ္။
၃၆။ ဟု္လု္ဟွာဏွ္ အု္ခိင္.ဃွီ႔အု္ဟွင္ေဟွ၀္ အွ္လာ.ဏင့္ ေဍေစ၀္တုဂ္ ဓံင့္တုဂ္ မြာဲလာ.ဏင့္ ဟု္၀ုံးဟု္ဃႊာအု္ေဖါဟ္ ခြါ႔သီး အု္ဥာဏ္ပညာ့ေအလု္အွ္၀းစၚ၀ုိ၀္ ဟု္ေယာ၀္.ဃွီ႔ေအးလွ္။ မြာဲေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ ဖ၀့္တု္ကုိ၀္ သုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။ အု္ဖ၀့္ေဟွ၀္ လာ.ဏင့္သီး အု္ရ၀္.နိဳင့္မုိင့္အွ္ေသွ္ ဏင္ေဆာ၀္ေအးလွ္။
၃၇။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ မြာဲလာ.ဏင့္ ဟု္မၷီဟ္လင္ဖုိဟ္ ဟု္မၷီဟ္ယွင္းလာ.ဏင့္သီး မူ.လု္ဏီခုိ၀္း ကဲထင္းေ၀့ဟု္ေဍာဟ္ဟု္မူ.ေသွ္လွ္။ မြာဲဟု္မၷီဟ္အုိင္ခၚ ကု္ထူ႕လာ.ဏင့္သီး မူ.လု္ဏီ.ခုိ၀္း ကဲထင္းေ၀့ သယ္ဌီ့သင့္မင္ေသွ္လွ္။ စင္၀ုိ၀္ဏွ္ ဟု္ခြါ႔လု္ဟွာေဟွ၀္ လု္ဟွာေဟွ၀္ ဟု္အင္းကွ္ ခုါင္ဆာ့ေ၀့ ဏင္ေဆာ၀္ေအးလွ္။
၃၈။ ဟု္ထီဟု္ဖုာဲ လု္ဟွာေဟွ၀္ လု္ဟွာေဟွ၀္ ဟု္ဍဳဂ္ေသွ္၀းသာ ဆု္ေအဖုာဲဏွ္ ဟု္မာေလာဟ္ေဖွ္ေ၀့ ဆု္ေသွ္ကုိ၀္မိင္ေဍေဟွ၀္ေအး။ ဟု္မာေလာဟ္ေဖွ္ အု္၀ုင္ေအအးဏွ္ ထံင္ဏာင္းေဏ၀္.ေ၀့ ကဲလုိင္ေအးလွ္။ မြာဲေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ ဆု္ခုါင္လု္ေသွ္၀း မီ့မင္.ဆု္သုိ၀္လွ္။ လ၀္ထာင္ေဖွ္ေ၀့ ဖုဳံဟွဴ႕ဟွာေသွ္ဏင္.မိင္ေအးလွ္။
၃၉။ ဆု္တာင္ဖုိင္ဆာ.သီးလု္ဖး ေ၀့သုိ၀္ ဖုိင္မု္ေထံဖါသုိ၀္ဏွ္ ေဍာဟ္ေ၀့မြာဲေအး။ ဖုိင္ဏွ္ ေ၀့သုိ၀္ မု္ေဟွ၀္ထင္းသုိ၀္ဏွ္ ေဍာဟ္ေ၀့မြာဲ၀ုိ၀္လွ္။ အၥာၾဆာ့သီးလု္ဖး ေ၀့သုိ၀္ အု္ထီအု္ဖုာဲ မု္ယွင္းဒဒုက္သုိ၀္ ေဍာဟ္ေ၀့မြာဲေအး ေ၀့မု္ေသွ္ ယာ့ဆု္ ေ၀့ဏးဆု္မု္ေသွ္ဏွ္ ေဍာဟ္ေ၀့မြာဲ၀ုိ၀္လွ္။
၄၀။ စမၸါ၀င္ဖ၀့္ဏွ္ ပု္ေအ၀ံင္းထင္းေဍ ဖ၀့္တု္ေကာ၀္လးေအဟွံင္ မု္နိဳင့္မုိင့္ေ၀့ေသွ္ဖ၀့္ လု္မိင္လွ္။ (ကု္ယာဲဖ၀့္ဏွ္လွ္)မြာဲေအး နိဳင့္မုိင့္ပ်ေ၀့ေဍ ဖ၀့္တု္ေကာ၀္လးဏွ္ေဆ၀္.လွ္။ ေ၀့ဏွ္သုိ၀္လွ္ ဟု္မၷီဟ္လု္ဍဳံလုက္ဖုိင္သီးလု္ဖး ေအအွ္ပ်ေဍ တုာပညာ့ဏွ္ ေဟွ၀္ေဏ၀္.အု္ကဲကုိ၀္ဟွာေဍေဆ၀္.လွ္။
မၷီဟ္တ၀္လံင္ကၷင့္
၁။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ ဟု္၀းပု္ထာဲေ၀့သာေဍ ဟု္မၷီဟ္တ၀္လံင္ဏွ္လွ္။ ဟု္၀းပါထီပါသုိ၀္ေ၀့ ေဍဟု္မၷီဟ္ေဟွ၀္အြာတံင္ လံင္ဏွ္လွ္။ ဆု္ေဟွ၀္ဆု္အြာ ဆု္တ၀္ဆု္လံင္သီး အု္ဓ၀္.ဏွ္ ပု္ေအေသွ္ယာ့ေဆ၀္.စၚ၀ုိ၀္ ေဟွ၀္ေဏ၀္.ဟု္ ေျပေဏ၀္.ဟု္ ကဲေ၀့လွ္။ ကါင္းကံင္းစီ့စးေဏ၀္.ဟု္ ကဲေသွ္ဏင္.ေဆာ၀္ေအးလွ္။
၂။ ေဍဟု္မၷီဟ္ ကါင္းကံင္းစီ့စးဏွ္ ပု္ပါထီပါသုိ၀္ေ၀့ေအး ။ ပု္လံင္ပ်ေ၀့ေဟွ၀္ေအး။ ပု္၀းပါထီပါသုိ၀္ေ၀့ ေဍဟု္မၷီဟ္ တ၀္လံင္ေဟွ၀္အြာဏွ္လွ္။ ကုိ၀္ဏီဟွးဟွ၀္ ပၱဳဲလာ.ဆု္၀ုံးသီ့လာဏွ္ ပု္၀းဆံင့္မံင္း ပု္၀းဏင္းထင္းေ၀့ ဆု္ကဲထင္းေသွ္ ဆု္ဟွာဟွံင္ေသွ္ ဓ၀္.သခၤါရဏွ္ ကုိ၀္ဏီဟွးဟွ၀္ေဍလွ္။
၃။ ဆု္လု္ကူးသးမိင့္သီးလု္ဖး အု္ဖင့္ေခါဟ္၀၀္စွ္ ဟု္ေယာ၀္.ေဟွ၀္ လာ.ဏင့္သီး အု္သာဖုိင္ခ၀့္ ဆု္ေဖါဟ္ဃွာ.အ
ွ္ေ၀့ ဃွဲဳ ိထာ.လွ္။ ဟု္မၷီဟ္ ကါင္းကံင္းစီ့စးသီးလု္ဖး မြာဲေ၀့ ေ၀့ဏွ္သုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။ အု္ဖင့္ေခါဟ္ေဟွ၀္အြာ လာ.ဏင့္သီး အု္သာဖုိင္ခ၀့္ ကါင္းကံင္းစီ့စးဍးေ၀့လွ္။
၄။ ဆု္လု္ႏြာဲသးမိင့္သီးလု္ဖး အု္ဖၚေခါဟ္ အု္ဆူးအွ္ ဟု္ေယာ၀္.လု္ဃွီ႔၀း လာ.ဏင့္သီး အု္သာဖုိင္ခ၀့္ ဆုိင့္နိဳင့္မုိင့္
ေ၀့လွ္။ ဟု္မၷီဟ္တ၀္လံင္သီး ေ၀့ဏွ္သုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။ အု္ဖင့္ေခါဟ္လးအုိင္လာ.ဏင့္သီး အု္သာဖုိင္ခ၀့္ေဟွ၀္အြာဍး ေ၀့လွ္။
၅။ ဆု္လု္ဆံင္လံင့္ေပၠ၀္ (စုန့္ေဗၠ၀္) သီးယုိ၀္ ေအဃွာင့္ထာလာ.ဏင့္သီး အု္ရ၀္.နိဳင့္မုိင့္ဏွ္ ခြိက္ယွိဳ၀္ေ၀့ဏင္.ေဆါ၀္ေအးလွ္။ ကု္ဆင့္ထီ.သီးလု္ဖး ေလ၀္ထံင္လာ.ဏင့္ လု္ဆု္ဍဳဂ္ဆု္အု္ကုာသီး သာမဲသာဖုါင္ဆု္ေသွ္ေအးလွ္။ ဆီ့ေဖါဟ္သီးယုိ၀္ ဟု္ဟွိက္လာ.ဏင့္ေဍခုဲထာသီး အု္ရ၀္.ဆုိင့္ဏွ္ လင္မာ.ေသွ္ေအးလွ္။ ေ၀့ဏွ္သုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။ ဆု္လု္တုာပညာ့သီးလု္ဖး ယွင္းဒဒုက္လာ.ဏင့္သီး ဆု္တ၀္ဆု္လံင္ အု္ဓ၀္.ဏွ္ ခြိက္ယွိဳ၀္ေ၀့ ဏင္.ေဆာ၀္ေအးလွ္။
၆။ ဆု္လု္ဇာဒီသုိင့္သီးယုိ၀္ အွ္၀ီ.လင္ေဍာ၀္ လာ.ဏင့္သီး သိင္းလး ၀းလးဏွ္ အင္းေ၀့ဏင္.ေဆာ၀္ေအးလွ္။ ေအဃႊာဲ လာ.ဏင့္သီး ကု္ဆင့္ယးဏွ္ အင္းေ၀့ဏင္.ေဆာ၀္ေအးလွ္။
၇။ ဟု္မၷီဟ္ အု္ဆုိဒ္ေဟွ၀္ ေယာ၀္.ခြါ.အု္ဆုိဒ္သီးလု္ဖး အု္ဏင့္ဆာ. ယွင္းဒဒုက္လာ.ဏင့္သီး ဆု္လု္ေဟွ၀္၀းဏွ္ မာေ၀့ဏင္.ေဆာ၀္ေအးလွ္။
၈။ ဆု္လု္ဆံင္လံင့္ေပၠ၀္သီးယုိ၀္ ယွဴးခုိင္းေဍာဟ္မာ.လွ္။ ဆု္ယွဴးခုိင္းဏာင္း ဆံင္လံင့္သီးယုိ၀္ မြာဲေ၀့လာလွ္။ ဆု္ယွဴးခုိင္းဏာင္းလာသီးဍ၀္ မြာဲေ၀့ ဟု္မၷီဟ္တ၀္လံင္သီး အု္ဆု္ခုါင္ဏွ္လွ္။
၉။ မူေမံဏွ္ ေအထင္းေ၀့ လု္မူ.နဳက္ခ၀့္သီး ေသွွ္ေ၀့လွ္။ လာင့္တု္မုိ၀္သိႏၷရာ (ျမင့္မုိရ္ေတာင္)ဏွ္ ေအခူလင္သီး ေသွ္ေ၀့ဍာ္လွ္။ တု္က၀္ဖ၀့္ဏွ္ ေအဖါထင္းေ၀့ လု္လာင့္ေခါဟ္လံင္ေခါဟ္သီး ေသွ္ေ၀့ဍာ္လွ္။ ေမွ္လု္နာရတ္ဖုိင္သီး ယွဴးခုိင္းလင္ေသွ္ေ၀့ဍာ္လွ္။ လာ.ဏင့္ ဟု္မၷီဟ္တ၀္လံင္ေဟွ၀္အြာသီး အု္ဆု္ခုါင္ဏွ္ ၀ုၚ၀ုါအင္းလယ္သာေသွ္ေ၀့ ဏင္.ေဆာ၀္ေအးလွ္။
၁၀။ ဆု္ေခါ၀္.ကုာဏွ္ ဆု္လု္သိင္းလာယွဴးသီးလု္ဖး ယွဴးခုိင္းေဍာဟ္မာ.လွ္။ ဆု္ယွဴးဏာင္းသိင္းလာယွဴးဏွ္ မြာဲေ၀့ ေမာ၀္.ဖါ.၀ုဂ္ထိင္.သီး အု္လာယွဴးလွ္။ ဆု္ယွဴးဏာင္း ေမာ၀္.ဖါ.၀ုဂ္ထိင္.သီး အု္လာယွဴးဏွ္ မြာဲေ၀့ အၥာၾဆာ့သီး အု္လာယွဴးလွ္။ ဆု္ယွဴးဏာင္း အၥာၾဆာ့သီး အု္လာယွဴးဏွ္ မြာဲေ၀့ ဟု္၀ုံးဟု္ဃႊာအု္လာယွဴးလွ္။ ဆု္ယွဴးဏာင္း ဟု္
၀ုံးဟု္ဃႊာ အု္လာယွဴးဏွ္ မြာဲေ၀့ က်ာ္ကု္ဆာ.ကုံင္တြ၀့္လင္ေဖွ္ သုဂ္ဂမုဳင္.အု္ဓ၀္.ဏွ္လွ္။
၁၁။ ဆု္လု္ေဏ၀့္ေမာ၀္.သီးယုိ၀္ ၀းသာေ၀့ဖ၀့္အု္နိဳင့္မုိင့္ဏွ္လွ္။ ဆု္လု္ဟု္မၷီဟ္တ၀္လံင္သီးယုိ၀္ ၀းသာေ၀့ ဆု္အင္းအုဂ္(ဂုဏ္) ဏွ္လွ္။ ဆု္လု္ဍဴလာ့ေမာ၀္.ေယ၀့္သီးယုိ၀္ ၀းသာေ၀့ ဆု္အူးဆု္အံင္ဏွ္လွ္။ ဆု္လု္ဟု္မၷီဟ္ကာင္းကံင္းစီ့စးသီးလု္ဖး ၀းသာေ၀့ ဆု္သာဟွယ့္ထင္းဏွ္ကုဳ္လွ္။
၁၂။ ဆု္လု္ဟု္မၷီဟ္ အု္ေမာ၀္.လု္ေဟွ၀္၀းသီးလု္ဖး ခုါင္ထင္းခုါင္လင္ ခါမြးယုမ်ာ.ဍးေ၀့လွ္။ ဆု္လု္ဟု္မၷီဟ္ အု္ဖါ.လု္ေဟွ၀္၀းသီးလု္ဖး စာင္းထင္းစာင္းလင္ အု္အွ္အု္ဆံင့္အု္ေဒၢတ္ပြါ ဟွာဟွံင္ေ၀့ဍးလွ္။ အု္ေမာ၀္.အု္ဖါ.လု္ေဟွ၀္၀း ဟု္လု္ဟွာဏွ္ ခုါင္ထင္းခုါင္လင္ ေဒၢတ္ပြါ ဟွာဟွံင္လုက္ဆိင့္လွ္။
၁၃။ ဆု္လု္ဟု္မၷီဟ္ အု္ေမာ၀္.ေဟွ၀္သီးလု္ဖး ခါုင္ထင္းခုါင္လင္မုက္ဍးေ၀့လွ္။ ဟု္မၷီဟ္အု္ဖါ.ေဟွ၀္အြာသီးလု္ဖး အု္အွ္အု္ဆံင့္အု္ေဒၢတ္ပြါ ေဟွ၀္ဍးေ၀့လွ္။ ဟု္မၷီဟ္အု္ေမာ၀္.ေဍအု္ဖါ.ဏီ့ဟွာ ေအေဟွ၀္ဏွ္ ခုါင္ထင္းခုါင္လင္ေဒၢတ္ပြါ ေဟွ၀္အြာဍးေ၀့လုက္ဆိင့္လွ္။
၁၄။ ဆု္ဟု္ထင္း ဆု္ွဍဳဂ္ခါ့ဏွ္ ဟု္၀းသာဟု္မၷီဟ္ လု္အု္ဍဴဏွ္လွ္။ ဆု္ဟု္သာထင္းအာင္းေလာတ္သာခါ့ဏွ္ ဟု္
၀းသာေ၀့ဟု္မၷီဟ္ လု္အု္နိဳ၀္အာင္းဏွ္လွ္။ ဆု္ဟု္အင္း၀း ေမ၀္အုဲးသုိင့္ဆုိင့္ခါ့ဏွ္ ဟွ္ဏင္းထင္း၀း ဟု္ေသာဟ္ဟု္သင့္ လု္ဟု္သာထိင္.ဏွ္လွ္။ ေ၀့ဏွ္သုိ၀္လွ္ ဆု္လု္ဟု္ဍးခံင္၀း ဆု္ကးဆု္ဟွယ္ ဆု္နဳင့္ဆု္ဏာခါ့ဏွ္ ဟု္၀းသာလု္ဟု္မၷီဟ္ တုာပညာ့အွ္ဏွ္လွ္။
၁၅။ ထုဲးလု္ဍဴေဍလု္ဍဴ ေအဍးခံင္ေလာဟ္သာခါ့ဏွ္ မင္ေလာတ္သာ အိင္ထင္းေ၀့အု္မဲလွ္။ ဟု္မၷီဟ္ကာင္းကံင္း လု္ဖး ေအဍးခံင္ ဟု္မၷီဟ္တ၀္လံင္ခါ့ဏွ္ မု္လ၀္ဟွာဟွံင္ မု္အင္းကွ္၀းသာေ၀့လွ္။
၁၆။ ဆု္ဖၚဆု္မာ လု္မိင္ေဟွ၀္လု္မိင္ေဟွ၀္ ဟု္ဏင့္ဆာ.ခ၀့္ မာေ၀့ေအဖုဲေဟွ၀္ေအး။ ဖုဳံဃွာဃွံင္ခ၀့္ ဟု္အင္းမုိင့္ေ၀့ေအဖုဲေဟွ၀္ေအး။ ဟု္မၷီဟ္ ဆု္ေသွ္ယာ့လု္အွ္၀း အု္ဥာဏ္ပညာ့ လု္အွ္၀းသီးလု္ဖး မာကုံင္ဆု္မာ မာဆု္မာဖုဲ အု္ ေခါဟ္စံင္ ေကခါင့္ခုိ၀္းခ၀့္ဏွ္ ဏံင္ယာ.လင္ထာင္အု္သာ ထုက္ေသွ္လုိင္ေအးလွ္။
၁၇။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ ဆု္သုင္းထင္္း ဆု္သာဟွာင့္ဏွ္ ဟု္၀းထုဂ္၀ုဳဂ္ခြိက္ေ၀့ေအဖုဲလွ္။ ဆု္ေခါ၀္.သုင္း၀ွ္သာဏွ္ဍ၀္ ဟု္အွ္ေကွ္ေ၀့ဏင္.ေဆာ၀္ေအးလွ္။ ဆု္လု္ဟု္မၷီဟ္ စၚဂုဏ္စၚတာေသွ္ အု္ဆု္ခုါင္သီးလု္ဖး က်ာ္ကု္ဆာ.ကုံင္သီး အင္းအုဂ္ထုိင့္သာ့ေ၀့ ထုက္ေသွ္ဏင္.ေဆာ၀္လုိင္ေအးလွ္။ ဆု္၀းဆာင့္ဆု္ခုါင္ ေဆာဟ္ဆု္ စၚဆု္သီး လု္ဖးဏွ္ ဟု္၀းထုဂ္သုင္းထုဂ္သာေ၀့ေအေဏ၀္.လွ္။ ဆု္လု္ဟု္ထုဂ္သုင္းထုဂ္သာေဏ၀္.သီးယုိ၀္ မြာဲေ၀့အု္ေဟွ၀္ထုက္ အု္ေျပထုက္ဏွ္လွ္။
၁၈။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ ဟု္၀းအွ္လု္ဆု္နိဳင့္အူးနိဳင့္ဃွံင္ကုာ ဆု္ကု္ထိက္ကုာသီးလု္ဖး ယွင္းဒဒုက္ေဍာဟ္ေ၀့လွ္။ ဆု္ယွင္းဒဒုက္ဏာင္းဟု္၀းအွ္ ဆု္နိဳင့္အူးနိဳင့္ဃွံင္ကုာဏွ္ မြာဲေ၀့ ဟု္၀းအွ္ဍိင္ေဍ ဟု္မၷီဟ္ ဟု္လု္၀းေမံ၀းဏွ္လွ္။ ဆု္ယွင္းဒဒုက္ဏာင္း ဟု္၀းအွ္ဍိင္ေဍ ဟု္လု္၀းေမံ၀းသီးလု္ဖး မြာဲေ၀့ဟု္၀းအွ္ဍိင္ေဍ ဟု္မၷီဟ္လု္ေသွ္ယာ့၀း ဆု္ဂုဏ္ ဆု္တာ၀းဏွ္လွ္။
၁၉။ ေအလု္၀း ဟု္အင္းသံင္းခါ့ဏွ္ ဟု္၀းအင္းသံင္းေ၀့လွ္။ ဆု္မာဆု္ လု္ေဟွ၀္၀း လု္ဆိင့္ေျပ၀းဏွ္ ဟု္ေအဍးအုိ၀္ ဟု္၀းအင္းလး ဟု္၀းအင္းယာ့ေ၀့လွ္။ ဟု္မၷီဟ္ အင္းသံင္းဆု္ေသွ္သီးလု္ဖး တုာပညာ့သီး ဟု္မၷီဟ္တ၀္လံင္သီး အင္းအုဂ္ေ၀့ေဍာဟ္မာ.လွ္။ လာ.ဏင့္သီး ဟု္မၷီဟ္ ကာင္းကံင္းစီ့စးသီးလု္ဖး ဖီးေမံဍးေ၀့ ဆု္အင္းသံင္းလ၀္လင္ ဆု္ခုါင္ဏွ္လွ္။
၂၀။ ဟု္မၷီဟ္ ေဍာဟ္ဏာင္းဟု္သီးဏွ္ ဟု္ေအနိဳင္၀းသာအုိ၀္ ဟု္၀းဆဲေပ၀့္ေ၀့ဟု္သာလွ္။ ဟု္မၷီဟ္ဍဴဏာင္းဟု္ ကုံင္ ဏာင္းဟု္သီးဏွ္ ဟု္ေအနိဳင္၀းသာအုိ၀္ ဟု္၀းထုဂ္ဖါခိြက္ေ၀့ ေ၀့မု္ကာင္ဖါသာသုိ၀္လွ္။ ဟု္မၷီဟ္လင္ဖုိဟ္ဏာင္းဟု္ လင္ေပ၀့္ဏာင္းဟု္သီးဏွ္ ဟု္ေအနိဳင္၀းသာအုိ၀္ လု္ေပ၀့္လု္ေပ၀့္ ဟု္၀းေဖွ္လင့္အင္း ဟု္၀းေဖွ္လင့္အ၀္ေ၀့လွ္။ ဟု္ မၷီဟ္ေဏ၀့္ဟွံင္ထ၀့္ဟွံင္ ေဍဟု္သီးဏွ္ ဟု္ေအနိဳင္၀းသာအုိ၀္ ဟု္၀းကုက္ေဏ၀္.ေ၀့ ေဍ၀ိရိယလွ္။
၂၁။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ ဆု္အု္ကင္ဏွ္ မြာဲအု္ကင္ဟု္စၚ ေသွ္ဍာ္ေအးလွ္။ ဆုု္လု္သင့္၀ုံးသင့္ဃာ့ အု္ဆု္ဖၚဆု္မာ (သံဃိက)သီးလု္ဖး မြာဲေ၀့ဆု္အု္ကင္ဟု္စၚ ေသွ္ေ၀့လွ္။ ဆု္အု္ကင္ဏွ္ သီးေဏ၀္.ဟု္ကဲေ၀့ဏင္.၀ုင္လွ္။ လာ.ဏင့္ သီး သင့္၀ုံးသင့္ဃာ့သီး အု္ဆု္အွ္ဆု္ဆံင့္(သံဃိက) အု္ကင္ဏွ္ သီ့ေဏ၀္.ဟွ္ကဲေ၀့ အး၀ုင္အးက်းေ၀့ဍးလွ္။
၂၂။ ဆု္အု္ဖုဲအု္ယွာ့သီးလု္ဖး မြာဲေ၀့ ကု္ေသွ္ေဟွ၀္အြာသီး အု္ဂုဏ္တာဏွ္ ဟု္၀းေသွ္ယာ့ေ၀့လွ္။ ဆု္လု္အု္ထုဂ္ဆု္ဃွိဳင့္ ကဲသီးလု္ဖး ဆု္နိဳင့္ယွာ.ေဟွ၀္အြာသီး အု္ဂုဏ္တာဏွ္ ဟု္၀းေသွ္ယာ့ေ၀့လွ္။ ဆု္လု္ဟု္စၚ ေဏ၀္.အု္နဴ.ထီ့သီးလု္ဖး ဆု္နိဳင့္ေမာ၀္.ေဟွ၀္အြာသီး အု္ဂုဏ္တာဏွ္ ဟု္၀းေသွ္ယာ့ေ၀့လွ္။ ဆု္လု္ဟု္လ၀္ထာင္ ဆု္ကုံးဆု္မံင္း၀ီး၀ီးသုဲ႔သုဲ႔သီးလု္ဖး ဟု္လ၀္ထာင္ေ၀့ ေဍတုာပညာ့သီး အု္ဂုဏ္တာဏွ္ ဟု္၀းေသွ္ယာ့ေ၀့လွ္။
၂၃။ ဟု္မီၷဟ္ တ၀္လံင္သီး အု္ဆု္အွ္ဆံင့္ ဆု္ဖၚဆု္မာဏွ္ အွ္ယွာလာ.ဏင္သီး မြာဲေ၀့ ေ၀့ထီ့ကု္မုိဳင့္သုိ၀္ ဟု္အင္းဟု္အ၀္ လုက္ေသွ္ဏင္.ေဆာ၀္ေအးလွ္။ ဟု္မီၷဟ္ ကာင္းကံင္းသီး အု္ဆု္အွ္ဆံင့္ ဆု္ဖၚဆု္မာအး လာ.ဏင့္ သီး မြာဲေ၀့ ေ၀့ထီ့ဟွင့္ လု္မာ့ဆၼၚဖုိင္ဏွ္သုိ၀္ အွ္အးလာ.ဏင့္သီး ဟု္အ၀္ေသွ္ဏင္.ေဆာ၀္ေအးလွ္။
၂၄။ ဆု္လု္ထီ့ေခုါဟ္ ေယွာဟ္ေခုါဟ္သီးလု္ဖး အ၀္ထာင္ေ၀့ အု္သီးထီ့ဏွ္ ဏင္ေဆာ၀္ေအးလွ္။ ဆု္လ္ု္သိင္းသီးလု္ ဖးအင္းထာင္ေ၀့ အု္သီးအု္သး ဏင္.ေဆာ၀္ေအးလွ္။ မြာဲဟု္ဃွာ.ဃွံင္အု္ဟွင္.ထၼာ.လွ္။ ဆု္လု္ဆု္ဆုိင္သီးလု္ဖး ဆုိင္လင္ေဖွ္ေ၀့ ထီ့ေအအး လာ.ဏင့္သီး အ၀္ထာင္ေ၀့အု္ထီ့ဏွ္ ဏင္.ေဆာ၀္ေအးလွ္။မြာဲေ၀့အု္ဃွာ.ဃွံင္အု္ဟွင္. ထၼာ.လွ္။ ဟု္မီၷဟ္တ၀္လံင္ အု္ဆု္အွ္ဆု္ဆံင့္ဆု္ဖၚဆု္မာသီးဏွ္ ေ၀့ဏွ္သုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။ မြာဲေ၀့ ဟု္ဃွာ.ဃွံင္အု္ဟွင္. ထၼာ.လွ္။
၂၅။ ဆု္လု္ေဟွ၀္၀းသီးဏွ္ ဟု္မူ႔လာ.ေဏ၀္.ေ၀့ေအး။ ဆု္လု္ေဟွ၀္လု္၀း၀းဏွ္ ဟု္ကုံးဟု္မံင္းေ၀့ေအး။ ဟု္၀းကုံးဟု္၀းမံင္းေ၀့ေဍ ဓ၀္.အု္ဖုိင္သာဏွ္လွ္။ ဆု္အု္ခါ့ လုက္ပု၀္ဟွံင္(ေမာဃကာလ)ဏွ္ ဟု္၀းသာေ၀့ေအး ဟု္မာေ၀့ေအးလွ္။
၂၆။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ ဏု္လု္ကုံးမံင္း၀းသီး ကဲထင္းေ၀့ေသွ္လွ္။ ဏု္ကုံးဏု္မံင္းယုဂ္သီး ဟွာဟွံင္ေ၀့ေသွ္ေဆ၀္.လွ္။ ဆု္ေ၀့ဏွ္သုိ၀္ မြာဲေ၀့ ေလာကဓမ္ အု္ဓ၀္.လွ္။ မူးမြာဲအု္ေဟွ၀္ ခြါ႔မြာဲအု္ေဟွ၀္ ဆု္လု္ ဆု္အွ္ဆု္ဆံင့္ျဒပ္ခု္သုိ၀္သီးယုိ၀္ ေ၀့သုိ၀္ ဏု္သာအွ္သုိ၀္ ေ၀့သုိ၀္ ဏု္ကုံးဏု္မံင္းထသုိ၀္ဏွ္ ကဲထင္းေသွ္ကုင္ေအးလွ္။
၂၇။ ဆု္လု္ဟွာဏွ္ လံင္ပ်ေ၀့ ဟု္မီၷဟ္ကာင္းကံင္းစီ့စးဏွ္လွ္။ လု္ဟု္မီၷဟ္ တ၀္လံင္ဏွ္ လံင္ပ်ေ၀့ဏင္.ေဆာ၀္ေအး။ ဟု္မီၷဟ္ ကာင္းကံင္းသီး အု္ဆု္ခုါင္ဏွ္ ဆံင့္ဏးေ၀့ မုက္မာ.လွ္။ ၀းေဏ၀္.အု္သာေဍာဟ္မာ.လွ္။ ဟု္ဏွ္ ေအမာေ၀့ ေ၀့ဏွ္သုိ၀္လွ္စၚ၀ုိ၀္ မူ.လု္ဏီခုိ၀္း မု္ဟွာဟွံင္ေဏ၀္.ေ၀့ဍးအု္ ယ၀့္ကးကၚလွ္။
ဟု္မီၷဟ္အုိင္ခၚကၷင့္
၁။ ဆု္လု္မီၷဟ္အုိင္ခၚသီးဏွ္ ဟု္အဲထု္လုိင့္ေ၀့ေဟွ၀္ေအး။ ဟု္မာဍဳဂ္သာေ၀့ေဟွ၀္ေအး။ ဟု္တင္ထ လု္ေခါဟ္ဃွဲဳးေခါဟ္ဍံင္လံင္ လာ.ဏင့္သီး ေဟွ၀္ေဏ၀္.ဟု္သီးဏင္.ေဆာ၀္ေအးလွ္။ ၀းဍံင္ေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ ဟု္တင္ထ ဍာ္နဳင္.ထီ့လု္ဃွဲဳ ိ၀း ပယ္ပ၀္သုိ၀္လွ္။
၂။ ဆု္လု္၀ူ.သီးယုိ၀္ အု္သာအုိင္ေဍာဟ္မာ.လွ္။ ဆု္အု္သာ အုိင္ဏာင္း၀ူ.ဏွ္ မြာဲေ၀့ ဟု္မီၷဟ္အုိင္ခၚ ဟု္မီၷဟ္ကာင္းကံင္းဏွ္လွ္။ ၀ူ.ဏွ္ အု္သာအုိင္လာ.ဏင့္သီး အု္ကင္ဏွ္ ဟု္ေ၀င္ေဍသီး ေဍဖါ.၀ုး(ဗလး)ေသွ္ဍာ္ေ၀့လွ္။ ဟု္မီၷဟ္အုိင္ခၚသီးလု္ဖး ေဍသီးေဍဖါ.ဏင္မိင္သီး ဟု္ေ၀င္၀ုးေသွ္လ္ုိင္ေအးလွ္။
၃။ ဟု္မီၷဟ္အုိင္ခၚလု္ဟွာဏွ္ ယု္ယုိ၀္မြာဲ ဟု္မီၷဟ္အုိင္ခၚလု္ဟွာလွ္။ ေအေသွ္ယာ့လင္သာေ၀့ဏွ္သုိ၀္ေဆ၀္.စၚ၀ုိ၀္ မြာဲလာ.ဏင့္ ဟု္မီၷဟ္အုိင္ခၚသီး ကဲထင္းတုာပညာ့ေသွ္ဍာ္ေ၀့လွ္။ ဟု္လု္ဟွာဏွ္ မြာဲဟု္မီၷဟ္အုိင္ခၚ လာ.ဏင့္သီး ပါ လင္အု္သာ မြာဲဟု္မီၷဟ္ဖါန္ တုာပညာ့အွ္လ၀့္စၚ၀ုိ၀္ ဟု္လု္ဟွာဏွ္ မြာဲေ၀့မီၷဟ္ပုဂၢိဳလ္ အု္အုိင္ခၚထုက္လု္ဟွာလွ္။
၄။ ဟု္မီၷဟ္ခၚစီ့စးလု္ဟွာဏွ္ မာလာ.ဏင့္ ဆု္လု္ေဟွ၀္ဆု္လု္၀း၀းသီး အု္ခါ့ေအလု္ထံင္ဍာ္၀း ဆု္ဍယ္၀ါဟွယ့္ခုဳက
္၀ၚအု္ ကဲဍာ္ေအးလွ္။ အု္ဆု္ဖၚဆု္မာဏွ္ ပါလင္ေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ ေဏ၀့္စင္သုိ၀္ဍာ္လွ္။ အု္ခါ့ထံင္ခုိ၀္းလု္ဖုိင့္ ဆု္ဍယ္
၀ါေအဟွယ့္ခုဳက္၀ၚဖ၀္.စၚ၀ုိ၀္ မု္၀းဍးေ၀့ ဆု္ယွင္းဒဒုက္လွ္။
၅။ ဟု္မီၷဟ္ခၚစီ့စးသီးလု္ဖး အု္ဟွာင္.ေအေဍာဟ္ထင္းေဟွ၀္ေအး။ မာနိဳင္မာဖုဲေ၀့ဆု္လွ္။ အင္းဟွဴးမာဟွံင္ေ၀့ဖုဳံဆု္လွ္။ အု္ပညာ့ယွာဆု္ေသွ္ယာ့ လု္အွ္၀း ဟု္မီၷဟ္ခၚစီ့စးသီးဏွ္ ေအသီ့ခုိ၀္းလု္ဖုိင့္ မု္၀းလင္၀းေ၀့ လု္နာရတ္အဍာ အုိ၀္လွ္။
၆။ ဆု္မာဟွာဟွံင္ လု္ဟိွင္းဖုိင္ဃွင့္ဖုိင္ဏွ္ မြာဲေ၀့ယူ.လွ္။ ဆု္မာဟွာဟွံင္ မိင္လးကုာဏွ္ မြာဲေ၀့ဆု္အုဂ္လွ္။ ဆု္မာဟွာဟွံင္ေထာဟ္ဏွ္ မြာဲေ၀့ ကုာလွ္။ ေ၀့ဏွ္သုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။ ဆု္မာဟွာဟွံင္မီၷဟ္သီးလု္ဖး မြာဲေ၀့ ပုဏားလွ္။
၇။ မီ့ေ၀့လု္ေဏ၀္.၀း ဟု္လု္ဟွာဏွ္ ေကမူ.ဏာယုိ၀္ယိက္မာ.လွ္။ ဆု္ပြၚသာေသွ္ ဟု္လု္ဟွာဏွ္ လု္ယူဇနာယုိ၀္
ယာင္မာ.လွ္။ ဟု္မီၷဟ္တ၀္လံင္သီး အု္ဓ၀္.ဏွ္ လု္ေသွ္ယာ့ေ၀့ ဟု္လု္ဟွာဏွ္ သံင္သာ့ဖုိင္သာယုိ၀္ ထ၀့္မာ.ေဆ
၀္.လွ္။
၈။ ဟု္မီၷဟ္ခၚကာင္းကံင္း လု္ဟွာဏွ္ ဖုဳံမာဆု္ လု္ေဟွ၀လု္္၀း ေဏ၀့္ဟွံင္ေဍဍိင္းသးလု္ဖုဳံးဏွ္ ဍးေ၀့ေဍာဟ္မာ.လွ္။ အု္ဏင့္ဆာ. မာဆု္လု္ေဟွ၀္၀း ေဏ၀့္ဟွံင္ေဍဍင္လု္ဖုဳံး လာ.ဏင့္ ဍးလင္ေ၀့ ဏင္ေဆာ၀္ေအးလွ္။
၈။ ဟု္မီၷဟ္တုာပညာ့သီးလု္ဖး အု္ဏင့္ဆာ. မာဆု္လု္ေဟွ၀္၀းဏွ္ ေဖွ္လင့္ေ၀့ ဖုဳံေသွ္ယာ့ ဏင္ေဆာ၀္ေအးလွ္။ ဖုဳံ ဟွဴ႕ဟွာမာဆု္လု္ေဟွ၀္၀းဏွ္ ၀းလံင္အင္းစာေ၀့လွ္။ ပၼာ့ေ၀့သုိ၀္ခုၚ အွ္ေကွ္သူးအု္စူးအု္ခင္း အု္ေခါဟ္ဃွဲဳးသုိ၀္ ေဆ၀္.လွ္။ အု္ဏင့္ဆာ.လု္ေဟွ၀္၀းခ၀့္ ကာ၀ၚေ၀့။ ဖုဳံလု္ေဟွ၀္၀းခ၀့္ ၀းေသွ္ယာ့ေ၀့လွ္။
၉။ ဟု္မီၷဟ္ တုာပညာ့သီးလု္ဖး ဟု္မီၷဟ္အုိင္ခၚသီး ေအအင္းအုဂ္ထုိင္သာ့ဟု္ဏွ္ ၀းဍံင္မ၀့္မွ္ ေဖွ္လင့္ဒဏ္သုိ၀္လွ္။ ဟု္မီၷဟ္တုာပညာ့သီးလု္ဖး ဟု္မီၷဟ္တုာပညာ့သီး ေအအင္းအုဂ္ထုိင့္သာ့မ မြာဲဆု္အင္းအုဂ္ထုိင့္သာ့လွ္။
၁၀။ ဟု္မီၷဟ္ဏာ့ဟွာ.ဆု္ေဍာဟ္သီးဏွ္ ဟု္ေအနိဳင္၀းသာအုိ၀္ ဟု္၀းေဖွ္လင့္၀ီ.ဟု္ဆု္လု္ေပ၀့္လု္ေခ၀္.လွ္။ ဟု္မီၷဟ္ အု္သာေဍာဟ္သီးလု္ဖးဏွ္ ဟု္ေအနိဳင္၀းသာအုိ၀္ ဟု္၀းဆဲေပ၀့္ေ၀့ဟု္သာလွ္။ ဟု္မီၷဟ္အုိင္ခၚသီးလု္ဖး ဟု္ေအနိဳင္၀းသာအုိ၀္ ဟု္၀းလံင္ပ်၀ီ.ေ၀့ အု္သာလွ္။ တုာပညာ့သီးလု္ဖး ဟု္လ၀္ဆု္တ၀္ဆု္ယာ.ေအဟွံင္ဏွ္ ဟု္၀းမာေဏ၀္.ေ၀့ ဆု္ဏယ္အင္း လု္ဟု္ဖင့္ေခါဟ္ဏွ္လွ္။
ေသာဟ္သင့္ကၷင့္
၁။ ဟု္လု္ဟွာဏွ္ ေအတာင္ေဍာဟ္တင္းပု္အုိ၀္ မြာဲေ၀့လာ.ဏင့္ ဟု္ဃွာဃွံင္သီး မြာဲေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ ဟု္၀ုဂ္ထိင္.သုိ၀္လွ္။ ဟု္လု္ဟွာဏွ္ ေအမာယွင္းမာဏာဟု္အုိ၀္ မြာဲလာ.ဏင့္ဟု္၀ုဂ္ထိင္.သီး မြာဲေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ ဟု္ဃွာဃွံင္သုိ၀္လွ္။ ပၼာ့မာသာ ေ၀့ေသွ္လယ့္စၚ၀ုိ၀္ ဆု္လု္ဆု္စုဂ္ဆု္ဆာ့သီးလု္ဖး ေအအွ္လာ.ဏင့္လု္ဟု္လံင္သီး မာေဟွ၀္ဟု္မြာဲေအးလွ္။ ဆု္လု္သီးထုင္းသီး၀ံင္သီးလု္ဖး ေအအွ္လာ.ဏင့္လု္မိင္လးကုာသီး မာေဟွ၀္ေဏ၀္.ေ၀့ဟု္ကဲလွ္။
၂။ လု္ဟု္လင္ခါင့္ခ၀့္ ခုါင္၀ီးခုါင္လာဟု္။ လု္ဟု္ေမံယာ့ခ၀့္ လ၀္ေဟွ၀္လ၀္အြာဟု္ေသွ္ မီၷဟ္သီးလု္ဖး ဟု္ေသာဟ္ဟု္ သင့္ေ၀့ဏွ္သုိ၀္ဏွ္ ဟု္မာ၀ုဂ္ထိင္.သာေ၀့ဏင္.ေဆာ၀္ေအးလွ္။ ပၼာ့မာသာေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ ေဏ၀့္စင္က်ီက်ာဍိင္သာ ေဍစူးထုဂသုိ၀္လွ္။ ဟု္အ၀္ေ၀့ဏင္.ေဆာ၀္ေအး။ ဟု္၀းဟွာေဃွ၀္ေ၀့ ေအယာင္လု္ခ၀့္လွ္။
၃။ ဟု္ဆု္အွ္ဆု္ဆံင့္ ဆု္ဖၚဆု္မာ ေအဟွာဟွံင္ေအလင္ယွာဏွ္ ဟု္ထီဟု္သုိ၀္ ဟု္ေဖါဟ္ဟု္မာ့ ဟု္၀ုဂ္ဟု္ထိင္.သီးမ မု္ခိြက္ယွိဳ၀္ထ၀္.ဟု္လွ္။ ဟု္မီၷဟ္ဆု္အွ္ဆု္ဆံင့္ ဆု္ဖၚဆု္မာ ေအအွ္ဏွ္ ဆု္ေလ၀္မာ၀ုဂ္မာထိင္.သာေ၀့အးမာ.လွ္။ စင္၀ုိ၀္ဏွ္ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ ဟု္ဆု္အွ္ဆု္ဆံင့္ ဆု္ဖၚဆု္မာဏွ္ မြာဲေ၀့ ဟု္ေသာဟ္ဟု္သင့္လွ္။ မြာဲေ၀့ ဟု္၀ုဂ္ဟု္ထိင္.လွ္။
၄။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ ဟု္ဃွံင္ဟု္ယွာ.ေဟွ၀္လု္ေဟွ၀္ ဟု္အင္းမုိင့္ေယာ၀္. ေအဟွံင္ခုိ၀္း ဟု္ေသွ္ယာ့၀းေ၀့လွ္။ ဟု္၀ုဂ္ ထိင္.မူးခြါ႔ေဟွ၀္လု္ေဟွ၀္ ဟု္လင္၀းဆု္နဳံ႕ဆု္ဏာခုိ၀္း ဟု္ေသွ္ယာ့၀းေ၀့လွ္။ ဟု္ေသာဟ္သင့္ထီသုိ၀္ေဟွ၀္လု္ေဟွ၀္ ဟု္ဆု္အွ္ဆု္ဆံင့္ ဆု္ဖၚဆု္မာ ေအလင္ယွာ ဟွာဟွံင္ခုိ၀္း ဟု္ေသွ္ယာ့၀းေ၀့လွ္။ ဟု္ေဖါဟ္ဟု္မာ့ေဟွ၀္လု္ေဟွ၀္ ဟု္ ဆု္အွ္ဆု္ဆံင့္ ဆု္ဖၚဆု္မာ ေအလုက္ထုက္ခိြက္ခုိ၀္း ဟု္ေသွ္ယာ့၀းေ၀့လွ္။
၅။ ဟု္လု္ဟွာဏွ္ ေအတာင္ေဍာဟ္ထင္းဟု္စၚ၀ုိ၀္ မြာဲေ၀့ ဟု္မူ.ဟု္ခြါ႔ ဟု္ေသာဟ္သင့္လွ္။ ဟု္လု္ဟွာဏွ္ ေအအင္းလူ.လင္ေဏ၀္.ဟု္စၚ၀ုိ၀္ မြာဲေ၀့ ဟု္ေမာ၀္.ဟု္ဖါ.လွ္။ ဟု္လု္ဟွာဏွ္ ေအမာယွဴးခုိင္းလင္ဟု္သာစၚ၀ုိ၀္ မြာဲ ေ၀့ ဟု္မိက္(ဟု္တ်င္.)လွ္။
၆။ ေဍဟု္မီၷဟ္ ဖီးေမံဟု္ဏွ္ ဟု္မာမုက္ေ၀့ဟု္သာေအး။ ေဍဟု္ေသာဟ္ဟု္သင့္ လု္ေဟွ၀္၀းဏွ္သီး ဟု္မာမုက္ေ၀့ ဟု္သာေအး။ ၀း၀ုင္၀ုင္ဏွ္ မြာဲလာ.ဏင့္ ဟု္ေသာဟ္ဟု္သင့္သီး ေအသာဟွယ့္ထင္းဟု္ဏွ္ ဆာမြာဲအု္က်ံင္အွ္ လ၀္ ကုင္ေ၀့ေသွ္လွ္။
၇။ ဟု္လု္ဟွာဏွ္ သာထင္းလုိ၀္းသာ ေဍအု္ေသာဟ္အု္သင့္ လု္၀ုင္ဟွံင္ ဟု္ဏွ္မု္အွ္ထာင္၀းသာေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ လု္အု္၀ီ.သုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။ ေ၀့သုိ၀္ ကု္ေသွ္အႆထုိရ္ ဖါထင္းဟွံင္ အု္ေမာ၀္.၀းသီ့သုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။
၈။ ဟု္ဆု္ကုံးဆု္မံင္း ေအလု္ထံင္ ေအလု္ဟွဍာ္၀း ဟု္ယင္.သူ႔သၷာ ထံင္လာ.ဏင့္သီး ဟု္၀းဖူးထေ၀့ လု္ဟု္ယွဴ႕ထာ္ ေခါဟ္ဍာလွ္။ ဟု္ဆု္ကုံးဆု္မံင္း ေအထံင္ ေအဟွခုိ၀္း ေ၀့သုိ၀္ ဟု္စုဂ္ေထံဖါခိြက္ဖုိင္ဟွင္းေခါဟ္ ေဍလုံ.သုိ၀္ဏွ္ ဟု္ စုဂ္လင္ခိြက္ေသွ္ေ၀့လွ္။
၉။ ဟု္ဍီးမာ.အွ္ထင္.။ ေမွ္အွ္ထင္. ။ ဆု္ဆာ့အွ္ထင္.သီးလု္ဖး ဍိင္ယိက္ဍိင္မု္ေဍာဟ္ထင္း အးထင္းခ၀့္ထု္မာ.လွ္။ စင္၀ုိ၀္ ဆု္သုိင့္မိင္ဏွ္ ဟု္အွ္ေကွ္ထင္.ေ၀့ ဏင္ေဆာ၀္ေအးလွ္။
၁၀။ ဟု္လု္ဟွာဏွ္ အု္ေမံဃွီ႔ ေ၀့သုိ၀္ တု္က၀္ဖ၀့္သုိ၀္ အု္ဆု္ခုါင္ယွဴး ေ၀့သုိ၀္ ဆံင္လံင့္ေပၠ၀္သုိ၀္ လာ.ဏင့္သီး အု္ သာကာင္းကံင္း ေ၀့သုိ၀္ ခြယ့္သုိ၀္လွ္စၚ၀ုိ၀္ ဟု္မီၷဟ္ ေ၀့ဏွ္သုိ၀္ ဟု္မာ၀ုဂ္ေ၀့ ဏင္ေဆာ၀္ေအးလွ္။
၁၁။ ဟု္က္ုဆာ. ဟု္ၾဆာ့အု္သာကုံင္ဏွ္ ဟု္မာ၀ုဂ္ေ၀့ေဟွ၀္ေအး။ ဟု္ကု္ဆာ. ဟု္ၾဆာ့ အု္သာေဆ၀္ေအ၀္ဏွ္သီးခ၀့္
ဟု္မာ၀ုဂ္ေ၀့ေဟွ၀္ေအး။ ဟု္ကု္ဆာ. ဟု္ၾဆာ့ မာဟွာဟွံင္ဟု္ဏွ္ခ၀့္ ဟု္မာ၀ုဂ္ေ၀့ေဟွ၀္ေအး။ ဟု္ကု္ဆာ.ဟု္ၾဆာ့ မာဍဳင္းမာေလာတ္ဟု္ကဲဏွ္ခ၀့္သီး ဟု္မာ၀ုဂ္ေ၀့ေဟွ၀္ေအးလွ္။
၁၂။ ဆု္ဟု္နဳံအွ္ဏွ္ ဟု္၀းဟွာေဃွ၀္ေ၀့ အု္ဖုာယာဲဆီ့။ ဆု္လု္ကု္ေသွ္သီးဏွ္ ဟု္၀းဟွာဃွ၀္ေ၀့ အု္ဖုာလ္ု္ယာ။ ဆု္လု္ကု္ဆင့္ အု္မဲအွ္သီးလု္ဖး ဟု္၀းဟွာေဃွ၀္ေ၀့ အု္ဖုာလု္ထံင့္။ ေ၀့ဏွ္သုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။ ဆု္လု္ဟု္မီၷဟ္လု္ေဟွ၀္၀း သီးလု္ဖး ဟု္၀းဟွာေဃွ၀္ ေလ၀္ဟွာအွ္ခိြက္ လု္ဍဳံတြာန္႔ အု္ဟွဴ႕ဟွာခ၀့္လွ္။
၁၃။ လ္ုဍဳံတြာန္႔အုိင္မြာဲအေဟွ၀္ ေသာဟ္သင့္အုိင္မြာဲအု္ေဟွ၀္ မူးခြါ႔အုိင္မြာဲအု္ေဟွ၀္ ထီသုိ၀္အုိင္မြာဲအု္ေဟွ၀္ ဟု္ေဖါဟ္ဟု္မာ့အုိင္မြာဲအု္ေဟွ၀္ ဟု္ဃွံင္.ယွာ.အုိင္မြာဲအု္ေဟွ၀္ ဆု္အုိင္ဃွဴ႕မိင္ဏွ္ ဟု္၀းဟွာေဃွ၀္ ခြိက္ယွိဳ၀္ ဟွာ အွ္ခြိက္ လု္အု္ယာင္လု္ခ၀့္လွ္။
၁၄။ ဆု္လု္ဟု္ေသာဟ္ဟု္သင့္သီးလု္ဖး ဟု္၀းစုဂ္၀းဆာ့ခါ႔မြာဲအု္ေဟွ၀္ ဟု္၀းအွ္၀ီ.လင္ေဍာ၀္ခါ့မြာဲအု္ေဟွ၀္ ဟု္ဆု္အွ္ ဆံင့္ ဆု္ဖၚဆု္မာ ဟွာဟွံင္ခါ့မြာဲအု္ေဟွ၀္ ဟု္လင္၀း လု္ယင္.သူ႔သၷာအု္စူးဖုိင္ခါ့မြာဲအု္ေဟွ၀္ ဟု္၀းေလ၀္လု္ ဟု္ေဍာဟ္ဟု္မူ.အွ္ ဟု္၀းအု္မုဂ္ခါ့မြာဲအု္ေဟွ၀္ ဟု္၀းေလ၀္ထုင္.သီ့လင္သာ လု္သြးေခါဟ္ခါ့မြာဲအု္ေဟွ၀္ ေအရုင္.ဆုိင္ ေအေယာ၀္.ခြါ.ဆုိင္ဟု္ေဆ၀္.စၚ၀ုိ၀္ မြာဲေ၀့ ဟု္ေသာဟ္ဟု္သင့္သီး လု္အု္ေျပထုက္လွ္။
၁၅။ ဟု္လု္ဟွာဏွ္ လ၀္ဆု္ေအမုက္ ခုါင္ဆု္ေအသာ့ဏွ္ အု္ထီအု္သုိ၀္အွ္အးေ၀့လွ္။ ဟု္လု္ဟွာဏွ္ လ၀္ဆု္လု္မုက္ ခုါင္ဆု္ခးမြးအုိ၀္ ဟု္ထီဟု္သုိ၀္ အွ္ေ၀့ယွာလွ္။ ဟု္၀းေယာ၀္.ဍံင္ေ၀့ မူ.ေမံ ေဍလာဏွ္လွ္။
ဟု္မူးကၷင့္
၁။ ဆု္လု္သင့္၀၀္သီးလု္ဖး အု္လူ.ဏွ္ မြာဲေ၀့ အု္ရုပ္သာ္လွ္။ ဆု္လု္ဟု္မူးသီးလု္ဖး အု္ေဖါဟ္အု္၀ါဏွ္ မြာဲေ၀့ အု္ရုပ္ သာ္လွ္။ ဆု္လ္ုဟု္မီၷဟ္ လးအုိင္သီးယုိ၀္ အု္ဆု္ေသွ္ဆု္၀းပညာ့ဏွ္ မြာဲေ၀့ အု္ရုပ္သာ္လွ္။ ဆု္လု္ဂၼီ႕အာ္သာ္သီးယုိ၀္ အု္ဆု္ထုဂ္သုင္းထုဂ္သာဏွ္ မြာဲေ၀့ အု္ရုပ္သာ္လွ္။
၂။ ဆု္လု္ဟု္မူးသီးယုိ၀္ အု္ဆု္အွ္ဆု္ဆံင့္ဏွ္ မြာဲေ၀့ အု္ရုပ္သာ္လွ္။ ဆု္လု္ဟု္ခါြ႔သီးယုိ၀္ အု္ဆု္အွ္ဆု္ဆံင့္ဏွ္ မြာဲေ၀့ အု္ပညာ့ဆု္ေသွ္ဆု္၀းဏွ္လွ္။ ဆု္လု္ဂၼီ႕သံဃာ့သီးယုိ၀္ အု္သီ့လာ သမာဓိဏွ္ မြာဲေ၀့ အု္ဆု္အွ္ဆု္ဆံင့္လွ္။ ဆု္လု္ဟု္
၀ုံးဟု္ဃႊာသီးယုိ၀္ အု္ဆု္အွ္ဆု္ဆံင့္ဏွ္ မြာဲေ၀့ ေသွ္ေဖါဟ္ သုဂ္ေဖါဟ္ဏွ္လွ္။
၃။ ဆု္လု္ဂၼီ႕အာ္သာ္သီးယုိ၀္ ေအဃႊာဲဏွ္ ဟု္ေယာ၀္.ဃွီ႔ယံင္၀ဲါလွ္။ ဆု္လု္ဟု္ခြါ႔သီးယုိ၀္ အု္ပညာ့ဆု္ေသွ္ေအအွ္ဏွ္ ဟု္ေယာ၀္.ဃွီ႔ယံင္၀ဲါလွ္။ ဆု္လု္ဟု္မူးသီးယုိ၀္ အု္ေဖါဟ္အု္၀ါေအအွ္ဏွ္ ဟု္ေယာ၀္.ဃွီ႔ယံင္၀ဲါလွ္။
၄။ ဆု္လု္ဏာ.ဍိင္ဆာ. အု္ထု္ယ၀္.ထုက္သီးလု္ဖး ေအလင္ဖါေဍဏာ.ဍိင္ ဏင္ယာဲသင့္ဏွ္ ဟွာဟွံင္ေ၀့လွ္။ ဆု္လု္ဟု္ခါခုီးဆာ.အု္ထု္ယ၀္.ထုက္သီးလု္ဖး ေအလင္ဖါေဍခုီး ဏင္နဲဳ ိ႔သင့္ဏွ္ ဟွာဟွံင္ေ၀့လွ္။ ေအမြာဲလာ.ဏင့္ ဟု္မာ့ေဟွ၀္သီး ေအလင္ဖါေဍအု္၀ါ လာဏင္၀ိင္းဏွ္ ဟွာဟွံင္ေသွ္ေဆ၀္.လွ္။ ေအမြာဲလာ.ဏင့္ ဟု္ထီဖုာဲေဟွ၀္သီး ေအလင္ဖါေဍ အၥာၾဆာ့ ဏင္.ဆီ့ယာဲသင့္ဏွ္ ဟွာဟွံင္ေ၀့လွ္။
၅။ ဆု္လု္ပၷာ.သီး ဆု္၀င္နဳင္သီးယုိ၀္ ဆု္မုက္၀းအု္သီး လု္ဖိက္ပါပုိင္ကုာဏွ္လွ္။ ဆု္လု္ေထာဟ္ဟသၤာသီးယုိ၀္ အု္ဆု္မုက္၀းအု္သီး လု္ထီ့ကုာဏွ္လွ္။ ဆု္လု္ဟု္မူးသီးယုိ၀္ ဆု္မုက္၀းအု္သီး ေဍဟု္ထီ.ဟု္ခြါ႔ဏွ္လွ္။ ဆု္လု္ဂၼီ႔အာ္သာ္ သီးယုိ၀္ ဆု္မုက္၀းအု္သီး ေဍ ဓ၀္.သီ့လာဏွ္လွ္။
၆။ ဆု္လု္ေမ၀္သီးယုိ၀္ ဟု္အင္းဟွံင္ ဟု္ဆးေအ၀ုယ္ဏွ္မ ဟု္အင္းအုဂ္သာ့ေ၀့လွ္။ ဆု္လု္ဟု္ေဖါဟ္ဟု္မာ့သီးယုိ၀္ အု္ယုက္အု္ထာ ေအထုိဳင့္ဟွံင္ဏွ္မ ဟု္အင္းအုဂ္သာ့ေ၀့လွ္။ ဆု္လု္ေသွ္ေဖါဟ္သုဂ္ေဖါဟ္သီးယုိ၀္ ဍဳ၈္ဆု္ေအနိဳင္ ဟွံင္ဏွ္မ ဟု္အင္းအုဂ္သာ့ေ၀့လွ္။ ဆု္လု္၀ူး လု္ဃွွီးဖုိင္ ဃွဳဂ္ဖုိင္သီးလု္ဖး ေအထံင္လု္ပါဖုိင္ဖင့္ဖုိင္ဟွံင္ဏွ္မ ဟု္အင္းအုဂ္သာ့ေ၀့လွ္။
၇။ ဟု္မူးလင္ဖါေဍအု္၀ါ ဏီ့ဆင့္ သုိင့္ဆင့္ မြာဲအု္ေဟွ၀္ ဂၼီ႕သင့္သီး စာင္းဟွာအွ္ဘာ.ဏီ့ဖုဳံး သုိင့္ဖုဳံးမြာဲအု္ေဟွ၀္ ေထာဟ္ဟွာေဖု၀္လု္ေယာတ္ဖုိင္ ဏီ့၀ုင္သုိင့္၀ုင္မြာဲအု္ေဟွ၀္ ၀ုၚ၀ုါမာယာဆု္ေသွ္အးမာလွ္။
၈။ ဟု္မၷီဟ္အုိင္ခၚသီးယုိ၀္ ေ၀့သုိ၀္ ဏးဆု္မု္ေသွ္ထင္းသုိ၀္ ဟု္၀းေဍာဟ္ဟု္၀းထင္.ေ၀့လွ္။ ဟု္ေသာဟ္ဟု္သင့္ေအ လု္ေဟွ၀္၀း ေ၀့မု္ေဟွ၀္ထင္းသုိ၀္ ဟု္၀းဍဳးခုါင္ဍဳင္းေ၀့လွ္။ ဟု္ေဖါဟ္ဟု္မာ့လု္ေဟွ၀္၀း ေ၀့သုိ၀္မု္ေဟွ၀္ထင္းသုိ၀္ ဖု္ေအာ၀္လင္ဆု္ ဏင္.မိင္လု္ေဃွ၀္။ ဆု္အင္းအု္ဆးဆံင္းသီးယုိ၀္ လု္ေဟွ၀္၀းေ၀့မု္ေဟွ၀္ထင္းသုိ၀္ဏွ္ ဟု္ဍဳဂ္အင္း ေ၀့ဆု္အးအးေအးလွ္။
၉။ ေကမူ.ဏာသီးယုိ၀္ လာေအလု္ဖါန္၀းဃွီ႔ေအး။ ဆု္လု္မာ့ဆၼၚသီးယုိ၀္ ဒီလု္ပ၀္ေအလု္အွ္၀း ဃွီ႔ေအး။ ဆု္လု္ထီ့ကုာသီးယုိ၀္ ေထာဟ္ဟသၤာေအလု္အွ္၀း ဃွီ႔ေအး။ ဆု္လု္ဟု္မူးသီးယုိ၀္ မြာဲလာ.ဏင့္ ဟု္မူးသာကီ၀ံသသီး အု္၀ါေအလု္အွ္၀း ဃွီ႔ေအးလွ္။
၁၀။ ဆု္မာအးထင္း ဆု္အွ္ဆု္ဆံင့္ ဆု္ဖၚဆု္မာသီးယုိ၀္ မြာဲေ၀့ ဟု္ခြါ႔လွ္။ ၀းေယာ၀္.၀းခြါ.ဆု္(ဟု္ခြါ႔အင္းဃွဴ႕ဟွယ့္ထာင္ေဏ၀္.)ဏွ္ မြာဲဟု္မူး (ဟု္ေဖါဟ္ဟု္မာ့) ဏွ္လွ္။ ဟု္ခြါ႔သီးယုိ၀္ ၀းဍံင္ေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ ထာဆာဆု္ဏွ္သုိ၀္လွ္။ ဟု္မူးဏွ္ဍ၀္ ၀းဍံင္ေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ လူးဆာဆု္ဏွ္လွ္။
၁၁။ ဆာမြာဲေခုါဟ္သီးယုိ၀္ ကာင္းကံင္းေ၀့ကုိ၀္၀ံင္ေဍလွ္။ ဆာမြာဲမိင္လးသီးယုိ၀္ ၀းကဲထင္းေ၀့သိင္းမူ.ထၼာ.လွ္။ ဆု္လု္ဟု္မူးသီးယုိ၀္ ေအေဏ၀္.အု္လင္ လု္ဆု္ကု္ဍဴလာဏွ္ မာဆု္ဍယ္၀ါ ၀ုင္းေ၀့ကုိ၀္မိင္ေဍလွ္။
၁၂။ ဟု္မူးလု္ဟွာဏွ္ အာင္းေလာတ္ခုါင္ဆုိင့္ဆု္ ကဲေ၀့လွ္။ အု္သုင္းေခံ သာေခံဆု္ ကဲေ၀့လွ္။ ဍးဆု္အုိ၀္၀းသာဆု္ အုိ၀္ ဍးဆု္အီ ၀းသာဆု္အီလွ္။ အင္းခြိက္အု္၀ါ ေမ၀္ေခါဟ္ထီ့ေခါဟ္ဟွံင္ စာင္းကုဲ ိ လု္ဖုဳံဟွိင္း စံင္စံင္လွ္။ အု္တုိင္ ဟု္မူး ေ၀့ဏွ္သုိ၀္ဏွ္ ဟု္ပါေဖါဟ္ပါမာ့ေ၀့ ဏင္.ေဆာ၀္ေအးလွ္။ ဟု္၀းခြိက္ယွိဳ၀္ခြိက္ေ၀့လွ္။
၁၃။ ဟု္မူးလု္ဟွာဏွ္ ဆု္အင္းဆု္အ၀္မြာဲအု္ေဟွ၀္ ဆု္ကံင္ဆု္သုိ၀္မြာဲအု္ေဟွ၀္ ေယာ၀္.ခြါ႔အင္းတာင္ဟု္ေသွ္ေ၀့ ေ၀့ သုိ၀္ ဟု္ေမာ၀္.သုိ၀္လွ္။ ဆု္၀းကာ၀ၚသာအု္လင္.ဏွ္ ဆု္ကးသာ (ဟိရိၾသတၱပၸ)အွ္ေသွ္ ေ၀့သုိ၀္ ဟု္ဖူ.မူးသုိ၀္လွ္။ မာကု္လုံ႔ကာင္ကါခါ့မြာဲအု္ေဟွ၀္ ေလ၀္ထာင္အု္၀ါေမံယာ့ခါ့မြာဲအု္ေဟွ၀္ အွ္ေကွ္လင္သာ ေ၀့သုိ၀္ ဟု္ဃွံင္.မူးသုိ၀္ လွ္။ ေအထံင္၀းဆု္နဳင့္ဆု္ဏာ ဆု္ကးဆု္ဟွယ္ခါ့ လ၀္ေဖွ္ဟု္ ဆု္ကုံးဆု္မံင္းေသွ္ေ၀့လွ္။ ထာင္မီ့ေဍအု္၀ါ အု္လင္မီ့ ဏွ္ အု္ဏင့္ဆာ. အွ္ေဟွ၀္အြာဆိင့္ျပင္ ကု္ယုိင့္ထင္းအု္သာ ေသွ္ေ၀့လွ္။ အု္တုိင္ဂကူေဟွ၀္ ဟု္မူးေ၀့ဏွ္ မြာဲေ၀့ ဟု္မူးလု္အု္ေျပထုက္လွ္။ တုာပညာ့သီး လ၀္ေဆာ၀္ေ၀့ ဟု္မူးေ၀့ဏွ္ ကာလာေအသီ့ခုိ၀္းသီးဍ၀္ ထာင္ထင္းေ၀့ လု္ဍဳံသြ၀့္သီးကဲေ၀့လွ္။
၁၄။ ဟု္မူးလု္ဟွာဏွ္ အု္ယး၀င္ေ၀့သုိ၀္ ဓံင့္သုိ၀္လွ္။ အု္ေမံခီု႔သုိင့္ ေ၀့သုိ၀္ ထု္ရာဲသုိ၀္ ၊ အု္သာဏာ့အင္ အု္ခါင့္ပး လာဲ အု္ယင္.ဍိင္ဆာင္ အု္ကီးထၚ ေ၀့သုိ၀္ ကု္ဆင့္မုံင္သုိ၀္ အု္ေခါဟ္သူ႔ထ၀့္ေဟွ၀္ အု္မဲသံင့္လင္သာသၼ၀့္ေဟွ၀္ အု္ဍီလင္အုံး အု္ေဒၢတ္ပု္၀ါေဟွ၀္ အု္တုိင္ ဟု္မူးေ၀့ဏွ္ မြာဲလာ.ဏင့္အု္ဆုိဒ္ လု္ေဟွ၀္၀းသီး ဟု္ဆာမိက္တ်င္. ဟု္အွ္ဃွုဳက္ေ၀့ေဟွ၀္လွ္။
၁၅။ ဆု္လု္လာသီးယုိ၀္ လာဏင့္ဏွ္ မြာဲအု္ေျပထုက္လွ္။ ၀းဆာင့္လု္ဟု္မာ့သီးယုိ၀္ ဟု္မူးခိင္.ဃွီ႔ဟွင္ေဟွ၀္ အု္ေဒၢတ္ပု္၀ါေဟွ၀္ဏွ္ မြာဲအု္ေျပထုက္လွ္။ ဆု္လု္ဟု္ေဖါဟ္သီးယုိ၀္ ေဖါဟ္အု္၀ဲါယွာ.ဏွ္ မြာဲအု္ေျပထုက္လွ္။ ဆု္လု္ ဒုိဟ္(အရပ္မ်က္ႏွာ)သီးယုိ၀္ ဒုိဟ္လု္ခင္းထၚလးဏွ္ မြာဲအု္ေျပထုက္လွ္။
၁၆။ ဆု္လု္ဟု္မူးသီးယုိ၀္ ေအကဲထင္း၀းသာ ဟု္ခြါ႔ကုိ၀္က်းေဍအုိ၀္ သုဂ္အင္းသုဂ္အ၀္လာ. အု္၀ါဏွ္ ေ၀့သုိ၀္ဟု္ အိင္မူး သုဂ္အင္းသုဂ္အ၀္ သၼိင့္အိင္ဏွ္သုိ၀္လွ္။
၁၇။ ဆု္လု္ဟု္ခါြ႔သီးလု္ဖး ေအကဲထင္း၀းသာ ဟု္ခါြ႔ကုိ၀္က်းေဍသုိ၀္ သာေလာဟ္ဍဴးပြယ္လာ. ဖုဳံေဖါဟ္ဖုဳံမာ့ဏွ္ ေ၀့သုိ၀္ ဟု္သီ့ယာခင္းဟွံင္ ဟု္သာေလာဟ္ဖိက္ပါပုိင္ မု္စီ့စး၀း ဟု္ခင္းဏွ္သုိ၀္လွ္။
၁၈။ ဟု္သာယွာ.ေက၀္လု္ဟွာ ေအမာေဖါဟ္မာမာ့ ေဍေဖါဟ္သးမူး ေဍာဟ္ထင္းသင့္ဏွ္ ေ၀့အု္မာ့အု္သာအွ္သုိ၀္ မာေဖွ္ေ၀့ကဲေအးလွ္။ အု္မာ့ေဖါဟ္သးခ၀့္ အု္သာဏယ္အင္းဏယ္အ၀္အု္ကဲေအးလွ္။ ေအမာသာေ၀့ဏွ္ မု္ကဲထင္းေ၀့ ဆု္ဟွာဟွံင္လွ္။
ဟု္၀ုံးဟု္ဃႊာကၷင့္
၁။ ဆု္လု္ဟု္၀ုံးသီးယုိ၀္ လု္ဏာဏွ္ ၀းမီ့ေ၀့လု္ယုက္ (လု္ယာမ္) လွ္။ ဟု္မီၷဟ္တုာပညာ့သီးလု္ဖး လု္ဏာဏွ္ ၀းမီ့ေ၀့ ဏီ့ယုက္လွ္။ ဟု္မွၷဟ္အွ္ေဍေဖါဟ္မာ့ဏွ္သီးဍ၀္ လု္ဏာဏွ္ ၀းမီ့ေ၀့ သုိင့္ယုက္လွ္။ ဆု္လု္သု္နာ.ပါ့သီးယုိ၀္ လု္ဏာဏွ္ ၀းမီ့ေ၀့လီ.ယုက္လွ္။
၂။ တြာန္႔လု္ဖုဳံးဏွ္ဖုဳံဆု္အွ္ဆု္ဆံင့္ ဆု္ဖၚဆု္မာအွ္ သယ္ဌီ့သင့္မု္ငယ့္မြာဲအု္ေဟွ၀္ တုာပညာ့မြာဲအု္ေဟွ၀္ ထီ့ေခုါဟ္မြာဲအု္ေဟွ၀္ ဟု္၀ုံးဟု္ဃႊာ ပုိင္ထီ့ပုိင္ခါန္.မြာဲအု္ေဟွ၀္ အၥာသ၀့္သီးၾဆာ့မြာဲအု္ေဟွ၀္ ဆု္ယာဲမိင္ဏွ္ ေအလု္ အွ္ဏင္.မိင္၀းစၚ၀ုိ၀္ လု္ဏီလု္သင့္သီး ဟု္အွ္ေ၀့ေအးလွ္။
၃။ တြာန္႔လု္ဖုဳံးဏွ္ ဆု္သာထိင္.ဆု္အဲကုဲ တုာပည့ာခ၀့္အွ္ေအး။ ဆု္သာထိင္.ဆု္အဲကုဲ ထီသို၀္ခ၀့္အွ္ေအး။ မု္မာေလာဟ္ေဖွ္ ဆု္ေသွ္ဆု္၀းခ၀့္အွ္ေအး။ တြာန္႔ေ၀့ဏွ္ လု္ဏဲီလု္သင့္သီး ဟုိအွ္ေ၀့ေအးလွ္။
၄။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ ဟွိင္းလု္ဖုဳံးဏွ္ ေဖါဟ္ဍီေဖါဟ္သး ေအလု္အွ္၀း ယူ.ယိင္ေ၀့လွ္။ ဍဳံလု္ဖုဳံးဏွ္ ဟု္၀ုံးဟု္ဃႊာ ေအလု္အွ္၀း ယူ.ယိင္ေ၀့လွ္။ ဟု္မီၷဟ္အု္ပညာ့လု္အွ္၀းသီး အု္နိဳ၀္ဖုိင္ဏွ္ ယူ.ယိင္ေ၀့လွ္။ ဆု္စြးဏာင္းဏွ္ မြာဲေ၀့ ဟု္ မီၷဟ္ယွင္းေဖါဟ္သီးဏွ္လွ္။ အု္ဆု္အွ္ဆု္ဆံင့္ ဆု္ဖၚဆု္မာလု္အွ္ဏင္.၀း အု္ေခါဟ္စံင္ဏွ္ ယူ.ယိင္ဃွံင္.ေ၀့လွ္။
၅။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ ဟု္၀းသာဆု္အွ္ဆု္ဆံင့္အွ္သီးယုိ၀္ ဟု္၀းကူေ၀့ဖု္ဏိက္လွ္။ ဟု္ေအေသွ္၀းသာ ဆု္ေသွ္ဆု္၀းဏွ္ အုိ၀္ ဟု္၀းေလ၀္အွ္ေ၀့ လု္ဆု္ေသွ္ဆု္၀းဆာ.အွ္ဏွ္လွ္။ ဟု္ေအ၀းသာ ဟု္ေဖါဟ္ဍာ္အုိ၀္ ဟု္၀းမာေ၀့ ဟု္မာ့ လု္ဟု္ မူးအု္သာ၀င္းဏွ္လွ္။ ဟု္ေအကဲ၀းသာ မူးမတ္သီးယုိ၀္ ဟု္၀းလံင္ပ်ေ၀့ ဟု္၀ုံးဟု္ဃႊာသီး အု္သာဏွ္လွ္။
၆။ ဂၼီ႕သင့္သီးလု္ဖး ထုဂ္သာဍဴးဆံင့္ဆု္ လု္ေဏ၀္.၀း ဟွာဟွံင္ေ၀့လွ္။ ဟု္၀ုံးဟု္ဃႊာသီး ထုဂ္သာေအအွ္အုိ၀္ (ေရာင့္ရဲလြယ္) ဟွာဟွံင္ေ၀့လွ္။ ဆု္လု္အီကယ္ မယ္ဃႊယ္သီးလု္ဖး ကးသာေအအွ္အုိ၀္ ဟွာဟွံင္ေ၀့လွ္။ ဟု္မူးေျပ ဟု္မူးေဟွ၀္အြာသီးလု္ဖး ကးသာေအလု္ေသွ္၀းအုိ၀္ ဟွာဟွံင္ေ၀့လွ္။
၇။ ဆု္လု္ေထာဟ္သီးယုိ၀္ အု္ဟွာင္.မြာဲေ၀့ မုဂ္ေခါဟ္ဆု္ဖုိ၀္ဖင့္ဏွ္လွ္။ ဆု္လု္ယးသီးယုိ၀္ အု္ဟွာင္.မြာဲေ၀့ ထီ့ဏွ္လွ္။ ဟု္မီၷဟ္ သာမဲဆု္ေသွ္သီးဏွ္ အု္ဟွာင္.မြာဲေ၀့ ဟု္၀ုံးဟု္ဃႊာထီ့ေခါဟ္ခါန္.ေခါဟ္ဏွ္လွ္။ ေဖါဟ္သးသီး အု္ဟွာင္. မြာဲေ၀့ဆု္ဟွင္းဏွ္လွ္။
၈။ ဆု္ထုဂ္သုင္းထုဂ္သာေဏ၀္.လု္မိင္ ဆု္အု္သုင္းအု္သာဖုဲယွာ့လု္မိင္ ဆု္လုလႅ၀ိရိယအွ္ လု္မိင္ ဆု္ခိင့္ဖါအင္းဏင္ ဆု္ေသွ္လု္မိင္ ဆု္ယင့္သုင္းယင့္သာ ဆု္ေသွ္လု္မိင္ ဆု္ဆံင့္မံင္းလင္ခါင့္ေသွ္လု္မိင္ ဆု္ဃွဴ႕မိင္ဏွ္ မြာဲေ၀့ ဟု္ေဍာဟ္ဟု္ယွာ.(နာယက)သီးအု္ဂုဏ္လွ္။
၉။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ ဟု္၀ုံးဟု္ဃႊာသီးလု္ဖး လ၀္ဆု္လု္ထီးလွ္။ ဂၼီ႕သင့္သီးလု္ဖး လ၀္ဆု္လု္၀ုင္လွ္။ ဟု္မီၷဟ္ေဟွ၀္ေျပ တ၀္လံင္သီးလု္ဖး လ၀္ဆု္လု္၀ုင္လွ္။ ဟု္မီၷဟ္ယွာ.လု္ဖုဳံလု္အု္၀ီ.သီးလု္ဖး အု္ေဒၢတ္ပြါ အု္သုင္းအု္သာအွ္ေ၀့ ေ၀့ဏွ္ သုိ၀္လွ္။
၁၀။ ဟု္မီၷဟ္ အွ္ေဍေဖါဟ္မာ့ ေဍဟွိင္း ေဍဃွင့္ က်ဳင္းကု္ထူ႔ ဟု္လု္ဟွာဏွ္ ေဟွ၀္ေအး။ ဂၼီ႕သင့္သီးယုိ၀္ အု္သီ့လာ ပု္ဒါန္.ေအလု္အွ္၀း ေဟွ၀္ေအး။ ဟု္၀ုံးဟု္ဃႊာသီးလု္ဖး ဆု္ေဆၼာ၀္အင္းစာဆု္ ေအလု္အွ္၀း ေဟွ၀္ေအး။ ဟု္တုာပညာ့သီးယုိ၀္ သုင္းထင္းသာဟွာင့္ဆု္ေအေသွ္ ေဟွ၀္ေအးလွ္။
၁၁။ ဆု္လု္တြာန္႔လု္ဖုဳံးဖုိင္ဏွ္ တြာန္႔ေဖါဟ္သီးလု္ဖး စၚလင္အု္သီးသာ မြာဲတြာန္႔ေခါဟ္ထၼာ.လွ္။ စၚလင္အု္သီးသာ မြာဲတုာပညာ့ထၼာ.လွ္။ စၚလု္အု္သီးသာ မြာဲအု္ေဟွ၀္ အု္ေျပထၼာလွ္။ တြာန္႔ေ၀့ဏွ္သုိ၀္ဏွ္ မာလာ.ဏင့္ဆု္လု္မိင္မိင္ သီး ကဲထင္းေ၀့ဆု္ေသွ္ေအး ဟွာဟွံင္ေ၀့ ဖုဲလွ္။
၁၂။ ဆု္လု္ဟု္၀ုံးဟု္ဃႊာ အု္ေခါဟ္အု္ေမ၀္.သီးလု္ဖး ဆု္ဆာအု္ခံင့္ေဏ၀္.လု္ေဏ၀္. ဆု္ဆးအင္းဆးအ၀္ ယုိင္လု္ယုိင္ဏွ္ ၀းေသွ္ယာ့ေ၀့လွ္။ အု္ထီအု္ဖုာဲ အု္ဃွံင္.အု္ယွာ.သီး မာဆု္မာ လု္မာဆု္မာဏွ္ လု္ေသွ္ယာ့၀း ေ၀့သုိ၀္ မု္ေသွ္ယာ့သုိ၀္ ၀းေယာ၀္.ခြါ.ေ၀့လွ္။ ဟု္မီၷဟ္လု္မု္၀းဆင္းလင္ ဍိဳဒ္လင္ဏွ္ ၀းဆင္းလင္ ဍိဳဒ္လင္ေ၀့လွ္။ ဟု္မီၷဟ္ လု္မု္၀းအင္းခံင့္ထု္၀ါသီးဏွ္ ၀းအင္းခံင့္ထု္၀ါထင္းေ၀့လွ္။
၁၃။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ မူ.ေမံဏွ္ ဟု္၀းအင္းလူ႔လင္ေ၀့ဟု္သာ လု္ဟု္ခုဳံ႕ဆင့္ေခါဟ္ခ၀့္ဏွ္လွ္။ ဆု္ခုိင္းခါ့ဏွ္ ဟု္၀းဆု္ ဆုဂ္ေ၀့ေမွ္ လု္ဟု္သာဏာ့ လု္ခ၀့္လွ္။ ဟု္ကု္ဆာ. ဟု္ဆု္ၾဆာ့သီးယုိ၀္ ဟု္၀းွဍံင္ထုိ၀္ ေထာ၀္ထိင္.ေ၀့ ဟု္သာ ထုိင့္ ဟွာသာ့လွ္။ ဟု္မု္၀းထာင္ဏင္.က်းဍ၀္ အု္ဟွင္.ဏွ္အုိ၀္ ဟု္၀းေထာ၀္ထိင္.ေ၀့ ဟု္သာ ေဍဆု္၀ုံးဆု္၀ါ (သုစရိတ္) ဏွ္လွ္။
၁၄။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ ေမွ္လု္မိင္ ထီ့လု္မိင္ ဟု္မူးလု္မိင္ ဟု္မီၷဟ္အုိင္ခၚဏွ္လု္မိင္ ၀ူ.လု္မိင္ ဟု္ဃႊာလု္မိင္ ဆု္ဃွဴ႕မိင္ ဟု္ေလ၀္မာဍဳဂ္ေ၀့ဟု္သာ မာ၀ုဂ္မာထိင္.ေ၀့ဟု္သာေအးလွ္။ မာသီ့ေ၀့ဟု္ေသွ္ယ၀့္ေ၀့လွ္။
၁၅။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ မာေဏ၀္.၀းမာ့ ေဍဟု္မူးေဒၢတ္ပြါလု္ေဟွ၀္၀း လု္မိင္ အင္းမုိင့္၀းအု္ထီအု္ဖုာဲ အု္ဃွံင္.အု္ယွာ. ေဍဟု္မီၷဟ္အု္သာအုိင္ခၚလု္မိင္ ေလ၀္အွ္၀းဟွိင္း လု္၀ူ.အု္ကင္ေဍာဟ္အွ္လု္မိင္ ဆု္သုိင့္မိင္ဏွ္ သီာေဏ၀္.ဟ္ုေသွ္ ယ၀့္ေ၀့လွ္။ သံသယ အွ္၀းဏင္မိင္လု္ေဃွ၀္လွ္။
၁၆။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ ဟု္မာေလာဟ္ေဖွ္အု္ပညာ့ လု္ဟု္ဖုာဲအုိင္ခၚကု္ထူ႕ဏွ္လု္ဟွာ ေဏ၀္.၀းမာ့ ေဍဟု္မူ.အုိင္ခၚကု္ထူ႕ဏွ္လု္ဟွာ ေလ၀္အွ္ဍိင္၀းေဍ ဟု္မီၷဟ္ အု္သာကာင္းကံင္းဏွ္လု္ဟွာ ေဍဟု္သုိင့္ဟွာဏွ္ အွ္ဍိင္၀းစၚ ၀ုိ၀္ မြာဲလာ.ဏင့္ တုာပညာ့သီးဟွာဟွံင္လင္ဖုိဟ္ေ၀့ဖုဲလွ္။
၁၇။ ေဖါဟ္လီမာဆု္ လု္ေဟွ၀္၀းဏွ္ ၀းဍံင္ေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ေမာ၀္.ဖါ.မာဆလု္ေဟွ၀္၀းသုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။ ထီဖုာဲမာဆု္လု္ ေဟွ၀္၀းဏွ္ ၀းဍံင္ေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ အၥာၾဆာ့မာဆု္လု္ေဟွ၀္၀းဏွ္သုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။ ဟု္၀ုံးဟု္ဃႊာ မာဆု္လု္ေဟွ၀္၀းဏွ္ ၀းဍံင္ေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ ပိင္ဒုိဟ္ ပုေရာဟိတ္ မာဆု္လု္ေဟွ၀္၀းသုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။ ဟု္ဍဳံဌာန္႔ေဖါဟ္သီး မာဆု္လု္ေဟွ၀္၀းဏွ္ ၀းဍံင္ေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ ဟု္ဃႊာမာဆု္လု္ေဟွ၀္၀းသုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။
၁၈။ ဟု္မီၷဟ္အု္သာေဍာဟ္ အု္သုဲးေဍာဟ္လု္ဟွာဏွ္ ဟု္ေအနိဳင္၀းသာ ဟု္၀းအွ္ေကွ္ေ၀့ ဟု္သုင္းဟု္သာ ဖ၀္.ယ၀့္ေဟွ၀္အြာဏွ္လွ္။ ဟု္ေအနိဳင္၀းသာ ဟု္မီၷဟ္ အု္သုင္းအု္သာ လု္တ၀္လု္ယာ.၀းလု္ဟွာဏွ္ ဟု္၀းအွ္ေကွ္ေ၀့ ဟု္သုင္း ဟု္သာ ေအတ၀္ေအယာ.လွ္။ ဟု္ေအနိဳင္၀းသာ ဟု္မီၷဟ္ အု္သာေဆ၀္ေအ၀္လု္ဟွာဏွ္ ဟု္၀းအွ္ေကွ္ေ၀့ ဟု္သာ ေဍဟု္သာဖု၀့္(ေဖွ္အင္းေဖွ္အ၀္ဆု္ယ၀့္)ဏွ္လွ္။
၁၉။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ ဟု္လု္ဟွာဏွ္ အု္သာအုိင္ အု္သာကုံင္ လာ.ဏင့္သီး ဏု္ေအေဖွ္အင္းေဖွ္အ၀္ဆု္ ေအဟွံင္ အုိ၀္ အု္သုင္းအု္သာ လင္ဖုက္လင္၀ယ္ေ၀့လွ္။ ဟု္ေဖွ္အင္းေဖွ္အ၀္ဆု္သီးလု္ဖး ေဟွ၀္ေဏ၀္.ဟု္ ကုိ၀္မိင္ေဍလွ္။ ေဖွ္အင္းေဖွ္အ၀္ဆု္ မြာဲအု္ေဟွ၀္ လ၀္ဆု္ခုါင္ဆု္မုက္လာ မြာဲအု္ေဟွ၀္ အု္ဏင့္ဆာ.ခ၀့္ အွ္၀းဖုဳံဖင့္ေခါဟ္ကဲလွ္။ဖုဳံ ဃွာဃွံင္ခ၀့္ သီ့ကုီဟု္ ကဲေ၀့လွ္။
၂၀။ ဍဳံလုက္ဖုိ၀္ယုိ၀္ ဆု္လု္ဟု္ေဖွ္လင့္အင္း ေဖွ္လင့္အ၀္ဆု္သီးလု္ဖး ၀းဍံင္ ေ၀့သုိ၀္ သီး ဟု္မီၷဟ္အဲကုဲဟု္ဏွ္လွ္။ ဆု္လု္ဟု္ေဆ၀္ေအ၀္သီးယုိ၀္ ၀းဍံင္ ေ၀့သုိ၀္ ဟု္ပၠဳံေဏ၀္. သီး ဆု္ဖီးေမ့ဟု္ဏွ္သုိ၀္လွ္။ ဆု္ေဖွ္အင္းေဖွ္အ၀္ဆု္ေသွ္ယုိ၀္ မြာဲေ၀့ဍး သီး ထီအး သုိ၀္အး ဏွ္လွ္။ ဆု္ေဆ၀္ေအ၀္သီးယုိ၀္ မြာဲေ၀့ သီး အွ္လင္ထင္.လု္ဟွာလ
၀့ဏွလွ္။
၂၁။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ ဟု္မီၷဟ္ ယွင္းေဖါဟ္နဳင့္ဏာ သီးလု္ဖး လု္လုိင့္(အသုံးမက်) ၀းလာ.ဏင့္သီး ေအဃွဴ႕ေအဃွင္ဏွ္ နိဳင္ဆု္ကဲ ကုိ၀္မိင္ေဍလွ္။ ၀းဍံင္ေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ ဏင္း၀ံင္သီး ဏု္ဖံင္ေဏ၀္.ဖုီဟွံင္ဏွ္ စုိင္ထုင္း ကု္ဆင့္ ကဲဏွ္သုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။
၂၂။ ဟု္ဃႊာလု္ေခါဟ္ဏွ္ အု္ထီအု္ဖုာဲအု္သီးအု္သုဂ္သီးလု္ဖး အွ္ေအဍဳဂ္ပါင္လာ.ဏင့္သီး ေလ၀္ဍဳဂ္ဆု္ ေအလု္နိဳင္၀းစၚ၀ုိ၀္ ကဲထင္းေ၀့ ဆု္ေမံမာဲကးသာေဍာဟ္ေ၀့လွ္။ ၀းဍံင္ေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ ဟု္ဃွဴ.လင္ေမွ္ လု္လီလ္ုအွ္၀းကုာ ေမွ္ဆးလုက္ဏွ္ေဆ၀္.လွ္။ ခယ္ထင္းမင္.သာ လင္ဖိက္ေ၀့လွ္။
၂၃။ ဆု္လု္ဟု္ယွင္းေဖါဟ္သီးလု္ဖး မာဍံင္ေ၀့ ဟု္၀ုံးဟု္ဃႊာဏွ္ေအးလွ္။ အု္လင္မီ့လင္ဍာ မြာဲအု္ေဟွ၀္ အု္ဆု္အင္းဆု္အ၀္မြာဲအု္ေဟွ၀္ ေဆာ၀္ဖ၀့္ဟွဴးလင္ ဆံင္လံင့္မြာဲအု္ေဟွ၀္ အု္ကံင္အု္သုိ၀္ မြာဲအု္ေဟွ၀္ အု္ကု္ယုိင့္ကု္ ယ၀့္ မြာဲအု္ေဟွ၀္ ထံင္အု္လုက္ဆိင့္ကုိ၀္ဟွာေဍဏွ္ ဟု္မာဍံင္ေ၀့ ဟု္၀ုံးဟု္ဃႊာဏွ္ေအးလွ္။
၂၄။ ဆု္လု္ဟု္၀ုံးဟု္ဃႊာသီးဏွ္ မြာဲဟု္ေသာဟ္ဟု္သင့္မြာဲေအး ။ မြာဲဟု္ထီဟု္သုိ၀္မြာဲေအး။ ဆု္လု္ဟု္၀ုံးဟု္ဃႊာဏွ္ ဟု္၀းအွ္ေကွ္ေ၀့ ဟု္သာ ေ၀့သုိ၀္ဟု္ကု္ဆာ.သုိ၀္ဏွ္လွ္။
၂၅။ ဆု္လု္ဟု္ေလ၀္ (ခစား)ဟု္၀ုံးဟု္ဃႊာအွ္ဏွ္ အု္လင္ေအယာင္ထု္လုိင့္ခ၀့္ ဟု္အွ္ေ၀့ေအး။ အု္လင္.ေအ
၀ုဂ္ထု္လုိင့္ခ၀့္ ဟု္အွ္ေ၀့ေအး။ လု္လီထၚဏွ္ခ၀့္ဍ၀္ ဟု္အွ္ေ၀့ေအး။ လု္အု္ေမံယာ့တ၀္တ၀ဏွ္္ခ၀့္ ဟု္အွ္ေ၀့ေအး။ လု္ အု္လင္ဖုိဟ္ထု္လုိင့္ဏွ္ခ၀့္ ဟု္အွ္ေ၀့ေအး။ လု္အု္လင္ထ၀့္ထု္လုိင့္ဏွ္ခ၀့္ ဟု္အွ္ေ၀့ေအး။ ဆု္လု္ဟု္ေလ၀္ ခါစာ ဟု္ ၀ုံးဟု္ဃႊာသီးလု္ဖး ဆု္ဃွဴ႕မိင္ဏွ္ ဟု္၀းေသွ္ယာ့ ဟု္၀းဏးေသွ္ေ၀့လွ္း
၂၆။ ဟု္လု္ဟွာအု္ဂုဏ္အွ္ ေ၀့သုိ၀္ က်ာ္ကု္ဆာ.ကုံင္ လာ.ဏင့္သီး အု္ဆု္ဍံင္ထုိ၀္သာ ေဍဟု္၀ုံးဟု္ဃႊာ ေအလု္အွ္၀း ေဟွ၀္ေအး။ ဆု္လု္မိၷက္သီးယုိ၀္ အု္လူ.အု္ဃွဲဳ ိေဍာဟ္ေဟွ၀္ လာ.ဏင့္သီး အု္ဆု္ဍံင္ထုိ၀္သာ ေဍဓံင့္ေအလု္အွ္၀း ေဟွ၀္ေအးလွ္။
ဆု္ကုိ၀္မိင္ကၷင့္
၁။ ဆု္လု္ဂၼီ႕သင့္သီး ေအအွ္ေဍဟု္မူးဟု္မုိင္ဏွ္ ထံင္ခ၀့္လယ့္ အု္သီ့လာမု္ခုိင့္ ဟု္မီၷဟ္အင္း ဆု္ဖၚဆု္ယးဆံင္းလု္ဟွာ ဏွ္ ထံင္ခ၀့္လယ့္ ဆု္ယင့္သာမု္အွ္။ ဟု္မီၷဟ္အ၀္သာ္အ၀္ေမ၀္ဆံင္းလု္ဟွာဏွ္ ထံင္ခ၀့္လယ့္ အု္ဆု္ခုါင္မု္တ၀္ ။ ဟု္ လု္ဟွာဏွ္ ဆု္က်ဳင္းကု္ထူ႔ေအေဍာဟ္ ထံင္ခ၀့္လယ့္ ဆု္ေသွ္ဆု္၀းမု္အွ္။ ဟု္လု္ဟွာဏွ္ ဆု္သာထင္း ေအေဍာဟ္ ထံင္ခ၀့္လယ့္ အု္ဆု္အွ္ဆု္ဆံင့္ ဆု္ဖၚဆု္မာမု္ေဏ၀္.။
၂။ ဟု္မီၷဟ္ အ၀္သာ္အ၀္ေမ၀္ဆံင္းလု္မိင္ စာင္းကုင္ထၼင္. လု္အု္ခါ့လု္အွ္၀းလု္မိင္ ဟု္မီၷဟ္ ဆု္ပါမုက္ပါလာဆံင္းလု္ မိင္ ဟု္မီၷဟ္ ေဍာဟ္ဖယ္ေလာဟ္ကုဲ ိဆံင္းလု္မိင္ ဟု္မီၷဟ္ က်ဳင္းကု္ထူ႔ဆံင္းလု္မိင္ ဟု္မီၷဟ္ အွ္ဍိင္ေဍ ထီသုိ၀္လု္ေဟွ၀္၀းလု္မိင္ အု္တုိင္မီၷဟ္သီးလု္ဖး အု္ဆု္ဖၚဆု္မာ မု္ဟွာဟွံင္ဖုဲေ၀့လွ္။
၃။ ေကမူ.ဆာ့ဏွ္ ဟု္လု္ေယာ၀္.၀း ဟု္လ၀္ေ၀့ဆု္ ဏင္.မိင္ေအး။ ေကမူ.ဏာဏွ္ ဟု္အင္းစာေအလု္ဟွံင္၀း ဟု္လ၀္ေ၀့ဆု္ဏင္.မိင္ေအး။ ပၼာ့မြာဲေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ ဟု္လု္မ်း ေလ၀္စာင္းမိင္လး သာမဲဆု္ ေယာ၀္.ထာင္ေမံယာ့ လင္ခါင့္သုိ၀္ဏွ္လွ္။
၄။ “ဗ်ာသ”ၾဆာ့လ၀္ေ၀့ ဟု္မီၷဟ္ယွင္းေဖါဟ္လု္ဟွာ ဟု္မီၷဟ္စုဂ္ဆာ့လု္ဟွာ ဟု္မီၷဟ္ အုိင္ခၚလု္ဟွာ ဟု္မီၷဟ္အု္ဍီးအု္ မာ.အးလု္ဟွာ ဟု္မီၷဟ္၀း ခါစာ ဟု္ေဍာဟ္ဟု္မူ. ဟု္၀ုံးဟု္ဃႊာလု္ဟွာ ဆု္ယာဲဟွာဏွ္ အု္သာေအမုိင့္ လာ.ဏင့္သီး ၀းဍံင္ေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ ဟု္မီၷဟ္သီ့သုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။
၅။ ဆု္လု္တုာပညာ့သီးလု္ဖး ယင္.သူ႔သၷာ ေအလု္ထံင္ဍာ္၀းခါ့ဏွ္ ေအဍးစုိ၀္၀ယ္ေ၀့ ဟွာေဃွ၀္ခြိက္ေ၀့ လု္အု္ယာင္လွ္။ ယင္.သူ႔သၷာ ေအဟွယ့္ထံင္အုိ၀္ဍ၀္ ဆု္သာမဲဏွ္ အွ္ေကွ္ေ၀့လု္အု္သာဖုိင္ ဏင္.ေဆာ၀္ေအးလွ္။
၆။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ ဟု္မီ့ဆံင္းလု္ဟွာ ဟု္သာဖုိင္ သာဏင္းဆု္ဆံင္းလု္ဟွာ ဟု္ေယာ၀္.လင္ဍးေ၀့အု္ဟွင္.လ
၀့္လု္ဟွာ ဟု္ဆု္စုဂ္ဆု္ဆာ့ေဍာဟ္လု္ဟွာ ဟု္က်ဳင္းကု္ထူ႔ဆံင္းလု္ဟွာ ဟု္ဆု္ဏာ့ဟွာဆံင္းလု္ဟွာ ဟု္မီၷဟ္ခိြက္ယွိႈ၀္ ဆု္မာအု္လီ အင္းဃွဴ႔ဆု္မာအု္သင့္ကဲလု္ဟွာ ဆု္နဲဳ ိ႔ဟွာဏွ္ ဟု္ခုိဳ၀္လင္လု္လိက္ဖုိင္လာဲဖုိင္ (က်မ္းဂန္) ဖုိင္ ေသွ္ဏင္.ေဆာ၀္ေအးလွ္။
၇။ လာဘ္လာဘေဟွး လု္ဖုဳံယွင္းဒဒုက္အွ္ဏွ္ေလ၀္အွ္လာ. လု္ဖုဳံဆု္အွ္ဆု္ယုိင္အွ္ဏွ္ လာဘ္အွ္အးယုဂ္ ဏု္လ၀္ေ၀့ ေ၀့ဏွ္သုိ၀္ ေဏ၀္.ေအးလွ္။ ဍံဳလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ “ကံံ”ဏွ္မြာဲအု္ထၚလွ္။ ပၼာ့မာသာေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ ဟု္လ၀္ဆု္ ေဟွး ဆုု္ ဆုိင္ လု္မာ့ဆၼၚဖုိင္ဏွ္ ထီ့ဃွဲဳ ိယုဂ္ ဆုိင္လာ.လု္ေဃွ၀္။ ဆု္သာ့လာ.လု္ခံင္သူ႔ေခါဟ္ွဍာဏွ္လွ္။
၈။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ ဏု္မာဆု္လု္မိင္မိင္လာ.ဏင့္ ဏု္မာေဖွ္ဖုဳံေအဟွံင္ ဖုဳံေယာ၀္.ခြါ.ထာင္ဏွ္ အွ္ဏင္.ဟွာေအး လွ္။ စင္၀ုိ၀္ဏွ္ ဏု္မာဆု္လု္မိင္မိင္ေဟွ၀္ ဏု္၀းမာေဍ ဆု္အွ္ေကွ္ထ၀္.ဏွ္လွ္။
၉။ ဆု္လု္ကၚယယ္သီးယုိ၀္ မြာဲအု္သူ႔ထုက္လွ္။ ဆု္ဃွဳဲ႕ဏာင္းကၚယယ္ဏွ္ မြာဲေ၀့ဟု္ေဒၢတ္ ပြါ လု္ေဟွ၀္၀းလု္ဟွာဏွ္ လွ္။ ဆု္ဃွဲဳ႕ဏာင္းအု္ဍာ္ဏွ္ မြာဲေ၀့ဟု္မီၷဟ္ လု္ဆံင့္ဏး၀း ေမာ၀္.ဖါ.အု္ဆု္ခုါင္၀းဏွ္လွ္။ ဆု္ဃွဳဲ႕ဏာင္းအု္ဍာ္ဏွ္ မြာဲေ၀့ မီၷဟ္စာင္းဟွာေဃွ၀္ က်ာ္ကု္ဆာ.ကုံင္ အု္သာသၷာ့ဏွ္လွ္။
၁၀။ ဆု္လု္ေခါဟ္ေမာတ္လုံ. (ေက်ာက္ထီး) သီးယုိ၀္ မြာဲအု္ဃွိဳင့္ထုက္လွ္။ ဆု္ဃွိဳင့္ဏာင္း ေခါဟ္ေမာတ္လုံ.ဏွ္ မြာဲေ၀့ ဟု္အိင္ အု္ဆု္ခုါင္ဏွ္လွ္။ ဆု္ဃွိႈင့္ဏာင္း ဟု္အိင္အု္ဆု္ခုါင္ဏွ္ မြာဲေ၀့ ေမာ၀္.ဖါ.အု္ဆု္ခုါင္ဏွ္လွ္။ ဆု္ဃွိဳင့္ဏာင္း ေမာ၀္.ဖါအု္ဆု္ခုါင္ဏွ္ မြာဲေ၀့ က်ာ္ကု္ဆာ.ကုံင္ အု္ဆု္ခုါင္လွ္။
၁၁။ ဆု္လု္ဟု္စူးထြဲဏွ္ မြာဲေ၀့ဟု္ဏင့္ကု္ဆာ. အု္ဃွံင္အု္ယွာ.လွ္။ ဟု္စူးထြဲလု္ခ၀့္ စူးေဍ၀္ဏွ္ဍ၀္ မြာဲေ၀့ ဟု္ဏာ. ဟု္ဏာ့ ဟု္ေမ့သးသီး အု္ဃွံင္.အု္ယွာ.ဏွ္လွ္။ ဟု္စူးေစွ္ဏွ္ မြာဲေ၀့ ဟု္ခင္းသီး အု္ဃွံင္.အု္ယွာ.လွ္။
၁၂။ ဆု္လု္ဖူလးသီးယုိ၀္ လု္အု္ကုာဏွ္ မြာဲေ၀့ ဟု္အိင္ကုေ၀ရ အွ္ခုိ၀္ေ၀့ဏွ္လွ္။ အု္ယီမီ.မံင္ဏွ္ မြာဲေ၀့ “လု္ကု္” (ဘီလူး) အွ္ခုိ၀္ေ၀့ဏွ္လွ္။ အု္လးခီ့ဏွ္ မြာဲေ၀့ ကဠကဏီ ဟု္အိင္မိစၦာ အွ္ခုိ၀္ေ၀့ဏွ္လွ္။ စင္၀ုိ၀္ဏွ္ ဏု္ေအ အင္းဖူလးဏွ္ ဏု္၀းကိင္းေထံခိြက္ အု္မီ.မံင္ ေဍအု္လးခီ့ဏွ္လွ္။ ထံင္ဏွ္ လု္ဖုိင့္ခုိ၀္း ဏု္က်ာ္ၾသီ့ထင္းထ၀့္ေ၀့ဍးလွ္။
၁၃။ ဆု္လု္ဟု္ေက၀္လိက္လုံ.ပးဏွ္ ဟု္ျဗဳမ္.သီးအွ္ခုိ၀္ေ၀့လွ္။ ဆု္လု္ရုက္လး လိက္ထူ႔လိက္အုဂ္သီးဏွ္ ဟု္အိင္ ဗိႆဏူး အွ္ခုိ၀္ေ၀့လွ္။ စင္၀ုိ၀္ ဟု္မာေလာဟ္ပညာ့ ေဖါဟ္သီးလု္ဖး ေအ၀းသာ ဟု္အိင္သီးအွ္ခုိ၀္ ေယာ၀္.ခြါ.လင္ဏွ္ ဟု္၀းပူဇ၀္.လိက္လုံ.ပး လိက္ရုက္လး လိက္ထူ႔လိက္အုဂ္ဏွ္လွ္။
၁၄။ ဆု္လု္ဆု္နိဳင့္သီးယုိ၀္ မြာဲေ၀့ အင္း၀ူးလင္ ဟု္မီၷဟ္ တာင္ေဍာဟ္ထင္းဟု္မီၷဟ္လွ္။ စင္၀ုိ၀္ဏွ္ ဟု္၀းပါကဲေ၀့ ဆု္ နိဳင့္ဏွ္ ဟု္၀းေယာ၀္.ခြါ.ေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ ေမာ၀္.ဖါ.သီးသုိ၀္လွ္။
၁၅။ ဟု္မီၷဟ္ အင္းဆု္နိဳင့္ယးသီးဏွ္ ၀းဍံင္ေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ အင္းထာင္အု္ေမာ၀္.ဖါ.အု္ယးသုိ၀္လွ္။ ဆု္နိဳင့္ေအသီ့အုိ၀္ ဟု္၀းေထာဟ္လင္ယြာခိြက္ ဟု္၀း၀ူးလင္ခိြက္ လင့္က္ုထး ဏွ္လွ္။ ဆု္နိဳင့္သီး ေအယွာ.ထင္းအုိ၀္ ဟု္၀းေယာ၀္.ခါြ. ေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ ဟု္ေယာ၀္.ခါြ.ေမာ၀္.ဖါ.ဏွ္သုိ၀္လွ္။
၁၆။ ဟု္မာေလာဟ္ပညာ့ လု္မိင္မိင္လာ. ဟု္ေအမာေလာဟ္လင္ လု္မူ.ျဗဲပၱၚလု္ဏီဏွ္ ေသွ္ကဲလုက္ခုါလွ္။ ဟု္ေအ မာေလာဟ္လင္ မူ.အု္တုက္ ေဍမူ.အု္သုဂ္ဏွ္ ေသွ္ကဲ၀းဍာလွ္။ ဟု္ေအမာေလာဟ္လင္ လု္မူ.အု္စန္ ေဍမူ.ဗုဒၵ၀ါ. ဏွ္ ဟု္ေသွ္ပညာ့ေအးလွ္။ ဟု္ေအမာေလာဟ္လင္ လု္မူ.သာ္သ၀့္လု္ဏီဏွ္ ဟု္သီ့ကုင္ေသွ္ေ၀့လွ္။
၁၇။ လာေယာတ္ထင္းဃွိဳတ္သင့္ လာလင္ထာင္ဃွိဳတ္သင့္ဏွ္ ဟု္ေအမာေလာဟ္ပညာ့ ၀းဍံင္ေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ ဟု္မာသီ့ အၥာၾဆာ့သုိ၀္လွ္။ လာေယာတ္ထင္း (၁၄)သင့္ လာလင္ထာင္ (၁၄)သင့္ ဏွ္ ဟု္ေအမာေလာဟ္ ပညာ့ ၀းဍံင္ေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ ဟု္မာသီ့ ဟု္ဖုာဲဟု္၀ုံးလွ္။ လာေယာတ္ (၁၀)သင့္ လာလင္ (၁၀)သင့္ဏွ္ ဟု္ေအမာေလာဟ္ ပညာ့ ၀းဍံင္ေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ ဟု္မာသီ့ပညာ့ဏွ္လွ္။ လာဃွဲဳ ိလု္ဏီဏွ္ ဟု္ေအမာေလာဟ္ ပညာ့ ၀းဍံင္ေ၀့ ေ၀့သုိ၀္ ဟု္မာသီ့ထာင္ ဟု္ေမာ၀္.ဟု္ဖါသုိ၀္လွ္။
၁၈။ ဟု္မာေလာဟ္ပညာ့ လု္ဟွာဟွာသီး လာေယာတ္ထင္း (၇)သင့္ လာလင္ထာင္(နဲဳ ိ႔)သင့္ ဏွ္ ဟု္အင္းေ၀့ ဖု ၀္သးေအး လာေယာတ္ လာလင္ခဲု ိသင့္ဏွ္ ဟု္အင္းေ၀့ လုင္.သးလုင္.လးေအးလွ္။ လာေယာတ္ လာလင္ (၁၂) သင့္ဏွ္ ျပင္ပိင္းသး (ကင္းပိန္းသီး) ဏွ္ ဟု္အင္းေ၀့ေအး ။ လာေယာတ္ လာလင္ (၃)သင့္ဏွ္ ဟု္အင္းေ၀့သုိင့္ ဆု္ဖၚဆု္ယးေအးလွ္။
၁၉။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ ဟု္မူးဟု္ခါြ႔ ဟု္ဆုိဒ္ဟု္ဆး အု္ဟွင္.ဏွ္ ဟု္ခိြက္ယွိဳ၀္၀းေ၀့ ဟု္လု္ဟွာကဲလွ္။ ဟု္ဍဳံတြာန္႔ အု္ဟွင္.ဏွ္ ဟု္ခိြက္ယွိဳ၀္၀း ဟု္မူးဟု္ခြါပသီးကဲလွ္။ ဇနပုဒ္လု္ဖုဳံးအု္ဟွင္.ဏွ္ ဟု္ခိြက္ယွိဳ၀္ ဟု္ဍဳံဟု္တြာန္႔သီး ကဲေ၀့လွ္။ ဟု္ဏင့္ဆာ.ေ၀့ဏွ္ မု္ဖံင္ေဖု၀္ခိြက္သံင္သာ့အု္ဟွင္.လွ္။ ဟွင္းေခါဟ္ ထံင္အု္လုက္ယုိ၀္သီး ဟုိခိြက္ယွိဳ၀္ေ၀့ ကဲေဆ၀္.လွ္။
၂၀။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ ဇာဒီသုိင့္လု္မိင္ ဟု္မီၷဟ္တ၀္လံင္ေဟွ၀္အြာလု္မိင္ ကု္ဆင့္ထီ.လု္မိင္ ဆု္သုိင့္မိင္ဏွ္ အု္သီးေ၀့ အု္လင္အု္ကုယ္ ေအလု္ေဟွ၀္လုိင္၀း လု္လင္. အု္သီးေ၀့ အွ္လုိင္၀းဏွ္ အွ္ေ၀့လုိင္ေအး ။ ခိြက္ယွိဳ၀္ေ၀့ကဲလွ္။ ကုာလု္မိင္ ဟု္မီၷဟ္ ကာင္းကံင္းလု္မိင္ ထု္ရာဲဆု္ဃွ၀္လု္မိင္ ဆု္သုိင့္မိင္ဏွ္ အု္သီးေ၀့ အု္လင္အု္ကုယ္ဏွ္ လု္လင္. အွ္ေ၀့လုိင္၀း လာ.ဏင့္သီး ခိြက္ယွိဳ၀္ေ၀့ကဲဏင္.ေဆာ၀္ေအးလွ္။
၂၁။ ဆု္အု္လင္.လု္စံင္းဏွ္ ဆု္သာထိင္. ေဍဟု္ခ၀့္အွ္ေအး။ ဆု္အဲဆု္ကုဲဟု္ခ၀့္အွ္ေအး။ ဟု္ေသာဟ္ဟု္သင့္ ထီသုိ၀္ ခ၀့္အွ္ေအး။ ဆု္မာေလာဟ္ဟု္ ပညာ့အွ္ေအးစၚ၀ုိ၀္ ဆု္အု္လင္ေ၀့ဏွ္သုိ၀္ဏွ္ ဟု္အွ္ေ၀့ေအးလွ္။
၂၂။ ဆု္လု္တုာပညာ့သီးလု္ဖး ေအခါ့ထင္းအု္ခင္း လု္ခ၀့္ဏွ္ ေ၀့သူိ၀္ အင္းဃွဴ႕ေဏ၀္. အု္လင္သင့္သုိ၀္လွ္။ ဆီ့ထုင္းထေ၀့ လု္ခ၀့္ဏွ္ဍ၀္ ေ၀့သုိ၀္ ခိြက္ယွိဳ၀္ေ၀့ အု္လင္လီ လု္ကဲ၀းသုိ၀္လွ္။ ဟု္လင္.အု္သင့္ဏွ္ ဟု္အင္းဃွဴ႕ေအ လု္ေဏ၀္.ဍာ္၀း ဟု္လင္လီဏွ္ ဟု္ခိြက္ယွိဳ၀္ေ၀့ေအးလွ္။
၂၃။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုိ၀္ ဟု္ကူဗု္ဏိက္ခါန္.ခါ (ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး) အု္ခါ့ဏွ္လု္မိင္ ဟု္အင္းဃွဴ႕ပညာ့အု္ခါ့ဏွ္ လု္မိင္ ဟု္ေလ၀္ကဲ ဖုဳံဃွံင္.အု္ခါ့လု္မိင္ ဟု္မီ့ဃွဳက္ ေဍေဖါဟ္မာ့အု္ခါ့လု္မိင္ ဆု္အု္ခါ့ လီ.မိင္ဏွ္ ဟု္၀းအွ္ေကွ္ေ၀့ ဆု္ကးသာ လု္လင္ခါင့္ လု္ခ၀့္ဏွ္လွ္။
၂၄။ ဟု္မူးသီးလု္ဖး ဆု္အင္းဆု္အ၀္ဏွ္ အင္းေ၀့ကဲဏာင္းေ၀့ဟု္ခါြ႔ ဏီ့ကု္ဍာ (ဏီ့စာ)(၂-ဆ) လွ္။ မာေလာဟ္ပညာ့ဏွ္ သီးကဲဏာင္း ဟု္ခြါ႔ လီ.ကု္ဍာ လီ.စာ (၄-ဆ)လွ္။ အု္၀ိရိယ အွ္ဏာင္းဟု္ခါြ႔ ဃွဴ႔ကု္ဍာ ဃွဴ႔စာ (၆-ဆ) လွ္။ အု္သီး ကာမဂုဏ္ဏွ္ဍ၀္ အးဏာင္းဟု္ခြါ႔ ဃွိဳတ္ကု္ဍာ ဃွိဳတ္စာ (၈-ဆ)လွ္။
၂၅။ ဆု္လု္ဆီ့ေဖါဟ္သီးယုိ၀္ လု္ခ၀့္ လု္အု္ခီ့ဏွ္ ထံင္လု္ အု္ခင္းထၚအုိ၀္ လု္ေဖါဟ္ဟွံင္ လု္ေဖါဟ္ ဍိင္ယိက္ဍိင္ဆုိင့္ထင္းေ၀့လွ္။ ဟု္ေသာဟ္ဟု္သင့္ အု္သာတ၀္လံင္သီးလု္ဖး ေ၀့ဏွ္သုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။ ေ၀့သုိ၀္ ဆီ့ေဖါဟ္ဆုိင့္လင္ လု္အု္ခီ့ဟွံင္ ဟွးထင္းေ၀့ လု္အု္ထၚဏွ္သုိ၀္ေဆ၀္.လွ္။ ဍိင္ယိက္ဍိင္ေဟွ၀္တင္းေ၀့လွ္။ ဟု္ေသာဟ္ဟု္သင့္ ကာင္းကံင္းသီးလု္ဖး ၀းဍံင္ေ၀့ ဆီ့ေဖါဟ္ဆုိင့္လု္အု္ခင္းထၚဟွံင္ ဟွးထင္းေ၀့ အု္ခီ့သုိ၀္လွ္။ ဍိင္ ယိက္ဍိင္အု္ဆုိင့္၀ုါလင္ေ၀့လွ္။
၂၆။ ဍဳံဌာန္႔လု္ဖုဳံးဏွ္
၁။ ဆိက္ဆာ. ေကုာ၀္ဆာ. ေအဍဳဂ္ပါင္ေဆ၀္.။
၂။ ဂၼီ႕သင့္ ဍဳဂ္ပါင္ေဍသီ့လာပု္ဒါန္. ေအအွ္ေဆ၀္.။
၃။ ဆု္ကုဗု္ဏိက္ခါန္.ခါ အွ္ေအအးေဆ၀္.။
၄။ တုာပညာ့မူးမတ္ေအအွ္ေဆ၀္. စၚ၀ုိ၀္ ထီ့ခါန္.ဍဳံဌာန္႔ေ၀့ဏွ္သုိ၀္လု္ဖုဳံးဏွ္ ေဍာဟ္ယွာ.စီကုာထင္းကဲေ၀့လွ္။
၂၇။ တုာပညာ့လု္ဟွာဏွ္ ေအေသွ္လာ.ဏင့္ပညာ့ ဆု္ေသွ္ဆု္၀းေအအးသီး ေထာတ္လဲအု္နိဳ၀္ ေဆာတ္ဖးအု္နိဳ၀္ ေအလု္ကဲ၀း အု္ပညာ့ဏွ္ လင္မာ.ေ၀့ဖုဲလွ္။ ဟု္မီၷဟ္ က်ဳင္းကု္ထူ႔လု္ဟွာဏွ္ ေအလု္အင္းတာင္ လု္ေယာ၀္.ေဟွ၀္၀း ဏွ္ ဟွာဟွံင္ေ၀့ဖုဲလွ္။ ဟု္မီၷဟ္လု္ဟွာဏွ္ အု္ရုက္သၚအွ္ အု္ခိင္.ဃွီ႔အု္ဟွင္ေဟွ၀္ လာ.ဏင့္သီး ေအက်ဳင္းကု္ထူ႔ေဆ၀္.စၚ၀ုိ၀္ စီ့စးလးအုိင္လင္ေ၀့လွ္။ ဂၼီ႔သင့္သီး ေအသာဏင္းကၼ၀့္ဓ၀္. ေအသာဏင္းေမ်င္.လင္အု္သာ ေဍသီ့လာေဆ၀္.စၚ၀ုိ၀္ ဟွာဟွံင္ေ၀့ဖုဲလွ္။
၂၈။ ဍဳံလုက္ဖုိင္ယုုိ၀္ ဟု္မီၷဟ္က်ဳင္းကု္ထူ႔သီး အု္ဆု္ဖၚဆု္မာဏွ္ ၀းထာင္ကဲေ၀့ ဟုိမီၷဟ္(ဃွာ)သီး အု္ဆု္ဖၚဆု္မာလွ္။ ဟု္မီၷဟ္က်ဳင္းကု္ထူ႔သီးလု္ဖး မာဆု္လု္မိင္မိင္ မြာဲအု္ေဟွ၀္ “မြာဲဆု္၀ုံး”အု္၀ီ.လု္က်းအုိ၀္လွ္။ လ၀္လင္အု္သီးသာ ေ၀့ဏွ္သုိ၀္လွ္။
၂၉။ တုာပညာ့သီးလု္ဖး ဆု္ခုါင္ေ၀့ဏွ္သုိ၀္ လ၀္ေ၀့ဏင္.ေဆာ၀္ေအး။ ဆု္မာလု္မိင္ေဟွ၀္ လု္မိင္ေဟွ၀္ အွ္ေကွ္လင္ေ၀့အု္သာ ေဍ၀ိရိယာ (ဆု္ဃွာ) ဏွ္လွ္။ ဆု္မာလု္မိင္ဏွ္ ဏု္မာေအလု္ကဲထင္း၀း လာ.ဏင့္သီး ေ၀့သုိ၀္ ဟု္သာအွ္သုိ၀္ ကဲထင္းလု္ေသွ္၀းဍာလွ္။ ဆု္ဍယ္၀ါအွ္ေသွ္ေ၀့ ဏင္.ေဆာ၀္ေအးလွ္။
၃၀။ ဆု္၀ုိ၀္ဏာင္းယုိ၀္ ဟု္မူးေဍဟု္ခြါ႕သီးလု္ဖး ဟု္ဆုိဒ္ဖုိဟ္မြာဲအု္ေဟွ၀္ ဟု္ဆုိဒ္ထ၀့္မြာဲအု္ေဟွ၀္ ဆု္လု္ေသွ္ပညာ့၀းသီးမြာဲအု္ေဟွ၀္ အု္ဟွာင္.အု္၀်ာ လု္အွ္၀းသီးမြာဲအု္ေဟွ၀္ မြာဲမီၷဟ္လးအုိင္သီးမြာဲအု္ေဟွ၀္ ဆု္ဖု္ယိက္ဏွ္ ဖံင္ေသွ္ေ၀့ ဏင္.ေဆာ၀္ေအးလွ္။ လာယဏင့္သီး ကာလာ၀ုိ၀္ဏာင္းယုိ၀္ မြာဲေ၀့ ကာလာဆုဂ္လွ္။ စင္၀ုိ၀္ဏွ္ ဟု္လု္ဟွာေဟွ၀္ လု္ေဟွ၀္ ဟု္ဆု္အွ္ဆု္ဆံင့္ ေအအးေဆ၀္. ဟု္ဆု္အွ္ဆု္ယုိင္ ေအမြာဲေဆ၀္.ဏွ္ မြာဲအု္ေဟွ၀္ထုက္ အု္ေမံသးအု္လာဲထုကလွ္။ ဟု္ေစ၀္ဟု္ဓံင့္ ဟု္ဆု္အွ္ ဆု္ဆံင့္ဏွ္ မြာဲေ၀့ ပဓာန မူ႔လာ အု္ခင္းထၚလွ္။ ထံင္ဏာင္းေဏ၀္.သာ့ ကုိ၀္ဟွာေဍ။ ဟွံင္ယုဂ္ ၁၉၊၁၀၊၂၀၀၈--မူ.အု္တုက္
့
ေရွးေဟာင္း ကရင္စာေပေဖၚထုတ္ေရး ဗဟုိေကာ္မတီရဲ့ ကိုယ္စား နတ္ေတာ္လဆန္း(၁)ရက္ (၁၀၊၁၂၊၆၉)ေန႔ညက ဓမၼဗိမာန္စာတန္းဖတ္ပြဲမွာ ဖတ္ၾကားပါတယ္။ ဆရာေတာ္ ဦး၀ဇီရဗုဒၶိဟာ မႏၱေလး ေလာကုတၱရာစာေပေလာကမွာထင္းရွားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္တယ္။ အဘိဓမၼာဆုိင္ရာ ယမုိက္အရေကာက္၊ ပဌာန္းအရေကာက္က်မ္းမ်ားကုိ ျပဳစုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ပါ။ ညစာ၀ါ တစ္ခ်ိန္ဖ်က္ၿပီး ဒီစာတမ္းကုိ လာဖတ္ရာမွာ အသံၾသဇာ အင္မတန္ ေကာင္းၿပီးရွင္းလင္းျပတ္သားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ၾကြေရာက္လာၾကတဲ့ ဆရာေတာ္ သံဃာေတာ္အရွင္ျမတ္မ်ားႏွင့္တကြ ပရိတ္သတ္မ်ားကုိ ကရင္စာဆုိ တဦးျဖစ္တဲ့ လာဘက၀ိလို ့ေခၚတဲ့ ဖူ ့နာဲစု္ဖိုဒ္ အတၳဳပၸတၱိကုိ မေျပာခင္ ကရင္စာေပအေၾကာင္းကို နိဒါန္း အျဖစ္န႔ဲ ့နည္းနည္းရွင္းလင္းတင္ျပပါရေစ။
ေရွးေဟာင္းကရင္စာေပေတြထဲမွာ ေရးသားထားတဲ့ ေပေရးကရင္စာဆုိတာ ျမန္မာေရာ မြန္ေရာ အခုေရးသားအသုံးျပဳေနၾကတဲ့ ပလႅ၀အကၡရာနဲ႔ ေရးတဲ့ အေရးအသားမ်ဳိးပဲျဖစ္တယ္။
အထက္ေက်ာ္ကာရီက သထုံနဲ႔မုတၱမဟာ သေဘၤာဆိပ္ၿမိဳ႕မ်ားျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီေဒသမွာ မြန္မ်ား ႏွင့္ကရင္မ်ားဟာ ေဒြးေရာရွက္တင္ေနခဲ့ၾကပါတယ္။ အိႏၵိယကကုန္သည္ေတြဟာ (၇)ရာစုႏွစ္ မတိုင္မီက တည္းက သထုံနဲ႔မုတၱမကို အကူးအသန္းရွိၾကၿပီး အဲဒီအခ်ိန္ေလာက္တုန္းကဘဲ အိႏိၵယကုန္သည္မ်ား ယူေဆာင္လာခဲ့ၾကတဲ့ ပလႅ၀အကၡရာ အေရးအသားကို မြန္ႏွင့္ကရင္က မိမိတို႔ရဲ့ အသံထြက္အတိုင္း ေပၚ လြင္ေအာင္ေရးသားနိဳင္တဲ့ စာေရးနည္းကို ရရွိၾကတယ္လို႔ဆုိရပါမယ္။
ပလႅ၀အကၡရာဆိုတာက အိႏၵိယျပည္ရဲ့ ေရွးအက်ဆံုး ျဗဟၼီအကၡရာကို ေဒသအလုိက္မူကြဲေတြ ပြားယူၾကတဲ့အခါမွာ ဂုတၱမင္းဆက္ေရာက္ေတာ့ ဂုတၱအကၡရာ၊ ကဒမ္ဗမင္းဆက္ေရာက္ေတာ့ ကဒမၸအကၡရာ၊ ပလႅ၀မင္းဆက္ေရာက္ေတာ့ ပလႅ၀အကၡရာရယ္လို႔ မူလျဗဟၼီအကၡရာက ေရးပုံသားပုံေျပာင္းေျပာင္းၿပီး ဆင္းသက္လာခဲ့တဲ့အကၡရာပါပဲ။
အခုဗမာျပည္မွာသုံးေနတဲ့ အကၡရာရဲ့ အရင္းအျမစ္ဟာ ပလႅ၀အကၡရာပဲေပါ့။ ဒီအကၡရာဟာ အိႏၵိယကုန္သည္မ်ားကတဆင့္ ျမန္မာျပည္ထဲ၀င္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။
အကၡရာသမိုင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေထာက္အထားေတြ ရွာေဖြၾကည့္ေတာ့ ရခိုင္ဘက္မွာဂုတၱအကၡရာနဲ႔သကၠဋေက်ာက္စာေတြ ၊ဟန္လင္းဘက္မွာ ဂုုတၱအကၡရာနဲ႔ ပ်ဴေက်ာက္ စာေတြကိုေတြ႔ရလို႔ ဗမာျပည္ထဲကို ဂုုတၱအကၡရာ၀င္ေရာက္လာတာဟာလဲ ခရစ္ႏွစ္ (၄၀၀)ထက္မေစာ (၆၀၀)ထက္ေနာက္မက်လို႔ သုေတသီမ်ားက ယူဆထားၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ သေရေခတၱရာက ပ်ဴေတြက ကဒမၸအကၡရာကိုသုံးၿပီး သုထုံနဲ႔မုတၱမဘက္က မြန္မ်ားကေတာ့ ပလႅ၀အကၡရာနဲ႔ ခရစ္နွစ္ (၇၀၀) ေလာက္မွ စတင္အသုံးျပဳတယ္လို႔ ယူဆရတာေၾကာင့္ ဒီအခ်ိန္က မြန္နဲ႔အတူေနတဲ့ ကရင္မ်ားကလည္း အဲဒီ ေခတ္ေလာက္ကဘဲ ကရင္စာကို ပလႅ၀အကၡရာနဲ႔ ကရင္အသံထြက္အတို္င္းပြားၿပီး သုံးတယ္လို႔ဆုံးျဖတ္ရပါမယ္။ ေက်ာက္စာမွတ္တမ္းေတြကိုၾကည့္ရင္
၁။ အနိရုဒၶါ (အေနာ္ရထာ)ဟာ ခရစ္ႏွစ္ ၁၀၄၇-၇၇ မွာ ဘုရင္မွတ္တမ္းကို သကၠဋပါဠိေရးတဲ့ စာနဲ႔ေရးမွတ္ တယ္။
၂။ က်န္စစ္သား (ထီးလိွဳင္ရွင္)ဟာ ခရစ္သကၠရာစ္ ၁၀၄၄- ၁၁၁၃ မွာ မြန္ဘာသာနဲ႔ မွတ္တမ္းတင္ပါတယ္။
၃။ အေလာင္းစည္သူ (၁) ဟာ ခရစ္ႏွစ္ ၁၁၁၃- ၆၃ မွာ ပါဠိနဲ႔မွတ္တမ္းတင္ပါတယ္။
၄။ ရာဇကုမာရ္ (က်န္စစ္သားရဲ့သား) ဟာ ခရစ္ႏွစ္ ၁၁၁၃-မွာပါဠိ၊ မြန္၊ ပ်ဴ၊ ျမန္မာ ၄ မ်ိဳးပါတဲ့ ျမေစတီေက်ာက္ စာကို ေရးထုိးပါတယ္။
၅။ နရပတိစည္သူဟာ ခရစ္သကၠရာစ္ ၁၁၇၄-၁၂၁၉ မွာ ျမန္မာဘာသာနဲ႔ မွတ္တမ္းတင္ပါတယ္။
အဲဒီအေထာက္အထားအရ ပလႅ၀အကၡရာကို မြန္နဲ႔တျပိဳင္ထဲ ။ဒါမွမဟုတ္ မေရွးမေနွာင္း အသုံး ျပဳခဲ့တဲ့ ကရင္စာဟာ ခရစ္နွစ္ (၇၀၀) ေလာက္မွာဘဲ စာေပအေရးအသားအတတ္ပညာကို တတ္ၿပီးလုိ႔ ခန္႔မွန္း ရပါတယ္။ ဒီခန္႔မွန္းခ်က္အတုိင္းဆိုယင္ ေရွးေဟာင္းကရင္စာေပဟာ ႏွစ္ေပါင္း (၁၀၀၀) ပင္ေက်ာ္ၿပီလုိ႔ ဆိုသင့္ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မြန္စာနဲ႔ကရင္စာဟာ ႏြယ္ေနပါတယ္။ ရွမ္းစာေဟာင္းနဲ႔ ပအုိ၀္စာဟာလဲ ျမန္မာစာ၊ ကရင္စာ၊ မြန္စာနဲ႔ဂြင္းဆက္မ်ားျဖစ္ပါတယ္။ မူလျဗဟၼီအကၡရာရဲ႕ၾသဇာဟာ သီဟိုဠ္၊ျမန္မာ၊ ယိုးဒယား(ထုိင္း) ေလာ၊ကေမၻာဒီးယားအထိ ျပန္႔ႏွံ႔သြားပါတယ္။
မြန္ေတြက ပလႅ၀အကၡရာကို အသုံးျပဳၿပီးေကာင္းေကာင္းႀကီး စာေပေရးသားတဲ့ အတတ္ပညာကို တတ္ခ်ိန္မွာ အတူေနၾကတဲ့ ကရင္မ်ားလဲ မိမိတို႔ဘာသာစကားအသံထြက္နဲ႔ အဲဒီအကၡရာကိုဘဲ အသုံးျပဳၿပီး စာ ေပေရးသားနည္းအတတ္ပညာကုိ တတ္ေျမာက္ၿပီးျဖစ္ေပတယ္။ မြန္နဲ႔ ကရင္တုိ႔ရဲ့စာေပပညာတတ္ကြ်မ္းခ်ိန္ ဟာ ခရစ္ႏွစ္ (၇၀၀)ရာစုေလာက္မွာျဖစ္ၿပီး ျမန္မာက (၁၁) ရာစုေလာက္က်မွ ဒီအကၡရာနဲ႔ပဲ ျမန္မာစာကုိ ေကာင္းေကာင္းႀကီး ေရးသားအသုံးျပဳလာတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။
ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ေလ့လာရသေလာက္ဆုိယင္ ေရွးက ေရးသားထားခဲ့တဲ့ ကရင္စာေပေတြအားလုံးဟာ ကရင္ကဗ်ာ လကၤာနဲ႔ခ်ည္း ေရးသားထားတာကိုေတြ႔ရပါတယ္။ စကားေျပနဲ႔ ေရးသားထားတဲ့ က်မ္းရယ္ ေပရယ္လုိ႔ တေစာင္တဖဲြ႔မွ မေတြ႔ရေသးပါ၊
ေရွးက်တဲ့ ကရင္စာေပအေရးအသားကုိ ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါ မြန္ေ၀ါဟာရအေတာ္မ်ားမ်ားသုံးႏွဳန္း ထားတာေတြ႔ရပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္းေပစာေတြက်ေတာ့ ၾကိဳၾကားၾကိဳၾကားဆုိသလုိ ျမန္မာေ၀ါဟာရမ်ားထည့္ သြင္းအသုံးျပဳလာတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ သေဘာကေတာ့ ေရွ့က မြန္ေခတ္ မြန္စာ တြင္က်ယ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ မြန္ ေ၀ါဟာရေတြကိုယူၿပီး သုံးသေလာက္သုံးၾကတယ္။ ျမန္မာစာဂုဏ္ ျမင့္မားလာတဲ့အခါမွာ ျမန္မာေ၀ါဟာရေတြကို သုံးလာတယ္ဆုိတဲ့သေဘာမ်ိဳးပါဘဲ။ ပါဠိေ၀ါဟာရေတြ ပါဠိပ်က္ေတြ သကၠဋေ၀ါဟာရေတြကုိလဲ သူ႔ေနရာနဲ႔သူ အသုံးျပဳထားပါတယ္။
ကရင္စာေပမွာ ဗ်ည္း (၃၆)လုံးနဲ႔ သရ (၁၄)လုံးရွိပါတယ္။ ဗ်ည္းကေတာ့ က-ခ-ဂ-ဃ-င အစရွိတဲ့ အခု သုံးစဲြေနၾကတဲ့ ျမန္မာဗ်ည္း (၃၃)လုံးအျပင္ (.၀။ဟွ။ဃွ)ဆိုတဲ့ ဗ်ည္သုံးလုံးပုိပါတယ္။ သရကေတာ့ ဗမာလက္ရွိ ျမန္မာသင္ပုန္းႀကီး သရထက္(၂)လုံးပုိပါတယ္။
ဗ်ည္းနဲ႔သရကို ေလ့လာျပန္ေတာ့ ကရင္စာကိုေရးတဲ့အခါ မူလကရင္တုိ႔ရဲ့အသံထြက္ကို တိက်မွန္ကန္ေစဘုိ႔ ဗ်ည္း (၃) လုံးနဲ႔ သရ (၂) လုံးကို ထူးထူးျခားျခားထည့္သြင္းထားရတာျဖစ္တယ္ဆိုတာေတြ႔ရပါတယ္။ ဗ်ည္းကုိ (၃၆)လုံးအထိ၊ သရကို (၁၄) လုံးအထိ ယူငင္သုံးထားတာကို လုိအပ္တာထက္ ပုိယူထားတယ္လုိ႔မထင္မွတ္သင့္ပါဘူး။ ေရွးကေရးသားထားခဲ့ ၾကတဲ့ေပစာေတြမွာ အဲဒီ (၃၆)လုံးဗ်ည္းကိုပဲ သူ႔ေနရာနဲ႔သူ၊ သူ႔ဌာန္သူ႔ကရိုဏ္းနဲ႔သူအံကိုက္ေအာင္ သုံးနိဳင္ၿပီး လုိအပ္တဲ့ အဓိပၸါယ္မ်ိဳးကုိ သက္ေရာက္နိဳင္တဲ့ စကားလုံးေပၚထြက္လာနိဳင္လုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။
တခ်ိဳ႕ေပစာေတြထဲက အကၡရာနဲ႔ ေရးသားဟန္ေတြ သုံးႏွံဳးတဲ့ ေ၀ါဟာရေတြ ေရးသားတဲ့အေၾကာင္းအ ရာေတြကို မြန္ေပစာ ျမန္မာေပစာေတြနဲ႔ ယွဥ္ၾကည့္တဲ့အခါ ေရွးကရင္စာေပရဲ့ အေရးအသားဟာ မြန္ေပ ဗမာေပ နည္းတူ တေခတ္နဲ႔ တေခတ္ ေရးပုံသားပုံမတူၾကဘူးဆုိတာကိုလဲ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေရးဟန္ေျပာင္းလဲသလုိအကၡရာေျပာင္းလဲလာတာကိုလဲ ေတြ႔ရပါတယ္။ အထက္ကဆုိခဲ့သလုိ ကရင္စာဆုိေတာ္ႀကီးမ်ား ဂုဏ္ျပဳပြဲကုိ က်င္းပရာမွာ ငါးႀကိမ္ရွိၿပီး -ဂုဏ္ျပဳပြဲမ်ားမွာ - ဂုဏ္ျပဳခဲ့တဲ့စာဆိုမ်ားဟာ ဘယ္သူေတြလဲ ဘယ္ပုဂၢိဳလ္ေတြလဲဆုိတာကို သိလုိၾကပါလိမ့္မယ္။ ထပ္မံေဖၚျပပါရေစ။
ပထမအႀကိမ္ - ၁၉၆၇-ခုႏွစ္မွာ စုေပါင္းၿပီး ေကာ့ဒါန္းမယ္ရြာ ဆရာေတာ္ ဦးစႏၵာ၀ရ ကို ဂုဏ္ျပဳခဲ့တာက တစ္ႀကိမ္။
ဒုတိယအႀကိမ္ကေတာ့ - ၁၉၆၈-ခုႏွစ္ ဖားအံၿမိဳ႕ ကေမာ့ကစင္ရြာသစ္ေက်ာင္းႀကီးမွာ ေရွးေဟာင္း ကရင္စာေပေကာ္မတီက စုေပါင္းၿပီး စာဆိုဆရာေတာ္ႀကီး ဖူ႔က်ိိဳင္စာသန္႔- ေခၚ ဖူ႔က်ိဳင္စိႏၱာက၀ိ -ကိုဂုဏ္ျပဳပြဲျပဳလုပ္ခဲ့တာက တစ္ႀကိမ္။
တတိယအႀကိမ္ကေတာ့ - ၁၉၆၉-ခုႏွစ္ ကေမာ့ကစင္ ေကာ့ပရံဆရာေတာ္ေက်ာင္းမွာ လာဘက၀ိ-ေခၚဖူ႔နဲစဗို ဂုဏ္ျပဳပဲြကို ေရွးေဟာင္း ကရင္စာေပေကာ္မတီကဘဲ ဦးေဆာင္ၿပီး ျပဳလုပ္ခဲ့တာ တစ္ႀကိမ္။ (အဲဒီ-၁၉၆၉-ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ (၁၀)ရက္- ၁၃၃၁-ခုနတ္ေတာ္လဆန္း (၁)ရက္ ေန႔ အထက္ဗမာနိဳင္ငံ စာေရးဆရာအသင္းက က်င္းပတဲ့ စာဆိုေတာ္ေန႔မွာ -ဖူ႔နဲစဗိုရဲ့ အတၳဳပၸတၱိစာတမ္းကို ေရွးေဟာင္းကရင္စာနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈေဖၚထုတ္ေရး ေကာ္မတီကုိယ္စား မႏၱေလးၿမိဳ႕ ေတာင္ျပင္ ထီးလင္းတုိက္စာခ်ဆရာေတာ္ ဦး၀ဇီရဗုဒၶိ-က တက္ေရာက္တင္သြင္းဖတ္ၾကားခြင့္ရခဲ့လုိ႔-အထက္ဗမာနိဳင္ငံ စာေရးဆရာအသင္းကုိ အထူးပဲ ေက်းဇူးတင္ခဲ့ရပါတယ္။
စတုတၳအႀကိမ္ စာဆိုပြဲက်င္းပခဲ့တာကေတာ့ -၁၉၇၀-ခုႏွစ္ နတ္ေတာ္လကြယ္ေန႔ ဖါးအံေအာက္ေရတံခြန္ပရဟိတေက်ာင္းတိုက္မွာ စည္ကားသုိက္ၿမိဳက္စြာဘဲ က်င္းပနိဳင္ခဲ့ပါတယ္။ (ေရွးေဟာင္းကရင္စာေပနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈေဖၚထုတ္ေရး ေကာ္မတီက အထူးဖိတ္ၾကားဖုိ႔-အဲဒီ ကရင္စာဆိုဂုဏ္ျပဳပြဲက်င္းပရာမွာ- ေငြကုန္လူပန္းခံၿပီး မိမိတုိ႔ တိုင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္း ရုိင္းပင္ကူညီဘုိ႔ဆိုတဲ့ တာ၀န္တရပ္ကို ထမ္းေဆာင္ၿပီး မႏၱေလးၿမိဳ႕ အထက္ဗမာနိဳင္ငံ စာေရးဆရာအသင္း ဥကၠဌလူထု ဦးလွႏွင့္ဇနီးစာေရးဆရာမႀကီး လူထုေဒၚအမာတုိ႔ တက္ေရာက္အားေပးၿပီး စာေပနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈေဖၚထုတ္ေရး ေကာ္မတီက ႀကီးမွဴးက်င္းပခဲ့တာဟာ ေလးႀကိမ္ (၄-ႏွစ္) အထိ ေအာင္ျမင္စြာ က်င္းပနိဳင္ပါၿပီး။ ယခုႏွစ္ ပဥအႀကိမ္ေျမာက္ ကရင္စာဆိုဂုဏ္ျပဳပြဲကုိ က်င္းပဘုိ႔ အခြင့္ႀကံဳခဲ့ျပန္ပါၿပီ။ ၁၃၃၃ ခု နတ္ေတာ္လဆုတ္ ၃-ရက္တနဂၤေႏြေန႔ ဖါးအံအပုိင္- ကေမာ့ကစင္ ေကာ့ပရံေက်ာင္း၀င္းအတြင္း ေရွးေဟာင္း ကရင္စာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈေဖၚထုတ္ေရး ဗဟုိေကာ္မတီမွ က်င္းပေသာ (ငါးႀကိမ္ေျမာက္) တုိင္းရင္းသား ကရင္စာဆုိေတာ္ ဂုဏ္ျပဳပဲြတြင္ ဖတ္ၾကားေသာ ဆရာေတာ္ဖူ႔က်ိဳင္စာေဖါ့ - ေခၚ ဖူ႔က်ိဳင္စႏၵာ၀ရမွတ္တမ္းႏွင့္ ကရင္ယဥ္ေက်းမႈ ဒုံးအက- စာတမ္းကုိ ဗဟုိေကာ္မတီမွ ခြင့္ျပဳသည့္အေလွ်ာက္ ႀကီးမွဴးက်င္းပနိဳင္ခဲ့ျပန္ပါတယ္။
ကရင္စာဆုိရဟန္းပုဂၢိဳလ္ လူပုဂၢိဳလ္ေတြဟာ အေျမာက္အမ်ားဘဲရွိခဲ့တယ္။ ဖူ႔က်ိဳင္စိႏၱာက၀ိ - ဖူ႔က်ိဳင္မိုက္ခါ -ေခၚ -ဖူ႔က်ိဳင္ပညာ၊ ဖူ႔က်ိဳင္လာဘက၀ိ-ေခၚ ဖူ႔နဲစဗုိ၊ ဖူ႔ေယာင့္တာပုိင္-ဖူ႔သုံလ်၊ ဖူ႔က်ိဳင္စာေဖါ့-ေခၚ ဖူ႔က်ိဳင္စႏၵာ၀ရ၊ ဖူ႔နဲဒုံး၊ ဖူ႔နဲဒီးအြာ စတဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြဟာ လူသိမ်ားထင္ရွားလွပါသည္။
အခု ေရွးေပေရး ကရင္စာေပနဲ႔ ေရးသားထားတဲ့ ေပစာတခ်ိဳ႕ကုိ ေဖာ္ျပသင့္တယ္လုိ႔ထင္ပါတယ္။
၁။ ကပၸဗိႏၵဳက်မ္း ဖူ႔တာမုိက္ (ဦးနႏၵမာလာ) ၁၁၆၉
၂။ ရာမလကၡဏာဇာတ္ ဦးစိႏၱာက၀ိ ၁၂၃၂
၃။ ပါရမီခန္း ။ ၁၂၃၅
၄။ ကာဠဳဒါယီေလွ်ာက္ခန္း ။ ၁၂၃၇
၅။ မဒၵီဆုေတာင္းခန္း ။ ၁၂၃၉
၆။ သံသရာေႏွာင္ႀကိဳး (ႀတီးသံင္သာ) ။ ၁၂၄၀
၇။ ဆဒၵန္ဆင္မင္း၀တ္ထု ။ ၁၂၄၀
၈။ သဂၤဟက်မ္း ။ ၁၂၄၁
၉။ မူလာမူလီ ။ ၁၂၄၂
၁၀။ တဖန္ ပဋိသေႏၶေနျခင္း (သန္ဓိကေလင္) ။ ၁၂၄၃
၁၁။ ေနမိဇာတ္ ။ ၁၂၄၄
၁၂။ ရာဟုလာအေမြေတာင္းခန္း ။ ၁၂၄၅
၁၃။ ၀ဏကုမၼာ ။ ၁၂၄၆
၁၄။ စႏၵကုမၼာ ။ ၁၂၅၀
၁၅။ ေတမိဇာတ္ ဦးစိႏၱာက၀ိ (ထပ္ကူး) ၁၂၆၉
၁၆။ ယေသာ္ဓရာ ကန္ေတာ့ခန္း ။ သကၠရာဇ္မသိ
၁၇။ ၀ိဓူရဇာတ္ ဦးစႏၵာ၀ရ ။
၁၈။ နာရဒဇာတ္ ။ ။
၁၉။ ေ၀သႏၱရာဇာတ္ ။ ၁၂၆၄
၂၀။ ဘူရိဒဇာတ္ ။ ။
၂၁။ မေဟာသဓာဇာတ္ ။ သကၠရာဇ္မသိ
၂၂။ သု၀ဏ္ဏသွ်ံ ။ ။
၂၃။ ဒုံဆီဃွဴ႕ ။ ။
၂၄။ မိုက္ဒုံေကေထာ့ပုံျပင္ (လူထုတုိက္ ကရင္ပုံျပင္ တတိယတြဲတြင္ၾကည့္)
၂၅။ မ႒က႑လီ ဦးသီဟေတဇ သကၠရာဇ္မသိ
၂၆။ ယၾတာကိန္း (ေရးသူမသိ) ။
၂၇။ သုဓန ။ ။
၂၈။ ပဒကုသလ ။ ။
၂၉။ ေတာက္ခဲ့ပုံျပင္ ္(မြန္မွျပန္တယ္)ဦးသီဟေတဇ ၁၂၇၇
၃၀။ ဆာရ၀န္ပုံျပင္ ဦးစႏၵာ၀ရ သကၠရာဇ္မသိ
၃၁။ ၀ိသာခါ ဦးဇာဂရ ။
၃၂။ ကထိန္အေမးအေျဖ ဦးသုခ ။
၃၃။ သာသနာ့ေရာင္ျခည္ ။ ။
၃၄။ နႏၵကုမၼာ ဦးစႏၵာ၀ရ ။
၃၅။ အရိယာတရား (ေရးသူမသိ) ။
၃၆။ ျမလာ၀ုံးသာ၀ုံးသူရိယာ ဦးစႏၵာ၀ရ(လူထုတုိက္ထုတ္ ကရင္ပုံျပင္ ဒုတိယတြဲကုိၾကည့္
၃၇။ နန္းေသာက္ပီး (ေရးသူမသိ)လူထုတုိက္ထုတ္ ကရင္ပုံျပင္ ပထမအုပ္မွာၾကည့္
၃၈။ သိဒၶတၳ (မူလေရးသူမသိ)၁၂၁၃ ခုႏွစ္တြင္ေရးသည္ မူရင္းသိဒၶတၳမွာ လကၤာမေျပျပစ္သျဖစ္ဦးသီဟေတဇက ျပင္ဆင္ေရးတယ္လုိ႔နိဒါန္းမွာဆုိထားတယ္။
၃၉။ နန္းေရႊက်င္ပုံျပင္ မေလာက္ဆရာေတာ္ (လူထုတုိက္ထုတ္ ကရင္ပုံျပင္ ပဥၥမတြဲမွာၾကည့္)
၄၀။ ေထရီအပါဒါန္ ဦးသီလာစာရ
၄၁။ အီတာလီဇာတ္ ေမာင္ေယာင့္ သကၠရာဇ္မသိ
၄၂။ ခနာ့ေထာမူလာမူလီ ။ ။
၄၃။ မဟာပရိနိဗၸာႏၷသုတ္ ဖူ႔နဲစဗုိ ။
၄၄။ ခႏၶာပူရ ။ ၁၂၆၉
၄၅။ ဖူ႔ေလ်ာင္ဟယ့္ ။ ၁၂၇၆
၄၆။ နန္းေမာင္ဖလယ္ေ၀ၚ ေမာင္ေယာင့္ (လူထုတိုက္ထုတ္ ကရင္ပုံျပင္ တတိယတြဲမွာၾကည့္)
၄၇။ ဇနကဇာတ္ နဲစံပြား ၁၂၇၉
၄၈။ ဇိနတၳ မန္းနဲေအာင္ပြင့္ ၁၂၈၆
၄၉။ သူရိယကုမၼာ စႏၵကုမၼာ နဲေရႊေ၀ၚ ၁၂၉၇
၅၀။ နီးဆယ္နီးကြယ္(ရာမလက္ခဏအဆက္)ဦးခႏၱီ သကၠရာဇ္မသိ
၅၁။ ခရုမင္းသား (ေရးသူမသိ) လူထုတုိက္ထုတ္ ကရင္ပုံျပင္ စတုတၳတြဲမွာၾကည့္။
၅၂။ ဆုံးမစာေပါင္းခ်ဳပ္ (ေရးသူမသိ) သက္ကရာဇ္မသိ
၅၃။ ကပၸအဆုံးအျဖတ္ မန္းနဲေအာင္ပြင့္ ၁၂၈၄
၅၄။ ကုမာရကႆပဇာတ္ ဦးသီလာစာရ ၁၂၉၆
၅၅။ ပိေ႑ာလဇာတ္ ဆဒၵန္ဂူဆရာေတာ္ ၁၂၈၉
၅၆။ ဒဂုံပုိင္ ကိုရင္ပန္းသာ ၁၂၃၃
၅၇။ သိဒၵတၳမူသစ္ ဦးသီဟေတဇ ၁၂၆၉
၅၈။ ေက်ာင္းထုိင္အဂၤါ ဦးစိႏၱာက၀ိေရး (ေပကူး နဲစဗုိ) ၁၂၄၀
၅၉။ ဓမၼစၾကၤာ ဦးဇာဂရ ပုံႏွိပ္မူ
၆၀။ မဂၤလသုတ္ ။ ။
၆၁။ ရွင္မဟာကႆပ ဦးဥတၱမ လက္ေရးမူ ၁၃၂၄
၆၂။ ဥပတိႆသ ေကာလိတ ။ ။ ၁၃၂၅
၆၃။ ေသာဏနႏၵ ။ ။ ၁၃၂၃
၆၄။ မဟာကဏွႏွင့္ သဂၤါယနာ ။ ။ ၁၃၂၆
၆၅။ သုတေသာမ ။ ။ ၁၃၂၆
၆၆။ ေခမာေထရီ ။ ။ ၁၃၂၁
၆၇။ အနာထပိဏ္ ။ ။ ၁၃၂၀
၆၈။ ဥတၱရာ ။ ။ ၁၃၂၀
၆၉။ အာဠာ၀က ။ ။ ၁၃၂၁
၇၀။ သိ၀ိမင္းႀကီး ။ ။ ၁၃၂၂
၇၁။မဏိကကၡ ။ ။ ၁၃၂၇
၇၂။ ဂရဟဒိႏၷ ။ ။ ၁၃၂၀
၇၃။ ယပ္လွဲတရားစာ ။ ။ ၁၃၂၈
၇၄။ ေလာကနီတိ (စကားေျပ) ပုံႏွိပ္မူ ၁၃၂၇
၇၅။ ကရင္ရာဇ၀င္ ။ လက္ေရးမူ ၁၃၂၇
၇၆။ ကရင္ပုံျပင္ (၅)တြဲ ။ ။ ၁၃၂၆
၇၇။ မဟာဓန ။ ။ ၁၃၁၂
၇၈။ တိႆရဟန္းလူထြက္ ။ ။ ၁၃၂၂
၇၉။ သုမဏသာမေဏ ။ ။ ၁၃၂၃
၈၀။ သူရိယကုမၼာ စႏၵကုမၼာ။ ။ ၁၃၂၄
၈၁။ သစၥကပရဗုိဇ္ ။ ။ ၁၃၂၇
၈၂။ ကာက၀လႅိယ ။ ။ ၁၃၂၃
၈၃။ သုတ္သီလကၡခႏၶ (စကားေျပ) ပုံႏွိပ္ဆဲ ၁၃၂၉
၈၄။ သုတ္မဟာ၀ါ ။ ။ ၁၃၃၀
၈၅။ သုတ္ပါေထယ် ။ ။ ၁၃၃၁
၈၆။ ဗုဒၶၾသ၀ါဒ (၃)ၽတြဲ ဦးစန္ဒန လက္ေရးမူ ၁၃၂၇
၈၇။ ကရင္အမ်ိဳးသား သမုိင္း ဦးဥတၱမ ။ ၁၃၂၈
၈၈။ ၀ိနည္းငယ္ ေလးေစာင္ ဦးဇာဂရ ။ သကၠရာဇ္မသိ
၈၉။ ေလာကနီတီ (လကၤာ) ။ ။ ။
၉၀။ ကရင္ရာဇ၀င္ ။ ။ ။
၉၁။ ပိပၸလိဘဒၵကာပိလာနီ ။ ။ ။
၉၂။ ဓူေ၀ေစတီ ။ ။ ။
၉၃။ ဥေတန ။ ။ ။
၉၄။ ေဒ၀ဒတ္ႏွင့္အဇာတသတ္ ။ ။ ။
၉၅။ အဂၤုလိမာလ ။ ။ ။
၉၆။ ေတလပတၱ ။ ။ ။
၉၇။ အနာထပိဏ္ ။ ။ ။
၉၈။ ဥပကဆာ၀ါ ။ ။ ။
၉၉။ ေကာသလအိပ္မက္ ။ ။ ။
၁၀၀။ မစၦရိယသူၾကြယ္ ။ ။ ။
၁၀၁။ ပုိးကရင္ ျမန္မာ အဘိဓာန္ ဦးစႏၵနႏွင့္ ဦးဥတၱမ လက္ေရးမူ
၁၀၂။ ဂါထာတစ္ေထာင္ (ေ၀ႆႏၱရာဇာတ္) ဦးပညာ ၊သကၠရာဇ္မသိ ေပမူ
ဖုဳံလိက္ခင္းထၚ ေဖါဟ္သးအု္ဆင့္
ပုိးကရင္ဖတ္စာ သူငယ္တန္း
ကရင္စာေပမွာ ဗ်ည္း (၃၆)လုံးနဲ႔ သရ (၁၄)လုံးရွိပါတယ္။ ဗ်ည္းကေတာ့ က-ခ-ဂ-ဃ-င အစရွိတဲ့ အခု သုံးစဲြေနၾကတဲ့ ျမန္မာဗ်ည္း (၃၃)လုံးအျပင္ (.၀။ဟွ။ဃွ)ဆိုတဲ့ ဗ်ည္သုံးလုံးပုိပါတယ္။
သရကေတာ့ ဗမာလက္ရွိ ျမန္မာသင္ပုန္းႀကီး သရထက္(၂)လုံးပုိပါတယ္။
ကရင္စာေပဗ်ည္း(၃၆)လုံးအျပည့္အစုံေဖၚျပရမည္ဆုိရင္
က-ေဍာဟ္။ ခ-ခြင္ ဂ- ေဖါဟ္။ ဃ- ဖါေဍာဟ္။ င။
စ- ၀င္ဍင္။ ဆ- ၀ါင္၀ံင္။ ဇ-ေထံဖါ။ စ်- ေမ၀္.ထ၀့္။ ည ။
ဋ - ထ၀့္ခင္း။ ဌ - ခါခၚ။ ဍ - ဏၚသၚ။ (----) ထီ့စူး။ ဏ - ဖါေဍာဟ္။
တ - အူးပုဂ္။ ထ - ခၼိက္။ ဒ - ကာင္းကံင္း။ ဓ - ခုဳက္လင္။ န - ေဖါဟ္။
ပ - အင္ထင့္။ ဖ - ေဖါဟ္ကါင္။ ဗ - လင္သၚ။ ဘ - ကုဂ္ဆုဂ္။ မ - ။
ယ - အင္ထင့္။ ရ - ထ၀့္ခင္း။ လ - ။ ၀ - ။ သ - ။
ဟ - ။ ဠ - ဖါေဍာဟ္။ အ - ။
၀ - ။ ဟွ - ။ ဃွ - ။
တခ်ဳိ႕ဗ်ည္းေတြ စာလုံးဆင့္ေတြ ရုိက္ထည့္လုိ႔ မရတာရွိပါတယ္။ ျပင္ဖတ္ျပီး စိတ္ရွည္ နားလည္ေပးပါရန္။
သရ (၁၄) လုံးႏွင့္အတူ စာလုံးေပါင္းပါ ထည့္ေပးထားပါသည္။
အ - အ ေကေလါင္ေဒ အ - အ ။ အာ= အ ေက၀္လင္ ေဒ အာ - အာ ။
အိ - အ ေကေထါင္း ေဒ အိ - အိ ။ အီ - အ ေကေထါင္း ေဒ အီ - အီ ။
အု - အ ေကေလာင္ ေဒ အု - အု ။ အူ -အ ေကေလာင္ ေဒ အူ - အူ ။
ေအ -ေအ ေကဒိန္ ေဒ အ - ေအ ။ အဲ -အ ေကေထာင္းေလာင္ခုိင့္ ေဒ အဲ - အဲ ။
အုိ - အ ေကဒိန္ ေဒ အုိ - အုိ ။ ေအာ - ေအာ ေကဒိန္ ေဒ အ - ေအာ ။
အ - ေကေထာင္းေမးယာ့ ေဒ ေအာ္ - အဲ (ေနာက္ပစ္အစား ေရွ့ပစ္ ေရးရမည္)(ေရွ႕ပစ္ရုိက္ထည့္ရန္ မရွိပါ)
အု္ -အ ေကဒိန္ ေဒ အု္ - အု္ ။ အံ -အ ေဆဖလုံးေဖါင့္ခြတ္ အံ ။ အး - အ ေဆဖလုံးေမးယာ့ဏီ့ဖလုံး အား ။
ဆု္မာေလဟ္(၁) ဆမာလြတ္ (၁)
-ု္ - - ါ - ါ့ - း
ကု္ က ကါ ကါ့ ကး
ကု္ = က ေကဒိန္ ေဒ - ု္ ကု္။
က = က ေကေလာင္ ေဒ - က။
ကါ = က ေကေလာင္ ေဒ - ါ - ကါ။
ကါ့ = က ေကေလာင္ ေဒ - ါ ကါ ေဆ ဖလုံး ေဖါင့္လား ကါ့ ။
ကါ. = က ေကေလာင္ ေဒ - ါ ကါ ေဆဖလုံး ေမံယာ့ လဖလုံး ကါ. ။
ကး = က ေဆဖလုံး ေမးယာ့ ဏီ့ဖလုံး ကား
လိက္ပ၀္.ေလာဟ္ (၁) လုိက္ေပၚလြတ္ (၁)
ထာထး ။ ယု္ဖါ.ဏမာဏါသး ။
ဟွာဟွာ.ထာထး ။ မာသာ့ဆာဆာ. ။
၀းမာတာတာ ။ ဏါရာသးအး ။
ခါ့၀းက္ုညာ ။ တာသးအး ။
ပု္မာဆု္မာအး ။ ဏု္မု္မာဟွး ။
ဆု္မာေလာဟ္ (၂) ဆမာလြတ္ (၂)
-ိ -ီ -ီ့ -ီ. -ီး
ကိ ကီ ကီ့ ကီ. ကီး
ကိ = က ေကေထာင္းေဒ -ိ ကီ ။
ကီ = က ေကေထာင္းေဒ -ီ ကီ ။
ကီ့ = က ေကေထာင္းေဒ -ီ ကီ ေဆဖလုံးေဖါင့္လား ကီ့ ။
ကီ. = ကေကေထာင္း ေဒ -ီ ကီ ေဆဖလုံးေမံယာ့ လဖလုံး ကီ. ။
ကီး = ကေကေထာင္း ေဒ -ီ ကီ ေဆဖလုံးေမံယာ့ ဏီ့ဖလုံး ကီး ။
လိက္ပ၀္.ေလာဟ္ (၂) လုိက္ေပၚလြတ္ (၂)
၀းယာ.ထီ့ ။ ဍး၀ီ၀ီ ။ ကိလဆာ့ ။ လီ.ဏီ.လီ.ဏာ ။ ကီးအးစီ့စး ။
ယးလီးအး ။ ဏီ.ကါကါ ။ ထီသးအး ။ ဆု္ဃွာ.ဍီးအး ။ ထီထီ့ဆာဆာ ။
ဆု္မာေလာဟ္ (၃) ဆမာလြတ္ (၃)
-ု -ူ -ူ႕ -ူ. -ူး
ကု ကူ ကူ႔ ကူ. ကူး
ကု = က ေကေလာင္ေဒ -ု ကု ။
ကူ = က ေကေလာင္ေဒ -ူ ကူ ။
ကူ႕= က ေကေလာင္ေဒ -ူ ကူ ေဆဖလုံး ေဖါင့္လား ကူ႕ ။
ကူ. = က ေကေလာင္ေဒ -ူ ကူ ေဆဖလုံး ေမံယာ့ လဖလုံး ကူ. ။
ကူး = က ေကေလာင္ေဒ -ူ ကူ ေဆဖလုံး ေမံယာ့ ဏီ့ဖလုံး ကူး ။
လိက္ပ၀္.ေလာဟ္ (၃) လုိက္ေပၚလြတ္ (၃)
လူးခူး ။ တု္လုကူ ။ စူးသးဆာ့ ။ ၀ီသူးဟွး ။ ဆာ့ယူ႔ယာ. ။
ဆု္နူ.ထီ့ဍာမာ. ။ အု္လူ.အု္ထာ့ ။ ထီ့ဍဴးထီ့ဍာ ။ ဍဴလာ့မာအးဆု္ဆာ့ ။ ယးအူးယးခး ။
ဆု္မာေလာဟ္ (၄) ဆမာလြတ္ (၄)
ေ - ေ -႔ ေ -. ေ -း
ေက ေက့ ေက. ေကး
ေက = ေအေကဒိန္ေဒ က ေက ။
ေက့ = ေအေကဒိန္ေဒ က ေက ေဆဖလုံး ေဖါင့္လား ေက့ ။
ေက. = ေအေကဒိန္ေဒ က ေက ေဆဖလုံး ေမံယာ့ လဖလုံး ေက. ။
ေကး = ေအေကဒိန္ေဒ က ေက ေဆဖလုံး ေမံယာ့ ဏီ့ဖလုံး ေကး ။
လိက္ပ၀္.ေလာဟ္ (၄) လုိက္ေပၚလြတ္ (၄)
မာေအထီ့ေအဆာ ။ ဟု္မာခါ.ေ၀့ေအး ။ ေဍဏု္ေဍယု္ ။
မာေအးလုကူေဟွး ။လူ႔ထီ့ေအအး ။ ၀းမာေကဟွး ။
ဆု္မာေလာဟ္ (၅) ဆမာလြတ္ (၅)
- က္ - ယ္ - ယ့္ -ဲ ါ -ဲ
ကက္ ကယ္ ကယ့္ ကဲ ါ ကဲ
ကက္ = က က ေခြကုိင္း ကက္ ။
ကယ္ = က ယ ေခြကုိင္း ကယ္ ။
ကယ့္ = က ယ ေခြကုိင္း ကယ္ ေဆဖလုံး ေဖါင့္လား ကယ့္ ။
ကဲ ါ = က ေက၀္ေလာင္ေဒ -ါ ေခြေထာင္းေလာင္ခုိင့္ေဒ -ဲ ကဲ ါ ။
ကဲ = က ေခြေထာင္းေလာင္ခုိင့္ေဒ -ဲ ကဲ ။
လိက္ပ၀္.ေလာဟ္ (၅) လုိက္ေပၚလြတ္ (၅)
ထယ္လာ.ဃွယ္ဃွယ္ ။ ဟွယ့္လာ.တာတာ ။ ၀းဍယ္စူး ။ လယ္ယု္ဏာ. ။ ၀ူးစက္အူဟွး ။
နာဲကု္ညာ ။ ဘာ.ဍာလာဲတယ္ ။ ၀းလဲဏု္ဟွယ့္လု္ကဲ ။ ယု္ဍးဏု္၀ဲ ါ ။ ထူ.ဆု္ဟွဲသး ။
ဆု္မာေလာဟ္ (၆) ဆမာလြတ္ (၆)
ေ - ါ ( -ဲ ေရွ႕ပစ္) - ၀္ -ွ္ (- ဟ္)
ေကာ ကဲ က၀္ ကွ္ (- ဟ္)
ေကါ = ေအာေကဒိန္ေဒ က ေကါ ။
ကဲ = က ေခြေထာင္းေမးယာ့ေဒ ေအာ္ ေကာ္---။ (ေနာက္ပစ္မွ - ေရွ႕ပစ္ျပင္ေရးရန္)
က၀္ = က ၀ ေခြကုိင္း ေကာ္ ။
ကွ္ (ကဟ္) = က ဟ ေခြကုိင္း ေကာ ။
လိက္ပ၀္.ေလာဟ္ (၆) လုိက္ေပၚလြတ္ (၆)
ပ၀္.ဓ၀္.ဃွယ္ဃွယ္ ။ အ၀္ဟွ၀္ထီ့ဏွ္ ။ လ၀္ေအထီ့ေအဆာ ။ မ၀္သးအးဍ၀္ ။ ဏ၀့္သးဏ၀့္ဖ၀့္ ။
မီယ၀္ဖါ့ထီ. ။ ယူ.အွ္အးတယ္ ။ လု္၀းကု္တ၀္ ။ အွ္၀ွ္အွ္ယ၀့္ ။ ဏု္ေဍယ္ုဏွ္ မ၀့္မွ္ ။
ဆု္မာေလာဟ္ (၇) ဆမာလြတ္ (၇)
- ိက္ - ၚ
ကိက္ ကၚ
ကိက္ = က ေကေထာင္းေဒ အိ က ေခြကုိင္း ကိုက္ ။
ကၚ = က ေကေလာင္ေဒ အာ ေခြကုိင္း ကုိင္ ။
လိက္ပ၀္.ေလာဟ္ (၇) လုိက္ေပၚလြတ္ (၇)
ပ၀္.လိက္ဏွ္ ။ ဏု္တၚ၀ီ.လု္ယာ့ ။ ဏု္သီးအွ္ဏွ္ ကု္ထိက္ ။ ဆု္ခၚ ဆု္ဏါ ။ ဟွယ့္အွ္လု္ယု္၀ီ့ထၚ ။
ဍာ္လာ.ဖ၀့္ဏွ္ ။ ကၚယယ္အွ္အး ။ မာဆိက္ယိက္ဖ၀္. ။ ဆု္ဖၚဆု္မာ ။ ၀ူ႔ဆးသၚထူ႔ ။
ဆု္မာေလာဟ္ (၈) ဆမာလြတ္ (၈)
ေ - ံ ေက၀္ ေ - ၀့္ ေ - ၀္. ေ - ွ္ (ေ - ဟ္)
ေကံ ေက၀့္ ေက၀့္ ေက၀္. ေကွ္ (ေကဟ္)
ေကံ = ေအ ေကဒိန္ ေဒ က ေဆဖလုံးေဖါင့္ခြတ္ ေကး ။
ေက၀္ = ေအ ေကဒိန္ ေဒ က ၀ ေခြကုိင္း ကီ ။(ပုံမွန္)
ေက၀့္ = ေအ ေကဒိန္ ေဒ က ၀ ေခြကုိင္း ကီ ေဆဖလုံးေဖါင့္လား ကီ့ ။(သံေအာက္)
ေက၀္. = ေအ ေကဒိန္ ေဒ က ၀ ေခြကုိင္း ကီ ေဆဖလုံးေမးယာ့လဖလုံး ကီ--- ။(သံရွည္)
ေကွ္ (ေကဟ္) = ေအ ေကဒိန္ ေဒ က ဟ ေခြကုိင္း ကီး ။ (သံတက္)
လိက္ပ၀္.ေလာဟ္ (၈) လုိက္ေပၚလြတ္ (၈)
ကု္ေသွ္ဖါ့ထီ.လု္ဍဴ ။ ေလ၀္ဟွ၀္ေလ၀္ဟွး ။ ဆု္ေဟွ၀္ဆု္၀း ။ အွ္ယု္ေမံယာ့ ။ ေဖံေထံ၀းဏွ္ ။
ေခ၀့္လု္ဍဴ ။ အု္လူ.ေပ၀့္ ။ ေဆ၀္.လာ.လု္ေဃွ၀္ ။ ေလ၀္ေဏ၀္.လု္ေဃွ၀္ ။ အွ္ေကွ္ထ၀္.သာ့ ။
ဆု္မာေလာဟ္ (၉) ဆမာလြတ္ (၉)
- ါင္ - ါင့္ - ါင္. - ါင္း
ကါင္ ကါင့္ ကါင္. ကါင္း
ကါင္ = က ေကေလာင္ေဒ အာ င ေခြကုိင္း ကုိင္ ။
ကါင့္ = က ေကေလာင္ေဒ အာ င ေခြကုိင္း ကုိင္ ေဆဖလုံးေဖါင့္လား ကုိင့္ ။
ကါင္. = က ေကေလာင္ေဒ အာ င ေခြကုိင္း ကုိင္ ေဆဖလုံးေမးယာ့လဖလုံး ကုိင္---။
ကါင္း = က ေကေလာင္ေဒ အာ င ေခြကုိင္း ကုိင္ ေဆဖလုံးေမးယာ့ဏီ့ဖလုံး ကုိင္း ။
လိက္ပ၀္.ေလာဟ္ (၉) လုိက္ေပၚလြတ္ (၉)
ထါင္ေဏ၀္.ဏါင္ဏွ္ ။ အွ္လု္ဆု္ဏါင္ ။ မာဏါင္းထ၀ယ္ ။ ၀းေလ၀္၀းထါင္ ။ ေဃွံအု္ဏါဖါင္.။
ကါင္တယ္ယု္သာ ။ ေမံသးကီးကါင္ ။ ယု္ဖီ့ခါင္.ေဖွ္ယ္ုစူး ။ ထီ့လးကါင္း ။ ေမ၀္အါင္ေဍယးဃွာင့္။
ဆု္မာေလာဟ္ (၁၀) ဆမာလြတ္ (၁၀)
- င္ - င့္ - င္. - င္း
ကင္ ကင့္ ကင္. ကင္း
ကင္ = က င ေခြကုိင္း ေကာင္ ။
ကင့္ = က င ေခြကုိင္း ေကာင္ ေဆဖလုံးေဖါင့္လား ေကာင့္ ။
ကင္. = က င ေခြကုိင္း ေကာင္ ေဆဖလုံးေမးယာ့လဖလုံး ေကာင္---။
ကင္း = က င ေခြကုိင္း ေကာင္ ေဆဖလုံးေမးယာ့ဏီ့ဖလုံး ေကာင္း ။
လိက္ပ၀္.ေလာဟ္ (၁၀) လုိက္ေပၚလြတ္ (၁၀)
၀းေလ၀္တင္ထီ့။ ယး၀င္ဍာ္အွ္လု္ထီ့ဏါင္။ ဃွင္သး၀င္းဏွ္ဆါင္း။ စူးဆါင္းအင္းကူးသး။ ယင္ဖါထ၀့္သး။
အွ္ဃွဴ႕အွ္ဃွင္။ ဏင္ဏင့္ဟွယ့္ထါင္။ အု္ဆါင့္ဏွ္အု္သင့္။ အွ္ေကွ္ထ၀္.ေဖွ္အု္ဟွင္.။ သာဏင္းလု္ေဃွ၀္။
ဆု္မာေလာဟ္ (၁၁) ဆမာလြတ္ (၁၁)
- ံင္ - ံင့္ - ံင္. - ံင္း
ကံင္ ကံင့္ ကံင္. ကံင္း
ကံင္ = က ေဆဖလုံးေဖါင့္ခြတ္ င ေခြကုိင္း ကြန္ ။
ကံင့္ = က ေဆဖလုံးေဖါင့္ခြတ္ င ေခြကုိင္း ကြန္ ေဆဖလုံးေဖါင့္လား ကြန္႔ ။
ကံင္. = က ေဆဖလုံးေဖါင့္ခြတ္ င ေခြကုိင္း ကြန္ ေဆဖလုံးေမးယာ့လဖလုံး ကြန္---။
ကံင္း = က ေဆဖလုံးေဖါင့္ခြတ္ င ေခြကုိင္း ကြန္ ေဆဖလုံးေမးယာ့ဏီ့ဖလုံး ကြန္း ။
လိက္ပ၀္.ေလာဟ္ (၁၁) လုိက္ေပၚလြတ္ (၁၁)
ေဆ၀္တံင္ေဏ၀္.ဖ၀့္။ ဆု္လု္မံင္ထံင္။ ယးသၚအးလံင္း။ ယု္မု္၀ံင္ထံင္။ ေလ၀္သာ့လံင္လံင္။
ကံင္ထု္ဍံင္ဏွ္။ ဓံင့္ေဍထံင္.ဏွ္လု္၀းဍံင္။ အု္ဍီးအု္ဍံင္လ၀္ေအထံင္။ အင္းခံင့္ထု္၀ါ။ အင္းဖံင့္ေမ၀္အါင္။
ဆု္မာေလာဟ္ (၁၂) ဆမာလြတ္ (၁၂)
- ိင္ - ိင့္ - ိင္. - ိင္း
ကိင္ ကိင့္ ကိင္. ကိင္း
ကိင္ = က ေကေထာင္းေဒ အိ င ေခြကုိင္း ကိန္ ။
ကိင့္ = က ေကေထာင္းေဒ အိ င ေခြကုိင္း ကိန္
ကိင္. = က ေကေထာင္းေဒ အိ င ေခြကုိင္း ကိန္ ေဆဖလုံးေမးယာ့လဖလုံး ကိန္--။
ကိင္း = က ေကေထာင္းေဒ အိ င ေခြကုိင္း ကိန္ ေဆဖလုံးေမးယာ့ဏီ့ဖလုံး ကိန္း။
လိက္ပ၀္.ေလာဟ္ (၁၂) လုိက္ေပၚလြတ္ (၁၂)
အင္းဆါ့ဆု္ဏွ္ခိင့္ေအတ၀္။ ၀းသာအင္းကိင္။ ဆီ့ဏင္အိင္တိင္.။ ဆိင္းယါင္မာလွ္။ ဖ၀့္စိင္းစင္း၀၀္။
အွ္ဍိင္ေဍယ္ု။ ဟွိင္းဍံင္းသိင္းပး။ လိက္ဏိင္းမူ.လာ။ လု္၀ိင္းလု္၀ါ။ လာဏင့္လာလိင္။
ဆု္မာေလာဟ္ (၁၃) ဆမာလြတ္ (၁၃)
- ုံ - ုံ႔ - ုံ. - ုံး
ကုံ ကုံ႔ ကုံ. ကုံး
ကုံ = က ေကေလာင္ေဒ အု ေဆဖလုံးေဖါင့္ခြတ္ ကုံ ။
က႔ုံ = က ေကေလာင္ေဒ အု ေဆဖလုံးေဖါင့္ခြတ္ ကုံ ေဆဖလုံးေဖါင့္လား ကုံ႔ ။
ကုံ.= က ေကေလာင္ေဒ အု ေဆဖလုံးေဖါင့္ခြတ္ ကုံ ေဆဖလုံးေမးယာ့လဖလုံး ကုံ.--။
ကုံး = က ေကေလာင္ေဒ အု ေဆဖလုံးေဖါင့္ခြတ္ ကုံ ေဆဖလုံးေမးယာ့ဏီ့ဖလုံး ကုံး ။
လိက္ပ၀္.ေလာဟ္ (၁၃) လုိက္ေပၚလြတ္ (၁၃)
ဟွာ.ဖီ့တုင္တု္ခံင္.ထီ့။ လုံ.သူ႔ခင္းထ၀့္မာ.လွ္။ အု္ထီ့နဳံ.ဏွ္ပုံးတု္လုံး။ အွ္ေကွ္ေ၀့ဍးလု္ဆု္နဳံး။
ဖီ့လီမူဏင္ဟွယ့္ဟွယ္ကုံ။ ဟွာ.ဖီ့မု္ေလ၀္မာ၀ုံး။ ယ္ုဟွိင္းအွ္လု္ဍဳံဏါင္ဃွံင္။ ေဏ၀့္လု္ဍဳံအွ္လု္သိင္း၀ုံး။
လု္ဆိက္ဏါင္ခ၀့္ေခ၀့္၀င္ခုံ။ ယု္ဖါ.ေလ၀္မာကု္လုံ႔။ ဖါ.ေမ၀္၀ံင္းယု္၀ဲ ါေလ၀္သုံ႔။ တုံတုံ႔ဏွ္လ၀္ထါင္ပုံ။
ဆင့္ဖါ့၀င္
မာန္စ၀္ဆင့္ဖါ့ ေမ၀္လုံကုံ ၊
ေ၀ွံအင္းအု္ဆး လု္ေဖ၀့္ပုံ ၊
ဟွာ.ဖီ့တုင္နဳံ႕ဆင့္ဖါ့၀င္ ၊
မာလင္ထီ့ဖါ. ၀ူ႔ဆးဍင္ ။
ဆု္မာေလာဟ္ (၁၄) ဆမာလြတ္ (၁၄)
- ုင္ - ုင့္ - ုင္. - ုင္း
ကုင္ ကုင့္ ကုင္. ကုင္း
ကုင္ = က ေကေလာင္ေဒ အု င ေခြကုိင္း ကုန္ ။
ကုင့္ = က ေကေလာင္ေဒ အု င ေခြကုိင္း ကုန္ ေဆဖလုံးေဖါင့္လား ကုန္႔ ။
ကုင္. = က ေကေလာင္ေဒ အု င ေခြကုိင္း ကုန္ ေဆဖလုံးေမးယာ့လဖလုံး ကုန္--။
ကုင္း = က ေကေလာင္ေဒ အု င ေခြကုိင္း ကုန္ ေဆဖလုံးေမးယာ့ဏီ့ဖလုံး ကုန္း ။
လိက္ပ၀္.ေလာဟ္ (၁၄) လုိက္ေပၚလြတ္ (၁၄)
၀ံင္ထင္းဟွိင္းထုင္း။ ဖံင္းထေအဟွဳင္.။ ဆုင္းအင္းဆူ႔အာင္။ အု္လ္ု္ယုင္.အွ္ဆၚအးလဲ။ တု္ဗုင္.သ၀့္ယါင္။ ၀းေလ၀္ခုင္းဏင္း။ သုင္းအင္းသုင္းအ၀္။ လ၀္တုင္လု္ေဃွ၀္။ ဟွ၀္၀ိင္းသီးဏွ္ယုင္.လာင္းဆံင္း။ ထီ့အုင္ထံင္လု္ယု္ဃွင့္ထၚ။
ဆု္မာေလာဟ္ (၁၅) ဆမာလြတ္ (၁၅)
- ုိ - ုိင္ - ုိင့္ - ုိင္. - ုိင္း
ကုိ ကုိင္ ကုိင့္ ကုိင္. ကုိင္း
ကုိ = က ေကဒိန္ေဒ အုိ ကုိ ။
ကုိင္ = က ေကဒိန္ေဒ အုိ င ေခြကုိင္း ကဟန္ ။
ကုိင့္ = က ေကဒိန္ေဒ အုိ င ေခြကုိင္း ကဟန္ ေဆဖလုံးေဖါင့္လား ကဟန္႔ ။
ကုိင္. = က ေကဒိန္ေဒ အုိ င ေခြကုိင္း ကဟန္ ေဆဖလုံးေမးယာ့လဖလုံး ကဟန္--။
ကုိင္း = က ေကဒိန္ေဒ အုိ င ေခြကုိင္း ကဟန္ ေဆဖလုံးေမးယာ့ဏီ့ဖလုံး ကဟန္း ။
လိက္ပ၀္.ေလာဟ္ (၁၅) လုိက္ေပၚလြတ္ (၁၅)
ဍဳံဖုိင္စက္အူ။ ကု္ဆင့္သုိင့္ဍဴ။ ဆု္ဟွယ့္ဆုိင္ေဍဟ္လင္။ ၀းဖံင္းကုိင္ဓ၀္.။ ဆု္နိဳင့္နဴ.ထီ့။ ဆုိင့္နိဳင့္မုိင့္ေဟွ၀္။ သိင္းခုိင့္သိင္းပု္ယီး။ ေဆ၀္လင္လုံ.တုိင္။ ၀းမာဆုိင္ယု္။ ဖုိင္ေမ၀္ဖုိင္သုိင့္။ အင္းယုိင္အ၀္ယုိင္။ အင္းဖံင့္အင္းသုိင့္။
ဆု္မာေလာဟ္ (၁၆) ဆမာလြတ္ (၁၆)
- ုက္ - ုဂ္
ကုက္ ကုဂ္
ကုက္ = က ေကေလာင္ေဒ အု က ေခြကုိင္း ေကာက္ ။
ကုဂ္ = က ေကေလာင္ေဒ အု ဂ ေခြကုိင္း ေကာင္ ။
လိက္ပ၀္.ေလာဟ္ (၁၆) လုိက္ေပၚလြတ္ (၁၆)
ေဖံအင္းဃွီးဃွဳဂ္။ ယင္.ဍိင္ကုဂ္ဆုဂ္။ စုဂ္ဆာ့အွ္ေအး။ ယုက္ထ၀့္လာ.ဆၚ။ ေလ၀္ထုက္ေဍလာင္း။ ဓံင့္တုဂ္ေစ၀္တုဂ္။ အင္းအုဂ္လ္ုလုက္။ မာေဏ၀္.ဖ၀္.လိက္အုဂ္။ ကုက္လာ.ထံင္အု္ဟွံင္လုက္။ ဘာ.ဏွ္အွ္၀ုဂ္။
ဆု္မာေလာဟ္ (၁၇) ဆမာလြတ္ (၁၇)
ေ- ါတ္ ေ- ါ၀္ ေ- ါ၀့္ ေ- ါ၀္. ေ- ါဟ္
ေကါတ္ ေကါ၀္ ေကါ၀့္ ေကါ၀္. ေကါဟ္
ေကါတ္ = ေအာ ေကဒိန္ေဒ က တ ေခြကုိင္း ကြတ္ ။
ေကါ၀္ = ေအာ ေကဒိန္ေဒ က ၀ ေခြကုိင္း ကူ ။
ေကါ၀့္ = ေအာ ေကဒိန္ေဒ က ၀ ေခြကုိင္း ကူ႔။
ေကါ၀္. = ေအာ ေကဒိန္ေဒ က ၀ ေခြကုိင္း ကူ--။
ေကါဟ္ = ေအာ ေကဒိန္ေဒ က ၀ ေခြကုိင္း ကူး ။
လိက္ပ၀္.ေလာဟ္ (၁၇) လုိက္ေပၚလြတ္ (၁၇)
ေကါ၀္လင္စူ။ ယု္ေမာ၀္.ေဍယ္ုဖါ.။ ေထာဟ္ေယါ၀္.ဟွင္းေခါဟ္။ ဆု္ဆါ့ဆါ.အု္ေခါ၀္.ေဍာဟ္။ ဆု္နိဳင့္သယ္ဟွယ့္ထါင္ေဆာ၀့္။ အင္းေကါဟ္၀ယ္၀ံင္။ ေဍာဟ္ထင္းမံင္ဖါေဍာဟ္။ ဟု္ဏွ္ကံင္ထု္ဍံင္ေထါ၀္.။ ဍဴသးေမာ၀့္ဏွ္ဆာင္း။ ေနာတ္ေ၀ွံအု္၀ံင္ေဍာဟ္။
ဆု္မာေလာဟ္ (၁၈) ဆမာလြတ္ (၁၈)
- ုိတ္ - ုိ၀္ - ုိ၀့္ - ို၀္. - ုိ၀္း
ကုိတ္ ကုိ၀္ ကုိ၀့္ ကုိ၀္. ကုိ၀္း
ကုိတ္ = က ေကဒိန္ေဒ အုိ တ ေခြကုိင္း ကြတ္ ။
ကုိ၀္ = က ေကဒိန္ေဒ အုိ ၀ ေခြကုိင္း ကုိ ။
ကုိ၀့္ = က ေကဒိန္ေဒ အုိ ၀ ေခြကုိင္း ကုိ ေဆဖလုံးေဖါင့္လား ကုိ႔ ။
ကုိ၀္. = က ေကဒိန္ေဒ အုိ ၀ ေခြကုိင္း ကုိ ေဆဖလုံးေမးယာ့လဖလုံး ကုိ--။
ကုိ၀္း = က ေကဒိန္ေဒ အုိ ၀ ေခြကုိင္း ကုိ ေဆဖလုံးေမးယာ့ဏီ့ဖလုံး ကုိး ။
လိက္ပ၀္.ေလာဟ္ (၁၈) လုိက္ေပၚလြတ္ (၁၈)
ေလ၀္လင္အွ္ခုိ၀္။ ဆု္နိဳင့္ဃွိဳတ္ဍဴ။ ေထါဟ္ခါင့္ေထါဟ္ကုိ၀္။ ဍးစုိ၀္လု္အုိ၀္။ ဟွယ့္သာ့ေကဟွ၀္ခုိ၀္း။ ဖီ့ဆုိ၀္ဖူ႔ဆုိ၀္။ ပု္ထီပု္သုိ၀္။ မာေဖါဟ္လာ.ဃွဴ႕ခုိတ္။ စူးယာ့ခုိတ္ခ၀့္။ မု္လင္ဖု္လုိတ္။
ဆု္မာေလာဟ္ (၁၉) ဆမာလြတ္ (၁၉)
- ုိဒ္ - ုိဒ္. - ုိဟ္
ကုိဒ္ ကုိဒ္. ကုိဒ္း
ကုိဒ္ = က ေကဒိန္ေဒ အုိ ဒ ေခြကုိင္း ကဟွဴ ။
ကုိဒ္. = က ေကဒိန္ေဒ အုိ ဒ ေခြကုိင္း ကဟွဴ ေဆဖလုံးေမးယာ့ လဖလုံး ကဟွဴ--။
ကုိဟ္ = က ေကဒိန္ေဒ အုိ ဟ ေခြကုိင္း ကဟွဴး ။
လိက္ပ၀္.ေလာဟ္ (၁၉) လုိက္ေပၚလြတ္ (၁၉)
သိင္းဟွာခုိဒ္. လု္ထုင္း။ ဟွင္ဖုိဟ္ဟွင္ထ၀့္။ ကုိဟ္တယ္ယု္သာ။ ဍိဳဒ္လင္၀းဍာ။ ဟု္၀းတုိဒ္ထင္း။ သု္ကုိဟ္လု္ေဃွ၀္။ ထု္လုိဒ္.တု္ပုဂ္ေ၀့ေအး။ ယု္ေဖါဟ္ဍး၀ုိဒ္။ ဏု္ဟွင္ဏွ္ဖုိဟ္။ ဆီ့ထုင္းေအထုိဟ္။
ဆု္မာေလာဟ္ (၂၀) ဆမာလြတ္ (၂၀)
- + ယ = - ်
က + ယ = က်
က ေဒ ယ = က်
လိက္ပ၀္.ေလာဟ္ (၂၀) လုိက္ေပၚလြတ္ (၂၀)
ဏု္ဟွာင္.ဆံင္း၀်ာဆံင္း။ မ့်ံင္ေဏ၀္.ဏု္ဖူ႔စူးဏွ္။ လင္မီ့လု္က်င္။ ေလ၀္ပ်ဳက္ေဆ၀္.ဟွး။ က်ဳင္းလာ.လ္ု္ေဃွ၀္။
၀ါက်ာ္ ၀ါဓ၀္.။ ဖယ့္မ်ကု္တုံ။ ခ်ဳဂ္ထဏွ္သာ။ ဏု္လင္ဖ်ာ့ေဏ၀္.ဍိင္းေသာဟ္ဟွး။ စံင္ထင္းခု္ဍာ္ဏွ္ေအက်ာ။
ဆု္မာေလာဟ္ (၂၁) ဆမာလြတ္ (၂၁)
- + ရ = ၾ-
က + ရ = ၾက
က ေဒ ရ = ၾက
လိက္ပ၀္.ေလာဟ္ (၂၁) လုိက္ေပၚလြတ္ (၂၁)
ၾသဳက္ဖါထ၀့္ေဟွ၀္မာ.လွ္။ ေကာ၀္ၾကင္ေခါဟ္ဍာ။ က်ာ္ၾသီ့ထင္းထ၀့္။ စုိင္ထကု္ဆင့္ေဍဖုီၾထီ.သင့္။
၀င္းဆါင္းအွ္လု္မံင့္ၾဆီ.ခါင့္။ ပါင္ၾတင့္ခုိင့္မာ.လွ္။ ဆု္နိဳင့္ျခိဳင့္ထုိတ္ေအ.ခုိင့္။ ေဖါဟ္သးခုင္းအင္းျခိက္သြး။ ေလ၀္ေထ၀္အင္းၾသ၀့္ေခါဟ္။ ျခိာ.မဲဏွ္ခုိင့္မာ.လွ္။
ဆု္မာေလာဟ္ (၂၂) ဆမာလြတ္ (၂၂)
- + ၀ = - ြ
က + ၀ = ကြ
က ေဒ ၀ = ကြ
လိက္ပ၀္.ေလာဟ္ (၂၂) လိုက္ေပၚလြတ္ (၂၂)
ထု္မဏါင့္ကြာ။ ခြါေစ၀္ခြါဓံင့္။ ပြၚသာစြတယ္။ ဆီ့ဏင္အွ္ပြၚ ။ ခြအင္းေမ၀္ေခါဟ္၀င္။ ေဖါဟ္သးခြယ္ေလာဟ္။ လြာ့သာစီ့စး။ ကြၚစီ့စးလု္ေဃွ၀္။ အင္းထုင့္၀ူးမြာ။ ဃႊိက္သးအွ္အး။
ဆု္မာေလာဟ္ (၂၃) ဆမာလြတ္ (၂၃)
- + ဟ = - ွ
က + ဟ = ကွ
က ေဒ ဟ = ကွ
လိက္ပ၀္.ေလာဟ္ (၂၃) လို္က္ေပၚလြတ္ (၂၃)
ေလ၀္ခြိက္အင္းယွ။ ယွသးဃွိဳင့္ဟွး ။ ယွးမုဂ္ေခါဟ္ဍာ။ ယွဴးမုက္၀ွ္ယ၀့္။ ထီ့ေယွာဟ္လင္ယြာ။ ဏွ္ဆါင့္ဏွ္မြာဲအု္သင့္။ ဆင့္မိင္အွ္လုိဆု္ယွိဳတ္ဏါင္။ လု္ထီ့နဳံထၚယွာ့လု္ထူ႔။ မာယွံင္ဆု္မာ။ ဖီ့သာယွာ.ဖူ႔သာယွာ.။
ဆု္မာေလာဟ္ (၂၄) ဆမာလြတ္ (၂၄)
- ုဲ - ုဲ႔ - ုဲ. - ုဲး
ကုဲ ကုဲ႔ ကုဲ. ကုဲး
ကုဲ = က ေကေလာင္ေဒ အု ေခြေထါင္းေလာင္ခုိင့္ေဒ အဲ က၀ီ။
ကုဲ႔ = က ေကေလာင္ေဒ အု ေခြေထါင္းေလာင္ခုိင့္ေဒ အဲ က၀ီ ေဆဖလုံးေဖါင့္လား က၀ီ့ ။
ကုဲ. = က ေကေလါင္ေဒ အု ေခြေထါင္းေလာင္ခုိင့္ေဒ အဲ က၀ီ ေဆဖလုံးေမးယာ့လဖလုံး က၀ီ.--။
ကုဲး = က ေကေလါင္ေဒ အု ေခြေထါင္းေလာင္ခုိင့္ေဒ အဲ က၀ီ ေဆဖလုံးေမးယာ့ ဏီ့ဖလုံး က၀ီး ။
လိက္ပ၀္.ေလာဟ္ (၂၄) လုိက္ေပၚလြတ္ (၂၄)
ခုဲ႔ထင္းေခါဟ္ဏွ္။ မုိတ္တု္ခုဲ.လး။ ဟု္မုဲဟွယ့္ထံင္။ ယုဲးနိဳ၀္လု္ေဃွ၀္။ အင္းဃွဳဲ.အင္းဏဲစဃႊာထီ.းသာကုဲသးမိင့္။ လာနဳဲးလာဃွိဳ၀္။ ရုဲ.ေဏ၀္.လု္အု္ေဟွ၀္ဏွ္။ ေထါဟ္တာင္အု္သုဲ႔။ ဆု္ေခါ၀္.ခါ့ဆု္ေခါ၀္.အုဲ။
ဆု္မာေလာဟ္ (၂၅) ဆမာေလာဟ္ (၂၅)
- ုဲ ိ - ုဲ ိ့ -ဲ ုိ. -ဲ ုိး
ကဲု ိ ကုဲ ိ႔ ကုဲ ိ. ကုဲ ိး
ကုဲ ိ = က ေကဒိန္ေဒ အုိ ေခြေထါင္းေလာင္ခုိင့္ေဒ အဲ ေကြ ။
ကုဲ ႔ိ = က ေကဒိန္ေဒ အုိ ေခြေထါင္းေလာင္ခုိင့္ေဒ အဲ ေကြ ေဆဖလုံးေဖါင့္လား ေကြ႕ ။
ကုဲ ိ. = က ေကဒိန္ေဒ အုိ ေခြေထါင္းေလာင္ခုိင့္ေဒ အဲ ေကြ ေဆဖလုံးေမးယာ့လဖလုံး ေကြ႕။
ကုဲ ိး = က ေကဒိန္ေဒ အုိ ေခြေထါင္းေလာင္ခုိင့္ေဒ အဲ ေကြ ေဆဖလုံးေမးယာ့ ဏီ့ဖလုံး ေကြး ။
လိ္က္ပ၀္.ေလာဟ္ (၂၅) လုိက္ေပၚလြတ္ (၂၅)
အူးထင္းခုဲဏွ္။ ထုဲ ိ့ထင္းခင္းဖ၀္.ဖါ။ ေလာဟ္ကုဲ ိ၀းဍာ။ လု္ဏီယုိ၀္မြာဲလာဃွဲဳ ိ။ ထုဂ္ခြိက္ဏု္ေခါ၀္.သုဲ ိ့ဏွ္။ တု္ပဲု ိေဖါဟ္။ ဍဳံလုဲ ိ့သ၀့္။ ကု္ဍဳဂ္စုဲ ိခါ့။ ထုဲ ိ့ေမ၀္အု္ဖ၀့္ေဟွ၀္။ ဍာ္နဳံ.ဖုိင္ထီ့ဃွဲဳ ိ။
ဆု္မာေလာဟ္ (၂၆) ဆမာလြတ္ (၂၆)
က + င = ကင
က + ဍ = ကဍ
က + မ = ကၷ
က + လ =ကု
က + န = ကၷ
လိက္ပ၀္.ေလာဟ္ (၂၆) လုိက္ေပၚလြတ္ (၂၆)
လု္ကၼာ့ဏါင္ေဍဟ္ဟွင္းကုိ၀္။ သု္ဍင္းဖုံ႔သု္ဍင္းခံင္။ ေဖံခုီ႔ပု္၀ါင့္ေဍသိင္းပု္ငါ့။ ခုီ႔ကၷင့္အင္းကုိင္ေအ၀း။ ခုီ႔ခၼၚအင္းထီ့ေဟွ၀္မ။ က်ံင္.ၾဆာ့ခု္ငါင္.ေယါ၀္.ဘာ.။ ဏွ္ပ၀္.လိက္ဏွ္ပ၀္.ေအကုာ။ မာလိက္ေအခုဳဂ္ဏွ္သုိ၀္။ ေ၀့မု္ဖုံင့္ဟွလိက္လုက္ခုါ။ ေကုစုိဒ္မာလိက္ဏွ္။
ဆု္မာေလာဟ္ (၂၇) ဆမာလြတ္ (၂၇)
ပ + တ = ပၱ
ပ + က = ပၠ
ပ + စ = ပၥ
အ + စ = အၥ
လိက္ပ၀္.ေလာဟ္ (၂၇) လိုက္ေပၚလြတ္ (၂၇)
ပၱံင္တါင္ထင္းက်ံင္.အု္သင့္။ ဖုဳံသာယွာ.ကုိ၀္ပၠဳံေဖါဟ္သး။ အၥာသံင္းေလာဟ္ေဖွ္ေဖါဟ္သးလိက္။ ဆံင့္ထင္းပၱၚလိက္အု္ထၚ။
ဖံင္းပၷာ.မိင္
ဖံင္းပၷာ.မိင္မု္ေလာဟ္ကုဲ ိ ေဖါဟ္သးကုိ၀္ဟွာေဍ။
အွ္ကုံေထါ၀္ခါင့္ မြာဲ၀ွး၀ွး ၊ ကုိ၀္ဟွာခါခုိက္ပ်။
စါင္းလင္ေ၀့ဖ၀္. ၊ ေဍမု္ဖံင္း ။
ေဖါဟ္သးေယွါ၀့္ေမ၀္ကံင္း ။
သ၀့္မာ.တယ္ေ၀့ပီပူပါ ၊က်ဳဂ္ေလံေဍကုိ၀္ယွာ ။
ေဖါဟ္သးဟွင္ေပ၀့္ ဟွာင္.လု္ထုိင့္ ၊ က်ဳဂ္ေလံပါကုိ၀္ဖုိင့္ ။
ေဖါဟ္သးလုက္ဆိင့္၀းတုင္.က်ာ ၊ ထီ့ဖါ.စုဂ္လင္သာ ။
နိဳင္ဖ၀္.နိဳင္ဖ၀္.ေဍဖု္အ၀္ ၊ ကုိ၀္ပါင္သုဂ္ယွ၀္ယွ၀္ ။
ရုဂ္ပၚတုဂ္အု္ဟွင္.
ေဟွးဖုဳံေဖါဟ္
၁။ ေဟွးဖုဳံေဖါဟ္ ေဟွးဖုဳံေဖါဟ္ ။
၀းလဲလိက္ဏွ္ လု္မာေလာဟ္။
ဟွင္ေပ၀့္ခါ့ ဟွင္ေပ၀့္ခါ့ ။
ကုိ၀္ဟွာေဍ မာေလာဟ္ပညာ့ ။
၂း ေဟွးစ၀္ပၚ ေဟွးစ၀္ပၚ ။
၀းလဲလု္မာေလာဟ္လိက္ဍာ္ ။
ေအေသွ္လိက္ ေအေသွ္လိက္ ။
ေဍာဟ္ယွာ.ထင္းထ၀့္ မိင္ဖုဟ္ယိက္ ။
၃။ ေဟွးဖုဳံသီး ေဟွးဖုဳံသီး ။
မာေလါဟ္ေဏ၀္.တယ္ လိက္ဏင္.ထီး ။
စွ္ဏွ္သာ စွ္ဏု္သာ ။
လု္ေသွ္လိက္ ေမံဖုဟ္လုက္ခုါ ။
၄။ ေဟွးစ၀္၀ုိဒ္ ေဟွး စ၀္၀ုိဒ္ ။
မာေလာဟ္ေဏ၀္.လိက္ အဲဏု္ဆုိဒ္ ။
လိက္ေအေသွ္ လိက္ေအေသွ္ ။
လု္ခါင့္လု္ယာ့ ဖါန္ေ၀့ေမွ္ ။ ( ပါေဍာဟ္ယုဂ္ယာန္း၀း လိက္အၥာတုာပညာ့ကုိ၀္ဟွာက်ာ္ၾသီ႕ထင္းထ၀့္လာ.ဆၚ)(၂၂ ၊ ၁၀ ၊ ၂၀၀၈-မူ.ဗုဒၵ၀ါ.)
လူ႔က်င့္၀တ္
မၷီဟ္ေဒၢတ္
ေမာ၀္.အု္တာယာဲမိင္
ဆု္အုိင္၀းယာ။ ဏဲပ်ာဆု္ေဟွ၀္။
ဆု္ေသွ္မာေလာဟ္။ ေစ၀္ေကုာဟ္ေဖွ္လင့္။
မိက္ဒါန္.၀းဆာ။ တာယာဲဖါ။
ေမာ၀္.ဖါ၀းေသွ္ယာ့။
၁။ ဆု္ေဟွ၀္ဏွ္အုိ၀္ ၀းယာထလွ္။
၂။ ဆု္မာေဟွ၀္ဆု္မာအြာဏွ္အုိ၀္ ၀းဏဲပ်ာေဖွ္ေ၀့လွ္။
၃။ ဆု္ေသွ္ဆု္၀းပညာ့သယ္လု္ဖးဏွ္အုိ၀္ ၀းဍဳဂ္မာေလာဟ္ေဖွ္ေ၀့လွ္။
၄။ မု္ထုိဳက္ဗၷိက္ခါန္.ခါအု္ဟွင္. ေစ၀္ယွးသယ္လု္ဖး မု္၀းထုဂ္ထင္းေဖွ္ေ၀့လွ္။
၅။ ၾကိဳဒ္၀းပု္၀ါ ေဍဟု္မူး ဟု္ခြါ႔သယ္ဏွ္ မု္၀းဆာမိက္ေဖွ္ေ၀့လွ္။
ေဖါဟ္အု္တာယာဲမိင္
သုဂ္အင္းေယာ၀္.ခါြ.။ ဆု္မာ၀းဟွယ္။
ခံင္အယ္အင္းကုဂ္။ သုင့္ထုဂ္ဆု္၀ုံး။
ပၠဳံဆာင့္ဆာ။ တာယာဲဖါ။
ေဖါဟ္ခြါ႔ေဖါဟ္မူး ၀းေသွ္ယာ့။
၁။ ၀းေယာ၀္.ခြါ.သုဂ္အင္းသုဂ္အ၀္ေ၀့ဍးလွ္။
၂။ ကု္လုံ႔ဆု္မာအွ္သယ္လု္ဖး ၀းမာ၀ုိ၀္မာဆုိင္ေဖွ္ေ၀့လွ္။
၃။ ၀းမြာဲတယ္ေဖါဟ္ေဟွ၀္ေျပ ခံင္အယ္လု္ဖး မု္၀းတုင္.ေဏ၀္.ကဲေ၀့လွ္။
၄။ ေအမာ၀ုံးအုိ၀္ မု္၀းေဖွ္သုင့္အင္းဏင္ေ၀့ဆု္၀ုံးဏွ္လွ္။
၅။ ဆုိဒ္၀ံင္ေ၀့မု္ေဟွ၀္သုိ၀္ မု္၀းေယာ၀္.ေဟွ၀္ရာဲသယ့္ေ၀့လွ္။
အၥာၾဆာ့အု္တာယာဲမိင္
မာေလာဟ္ဆု္ေသွ္။ လ၀္ေဖွ္ကုိ၀္မိင္။
လုက္ဆိင့္ပညာ့။ စုဂ္ဆာ့၀းေယာ၀္.။
ဖု္ေအာ၀္လင္.ကုယ္။ စာတာယာဲ။
ပု္ဍာဲ၀းေသွ္ယာ့ ။
၁။ ၀းမာေလာဟ္ေဖွ္ ဆု္ေသွ္ဆု္၀းဏွ္လွ္။
၂။ ဆု္ကုိ၀္မိင္ေဍ ၀းလ၀္အင္းသံင္းဆ၀့္ပ၀္ေဖွ္ေ၀့လွ္။
၃။ ဆာမြာဲပညာ့အွ္ဏွ္ ၀းမာေလာဟ္ေဖွ္လုက္ဆိင့္လွ္။
၄။ စုဂ္ဆာ့ခါ့၀းေယာ၀္.ခြါ.မု္၀းေဖွ္အင္းသီးသယ္လွ္။
၅။ ေ၀့မု္ေဏ၀္.ထါင္ပညာ့အု္လ်ာ.သုိ၀္ မု္၀းဖု္ေအာ၀္သုံ႔ေဖွ္အု္လင္.ကုယ္ဏွ္လွ္။
ဖုာဲအု္တာယာဲမိင္
၀းဃွာဟွးဟွ၀္။ ေအလ၀္ဆံင့္ဏး။
ဟွယ့္ဍးစာသုိင့္။ ကုိ၀္ဖုိင့္သုဂ္အင္း။
ပ၀္.ဏာင္းမာေလာဟ္။ တာဖုာဲေဖါဟ္။
ပု္ေခါဟ္၀းေသွ္ယာ့။
၁။ ၀းဃွာေ၀့ဍးကုိ၀္၀ုင္ေဍလွ္။
၂။ ၾဆာ့အင္းသံင္းဆု္ခုါင္လု္ဖးဏွ္ ၀းဆံင့္ဏးေ၀့ဍးလွ္။
၃။ ၾဆာ့ေလ၀္ဆု္ေအဟွယ့္ထါင္ဏွ္ မု္၀းအင္းဟွးဆုိင္ေ၀့လွ္။
၄။ မု္၀းသုဂ္အင္းအ၀္ေယာ၀္.ခါြ.ေဖွ္ေ၀့လွ္။
၅။ ၾဆာ့ဍဳဂ္ဏဲေလာဟ္ဆု္ေသွ္ဆု္၀းလု္ဖးဏွ္ ၀းမာဏါင္းပ၀္.ေလာဟ္ေဏ၀္.ေ၀့လွ္။
၀ါအု္တာယာဲမိင္
လ၀္ေဍဏီအိင္ လုက္ဆိင့္ေဖွ္ကုံ။
အဲ၀ုံလု္ေဃွ၀္ ေစ၀္ဓံင့္ကု္ယုိင့္။
တြိဳင့္အဲလာ တာယာဲဖါ။
အု္၀ါ၀းေသီ္ယာ့။
၁။ ၀းလ၀္ေဍဏီအိင္ ကုိ၀္ဏီေဍလွ္။
၂။ ျဒပ္ခု္သုိ၀္လုက္ဆိင့္လု္ဖး ၀းေဖွ္ကုံေ၀့ဍးလွ္။
၃။ လု္အု္မာ့ဖင့္ေခါဟ္လ္ုအု္ဟွဴ႕ဟွာသုဂ္က်ာလုံ.အဲ၀ုံ၀းေအးလွ္။
၄။ ျဒပ္ခု္သုိ၀္ေစ၀္ဓံင့္လု္ဖး ၀းကု္ယုိင့္ေဖွ္ေ၀့ဍးလွ္။
၅။ လု္မာ့ဖင့္ေခါဟ္ ၀းအွ္ေကွ္လင္ဆု္အဲဆု္ကုဲ လု္အု္ေဍာဟ္ထုက္ဏွ္လွ္။
မာ့အု္တာယာဲမိင္
ဟွယ္ဆု္ဟွိင္းဖုိင္ ေယာ၀္.ခုိင့္အွ္ေကွ္။
ဟွာေဃွ၀္အဲ၀ုံ ေဖွ္သုံ႔အင္းဏင္။
ကုိ၀္၀ုင္၀းဃွာ ယာဲအု္တာ။
အု္မာ့၀းေသွ္ယာ့။
၁။ ေ၀့ဟွိင္းဖုိင္မု္ေဟွ၀္ဃွီ႔သုိ၀္ ၀းအင္းတာင္ေ၀့လွ္။
၂။ ၀ါဟွယ့္ထာင္ဖု္ေအာ၀္ထျဒပ္ခု္သုိ၀္လု္ဖးဏွ္ ၀းေယာ၀္.ခုိင့္အွ္ေကွ္ေ၀့ဍးလွ္။
၃။ လု္အု္၀ါဖင့္ေခါဟ္သုဂ္က်ာလံု. အဲ၀ုံ၀းေအးလွ္။
၄။ ၀းေယာ၀္.ေဟွ၀္အင္းဏင္ဖါေ၀့ ခံင္အယ္သယ္ဏွ္လွ္။
၅။ ေ၀့မု္ကဲထင္းအု္ဟွင္.မု္၀းဃွာကုိ၀္၀ုင္ေဍလွ္။
ကု္ဆာ.အု္တာယာဲမိင္
ဍဳဂ္အင္းေအ၀ုယ္ လ၀္၀ယ္ကုိ၀္စါင္။
ဆံင့္ကါင္၀းေ၀င္ အင္းဏင္ဃွဲဳ ိ႔ဟွံင္။
ခါ့ထံင္ဖု္လ်ာ. တာယာဲဖါ။
ကု္ဆာ.၀းေသွ္ယာ့။
၁။ ၀းဍဳဂ္အင္းေအ၀ုယ္လွ္။
၂။ ၀းလ၀္ဆု္ခုါင္မုက္လာကုိ၀္ဖုိင့္ေဍလွ္။
၃။ စုဂ္ဆာ့ေအအွ္ လု္မိင္မိင္လာ.၀းေ၀င္ေဖွ္ေ၀့ဍးလွ္။
၄။ ၀းအင္းဏင္ေဖွ္ဆု္ဖၚဆု္မာ ေအသၼ၀့္ဃွဲဳ ိဟွံင္လွ္။
၅။ အု္ခါ့ေအထံင္ဏွ္ မု္၀းဖု္လ်ာ.ေ၀့ဍးလွ္။
ဃွံင္.အု္တာယာဲမိင္
လင္ခါင့္၀းမီ့ တၚ၀ီ.လု္ယာ့။
၀းသာအင္းကိင္ ေယာ၀္.ဃိွင္ေအလုက္။
အင္းအုဂ္ဂုဏ္တာ တာယာဲဖါ။
ဃွံင္.ယွာ.၀းေသွ္ယာ့။
၁။ ၀းမီ့ေ၀့လု္ကု္ဆာ.လင္ခါင့္ဏွ္လွ္။
၂။ ၀းဟွယ့္ထုင္း၀ီ.လု္ကု္ဆာ.အု္ေမံယာ့ဏွ္လွ္။
၃။ ေအ၀းသာဆု္လု္မိင္မိင္မု္၀းအင္းကိင္ေ၀့ဍးလွ္။
၄။ ကု္ဆာ.ဆု္ဖၚဆု္မာသယ္လု္ဖးဏွ္ မု္၀းလံင္ေယာ၀္.ေအဃွိင္လွ္။
၅။ လု္ဟု္ဖင့္ေခါဟ္ကု္ဆာ.အု္ဂုဏ္တာလု္ဖး မု္၀အင္းအုဂ္ေ၀့ဍးလွ္။
ေသာဟ္သင့္အု္တာယာဲမိင္
ေဖွ္လင့္ထု္၀ါ ခုိဳ၀္သာမ၀့္မွ္။
ဆု္ဏွ္မာ၀ုိ၀္ ခုါင္အုိ၀္မုက္လာ။
သုင္းသာတ၀္မင့္ တာယာဲဆင့္။
ေသာဟ္သင့္၀းေသွ္ယာ့။
၁။ ၀းေဖွ္လင့္ထု္၀ါလုိ၀္းသာလွ္။
၂။ ၀းအွ္ေကွ္သုင္းသာေအမ၀့္မွ္လွ္။
၃။ ၀းခုါင္ေအမုက္လ၀္ေအမုက္လွ္။
၄။ ၀းအွ္ေကွ္သုဂ္က်ာေအတ၀္လံင္လွ္။
၅။ ကု္လုံ႔ဆု္မာေအအွ္လု္မိင္မိင္လာ. ၀းမာ၀ုိ၀္ေ၀့ဍးလွ္။
ထု္၀ါေသာဟ္သင့္အု္တာယာဲမိင္
ထု္၀ါေသာဟ္သင့္ အွ္ထင့္ေယာ၀္.ခြါ.။
ထံင္ဏါင္းမာေဖွ္ လု္ေသွ္ခုိဳ၀္ထ၀္.။
လုက္ဍ၀္ဆါင့္ဆာ တာယာဲဖါ။
ေသာဟ္သင့္၀းေသွ္ယာ့။
၁။ ၀းေယာ၀္.ေဟွ၀္ထု္၀ါေသာဟ္သင့္။
၂။ ေယာ၀္.ေဟွ၀္ေဖွ္ေသာဟ္သင့္ျဒပ္ခု္သုိ၀္။
၃။ လု္ေသာဟ္သင့္လင္ဆု္နဳံ႕ဏာခါ့ အင္းလယ္ေဍသာ၀းကဲလွ္။
၄။ ေအ၀းလင္ဒဒုက္ဍ၀္ ခုိဳ၀္ထ၀္.လုိ၀္းေအးလွ္။
၅။ လု္စုဂ္ဍး၀ုဂ္ထိင္.ဆါင့္ဆာ၀းပါေဍာဟ္ေ၀့ဍးလွ္။
သင့္ဂၼီ႕အု္တာယာဲမိင္
ဆု္အုိင္၀းယာ ဏဲပ်ာဆု္ေဟွ၀္။
ေလ၀္လ၀္ဓ၀္.သင့္ လ၀္လင္ဓ၀္.လီ။
ဍဳဂ္မီ့သြ၀့္ သုံ႔ဍ၀္ေမတၱာ။
တာဃွဴ႕ထာ့ သင္ဃာ့၀းေသွ္ယာ့။
၁။ ဆု္လု္ေဟွ၀္၀းလု္ဖး ၀းယာထေ၀့လွ္။
၂။ ၀းဏဲပ်ာေဖွ္လင့္ဆု္လု္အု္ေဟွ၀္သယ္ဏွ္လွ္။
၃။ လု္ဟွိဳင့္၀းဍာ္ ဓ၀္.အု္သင့္လု္ဖးဏွ္အုိ၀္ ၀းတြ၀့္ေဖွ္ေ၀့ဍးလွ္။
၄။ ဓ၀္.လီလု္ဖးဏွ္သီး ေ၀့မု္ထီ့ဆာထါင္သုိ၀္ ၀းလ၀္ေဖွ္ေ၀့ဍးလွ္။
၅။ ၀းဍဳဂ္ဏဲေဖွ္ေ၀့ သြ၀့္ဖုိင္သာဏွ္လွ္။
၆။ ၀းေဖွ္သုံ႔ေ၀့ေမတၱာသယ္ဏွ္လ္ွ။
ဒကာအု္တာယာဲမိင္
ေဖွ္သုံ႔ေမတၱာ မုက္သာပၠဳဲ။
လ၀္ေဍဏီ.အိင္ ပၱိင့္လၼံင္.။
၀ုံးထံင္ကဲလ၀့္ တာယာဲဖ၀့္။
ေအဏွ္မြာဲဒကာ။
၁။ ၀းေဖွ္သုံ႔ေ၀့ေမတၱာဏွ္လွ္။
၂။ ၀းပၠဳံေ၀့ ဆု္၀ုံးဆု္၀ါမုက္မုက္လာလာလွ္။
၃။ ၀းလ၀္ေဍ ေမံဏီ.အိင္လွ္။
၄။ ၀းပၱိင့္လၼံင္.ကု္ညာေ၀့ဍးလွ္။
၅။ ၀းအု္ခါ့ဆု္၀ုံးေအထံင္ မာပၱဳဲကဲေ၀့ဍးလွ္။(၂၅-၁၀-၂၀၀၈)
